آمریکا و بزرگ‌ترین نمایش

در دو سوی گسل حزبی در آمریکا، احزاب دموکرات و جمهوری‌خواه در مقام مطرح‌ترین ساختارهای سیاسی، رفیع‌ترین جایگاه‌ها را در معادلات قدرت در گستره کشور به خود اختصاص داده‌اند.

به گزارش عطنا به نقل از جام‌جم‌آنلاین، لیبرال‌های آمریکایی حزب دموکرات را ماشین سیاسی خود ساخته‌اند و حزب جمهوری‌خواه نیز همین نقش را برای محافظه‌کاران ایفا می‌کند. نه‌تنها این دو حزب شکاف ایدئولوژیک در جامعه را که امروزه از هر زمان دیگری در تاریخ حزبی آمریکا عمیق‌تر و وسیع‌تر است نمایندگی می‌کنند بلکه تقسیم جغرافیایی کشور به دو حوزه متفاوت سرزمینی شمال و جنوب که جنگ داخلی را در بیش از یکصد و پنجاه سال پیش گریزناپذیر ساخت متجلی می‌سازد. واقعیات اقتصادی، ملاحظات سیاسی و تمایزات فرهنگی بستر مناسب برای حیات یافتن، قوام گرفتن و کارآمدی دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه در منظومه سیاسی و به تبع آن نقش‌آفرینی تعیین‌کننده در بالاترین سطوح اجرایی، قانونگذاری و قضایی کشور را به‌وجود آورده‌اند.

کسب قدرت سیاسی که کارویژه این دو حزب است به ضرورت رقابت تنگاتنگی را بین آنان برای به‌دست گرفتن اهرم‌های حاکمیت رقم زده است. مبارزات انتخاباتی مکانیزمی است که در متن آن گروه‌های اجتماعی وزن خود را به معرض نمایش می‌گذارند و بر اساس آن سهم خود را در مدیریت سیاسی کشور طلب می‌کنند. مبارزات انتخاباتی در خلأ شکل نمی‌گیرند بلکه تجلی گر ویژگی‌های فرهنگ سیاسی جامعه در هر دوره تاریخی خاص می‌باشند. فرهنگ سیاسی هر چند بشدت متاثر از شرایط و واقعیات روز جامعه است اما ماهیت و جوهره آن کاملا نهادینه و از اثرگذاری فزاینده‌ای بهره‌مند است. فرهنگ سیاسی که فرهنگ انتخاباتی در بطن آن عمل می‌کند بشدت فردگرا و به تبع آن به شکلی وسیع توده‌ای است.

در جامعه توسعه یافته آمریکا که سمبل سرمایه داری اطلاعاتی غرب است و در آن ساختارها از نهادینگی عمیق و گسترده‌ای برخوردار می‌باشند پرواضح است که این نخبگان می‌باشند که قواعد و ضوابط حاکم بر «بازی قدرت» را مشخص می‌نمایند. اما آنچه از صلابت و انکارناپذیری فزاینده‌ای برخوردار است این نکته کلیدی و حیاتی است که در تحلیل نهایی این شهروندان (توده‌های مانوس به حق) هستند که در نقش رای‌دهنده به انتخابات هویت و خصلت می‌بخشند. بدین روی است که انتخابات در آمریکا فرای چارچوب‌های شکلی که مرامنامه‌های حزبی به آن جلا اعطا می‌کند جوهره به‌شدت توده‌ای و به عبارت دیگر اصالتی بی‌نهایت روزمره دارد. به سبب این جوهره توده‌ای است که انتخابات ریاست جمهوری آمریکا «بزرگ‌ترین نمایش» در کشور قلمداد می‌شود.

در شرایطی که بحران‌های اقتصادی و سیاست خارجی جو حاکم نباشند و جامعه در تعادل عمل کند این جوهره توده‌ای به نحو آشکارتر و برجسته‌تری در فرآیند انتخاب این‌که کاندیدای کدامین حزب به کاخ سفید پای بگذارد در صحنه ظاهر می‌شود. از آغازین سده 1800 که مبارزات مبتنی بر رقابت کاندیداهای حزبی برای کسب بالاترین مقام اجرایی کشور هر چهار سال یکبار جایگاه خود را در جامعه تثبیت نمود جلب نظر رای‌دهندگان در راستای پیروزی به دغدغه اصلی احزاب تبدیل شد. برای مدیریت این دغدغه بود که ضرورت به صحنه آوردن بزرگ‌ترین نمایش گریز ناپذیر گشت. رای دهندگان به عنوان مخاطبان می‌بایستی «سرگرم» شوند و برای تحقق این مهم توجه و صحبت در خصوص عناصر تشکیل دهنده زندگی روزمره به اصل انتخاباتی تبدیل شد. در این رابطه است که توجه به ویژگی‌های حیات شخصی و الگوهای رفتاری کاندیداها در طول زندگی آنان زیر ذره بین می‌رود و اهمیت وافر می‌یابد.

بر همین اساس است که تیم انتخاباتی هر کاندیدایی دارای بخشی موسوم به «تحقیق در مورد رقیب انتخاباتی» است و وظیفه افراد حزبی شاغل در این بخش جست‌وجو و پیدا کردن «کثافت» در زندگی رقیب انتخاباتی و استفاده علیه اوست. پس هر چیزی که در زندگی شخصی فرد کاندیدا این ذهنیت را در میان رای‌دهندگان شکل دهد که او شایستگی کسب مقام ریاست جمهوری را از نظر اخلاقی ( فرهنگ اجتماعی ـ مدنی) دارد به عنوان اسلحه انتخاباتی استفاده می‌شود. این شیوه ارزیابی کاندیداها و این نوع مبارزه انتخاباتی سنت آمریکایی در طول دو سده گذشته بوده و برخاسته از بن مایه و اصالت فرهنگ سیاسی آمریکا است. در انتخابات سال 2016 به مانند همیشه جست‌وجو برای پیدا کردن دستمایه در جهت سرگرم کردن رای‌دهندگان از اعتبار فراوان برخوردار بوده است. این‌که تیم انتخاباتی دونالد جان ترامپ زنانی که بیل کلینتون همسر هیلاری کلینتون را متهم به تجاوز و سوءاستفاده جنسی از آنان در دوران فرمانداری و دادستانی عالی آرکانزاس می‌نمایند را برای شرکت در کنفرانس مطبوعاتی گرد می‌آورد تنها به این دلیل است که نیاز توده‌ها را ارضا و کاندیدای حزب دموکرات را به عنوان دستیار همسرش (تسهیل‌کننده) ترسیم سازد. از سوی دیگر نیز حامیان رسانه‌ای هیلاری کلینتون مصاحبه با زنانی را که در طول سال ها با میلیاردر نیویورکی رابطه داشته‌اند به موضوع مورد بحث خود تبدیل نموده‌اند و سعی در ترسیم چهره‌ای زنباره از ترامپ کرده‌اند. پس این‌که کاندیداهای دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه مدام صحبت از ضرورت توجه به مقوله‌های اخلاقی می‌کنند فاقد هر گونه اصالت اعتقادی است و تنها از این روی مطرح می‌گردد که از طریق سرگرم کردن رای‌دهندگان با موضوعات مطرح و حیات‌دهنده زندگی روزمره، توده‌ها رای آنان را برای خود به‌دست آورند.

*دکتر حسین دهشیار، استاد دانشگاه علامه طباطبائی