۵ فرصت بورس کالا در دوران پساتحریم/میثم باقری کوپایی*

براساس آخرین گزارش ها از خبرگزاری های معتبر ایرانی و خارجی، ایران و قدرت های جهانی پس از ۱۲ سال مذاکرات هسته ای به یک توافق رسمی و تاریخی دست یافتند تا سرانجام دود سفید از مذاکرات فشرده وین بلند شد.

در خصوص جزییات توافق به دست آمده باید کمی منتظر ماند تا متن جمع بندی ها منتشر شود اما آن چیزی که مشخص است، تقویت ارتباط ایران با سایر کشورهای جهان خواهد بود که پیش بینی می شود بورس به عنوان دماسنج اقتصادی کشور زودتر از سایر بازارها برای دسترسی به بازارهای مالی بین المللی و باز شدن درهای سرمایه گذاری خارجی واکنش نشان دهد. در این بین قدم هایی که شرکت بورس کالای ایران به عنوان یکی از ارکان بازار سرمایه طی سال های اخیر در راستای توسعه مناسبات و ارتباطات بین المللی برداشته است، نوید روزهای روشنی را برای آینده این بازار می دهد که در زیر برخی از فرصت های بورس کالا در دوران پساتحریم ذکر شده است.

۱- ارتباط بورس کالا با سایر بورس های کالایی دنیا

عضویت بورس کالای ایران در اتحادیه IEU در سال گذشته خبر بسیار خوبی در راستای بین المللی شدن بورس کالای ایران بود . در راستای اجرایی شدن خرید و فروش های بین المللی در میان اعضای این اتحادیه ، یکی از مشکلات انتقال وجوه است که با بر قراری مجدد سوئیفت و ارتباطات ارزی بیشتر ، مسلما فضای لازم برای گام های عملی بیشتر ایجاد خواهد شد . گفتنی است بورس های کالای اوکراین، بلاروس، ارمنستان، قزاقستان و قرقیزستان به همراه ایران از اعضای IEU هستند که براساس گزارش ها، بورس کالای روسیه نیز به زودی به عضویت این اتحادیه در می آید.

۲- وضعیت قیمت های پایه کلیه محصولات در بازار داخلی

در فرمول تعیین قیمت پایه محصولات پتروشیمی و فلزی ، قیمت دلار در بازار آزاد تأثیر مستقیم دارد و افزایش یا کاهش آن می تواند به همان اندازه قیمت های پایه را افزایش یا کاهش دهد . با برداشته شدن کلیه تحریم های مالی ، قیمت دلار در بازار آزاد کاهش یافته و به احتمال فراوان به تدریج تک نرخی خواهد گردید و ضمن کاهش قیمت های پایه ( با فرض ثابت بودن قیمت های جهانی ) یکی از ریسک هایی که در بازار محصولات پتروشیمی و فلزی وجود دارد ( ریسک نوسانات ارزی ) از میان خواهد رفت.

۳- صادرات به سایر کشورها

با برداشته شدن تحریم ها و تسهیل انتقالات ارزی، صادرات محصولات از طریق تالار صادراتی بورس کالای ایران با ریسک کمتر و هزینه های انتقال کمتری صورت خواهد گرفت و در فضایی که هزینه های حمل و نقل در سطح جهانی کاهش یافته است ، می توان با کشور های غیر همسایه نیز مبادلات تجاری بیشتری انجام داد .

۴- کشف قیمت محصولات و تعرفه ها

با توجه به اینکه روند واردات کالا ها سریعتر و بهتر خواهد بود ، کشف قیمت محصولات پتروشیمی و فلزی و تعرفه های واردات بسیار مهم خواهد بود و بازار نیز با سرعت بیشتری به تعادل خواهد رسید ، زیرا با فرض عدم تعادل میان عرضه و تقاضا و تغییر قیمت در مورد هر کالایی ، با واردات و یا صادرات می توان به سرعت بازار را به تعادل رسانید .

۵- بهره وری

با توجه به کاهش قیمت دلار و تسهیل مبادلات مالی ، واردات کالا ها به سرعت انجام خواهد شد و در صورتیکه تولید کنندگان داخلی نتوانند با قیمت های وارداتی ، رقابت کنند ، دچار ضرر و زیان خواهند شد . لذا باید با انتقال تکنولوژی های برتر در سطح جهانی ، ضمن استفاده از این فرصت طلایی ، با افزایش بهره وری  توان رقابتی خود را افزایش دهند.

*میثم باقری کوپایی، مدرس دانشگاه علامه طباطبایی