شبکه ملی اطلاعات؛ تدوین نقشه راه، معطل اجرا

 رهبر معظم انقلاب هفته گذشته دردیدار سران قوا، مسئولان و کارگزاران نظام و جمعی از مدیران کشور؛ برای چندمین باراز تاخیرها درایجاد شبکه ملی اطلاعات انتقاد کردند. ایشان با انتقاد ازکوتاهی‌ها در زمینه ایجاد شبکه ملی اطلاعات خاطر نشان کردند:"شماری از کشورها با ایجاد شبکه ملی اطلاعات، ضمن رعایت خطوط قرمز خود و کنترل صحیح فضای مجازی از اینترنت برای تأمین منافعشان بهره گرفته‌اند."

به گزارش عطنا، روزنامه خراسان در مطلبی که روز سه شنبه 30 خرداد ماه به قلم زهرا حاجیان منتشر کرده به بررسی شبکه ملی اطلاعات پرداخته است که در ادامه با یکدیگر می‌خوانیم.

رهبر معظم انقلاب هفته گذشته دردیدار سران قوا، مسئولان و کارگزاران نظام و جمعی از مدیران کشور؛ برای چندمین باراز تاخیرها درایجاد شبکه ملی اطلاعات انتقاد کردند. ایشان با انتقاد ازکوتاهی‌ها در زمینه ایجاد شبکه ملی اطلاعات خاطر نشان کردند:"شماری از کشورها با ایجاد شبکه ملی اطلاعات، ضمن رعایت خطوط قرمز خود و کنترل صحیح فضای مجازی از اینترنت برای تأمین منافعشان بهره گرفته‌اند."

حضرت آیت ا... خامنه ای همچنین «فضای مجازی» را از مسائل مهم و تأثیرگذار در اداره صحیح کشور خواندند و تاکید کردند: "بهمنی از مسائل ضد ارزشی و مخالف منافع ملی، مطالب درست و نادرست، اطلاعات غلط یا صحیح و حتی شبه اطلاعات بر ذهن جامعه فرود می آید که باید این فضا کنترل شود، اما نباید ملت را از فضای مجازی محروم کرد".

ایشان افزودند:"باید همه مردم بتوانند از منافع فضای مجازی استفاده کنند و در زمینه هایی که به ضرر کشور، افکار عمومی و به ویژه جوانان نیست، سرعت اینترنت افزایش یابد و هر کار لازم دیگر نیز انجام شود."
راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات همواره از مطالبات جدی مقام معظم رهبری بوده است به طوری که ایشان اوایل سال گذشته نیز ضمن انتقاد صریح از وزارت ارتباطات و شورای عالی فضای مجازی؛ بر ضرورت شکل‌گیری شبکه ملی اطلاعات تاکید کردند .

تعلل چندین وچند ساله دولت های وقت در راه‌اندازی این شبکه کار را به جایی رساند که مقام معظم رهبری همچنین در حکم انتصاب اعضای جدید شورای‌عالی فضای مجازی در دوره دوم فعالیت این شورا در شهریور سال 94 بر راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات تاکید کردند. ایشان در بند پنجم وظایف ده‌گانه و ماموریت های محوله به اعضای این شورا به طور صریح بر ضرورت «تسریع در راه اندازی شبکه ملی اطلاعات »تاکید کردند.

تاریخچه شبکه ملی اطلاعات

اولین مصوبات مربوط به اجرای این پروژه ملی ومهم ارتباطی در اواخر سال 84 با هدف کاهش وابستگی به شبکه جهانی اینترنت کلید خورد و هیئت دولت وقت مصوب کرد که این شبکه از زمان آغاز ، ظرف سه سال به بهره برداری برسد.اما  متاسفانه بی‌توجهی دولت‌ها به ایجاد زیر ساخت های راه‌اندازی این شبکه وتکمیل این پروژه مهم مانع راه‌اندازی  شبکه ملی اطلاعات شد تا جایی که در سال‌های اخیر نیز گلایه از تاخیر و کوتاهی در راه اندازی شبکه ملی اطلاعات بار ها وبار ها از سوی نهاد های ناظراز جمله مجلس و شورای‌عالی فضای مجازی مطرح شده است و از تکالیف مهم برنامه ششم توسعه نیز به شمار می‌رود .

به هرترتیب ؛ به دنبال کوتاهی دولت های قبل در تحقق این پروژه مهم ارتباطی و به تبع آن؛ تاخیر های پی در پی وفراز ونشیب های بسیار، سال گذشته با برگزاری چندین جلسه مشترک بین مرکز ملی فضای مجازی و وزارت ارتباطات، الزامات شبکه ملی اطلاعات تبیین و در واقع نقشه راه اجرای این شبکه تهیه شد. این الزامات که به تصویب شورای عالی فضای مجازی نیز رسیده ، اکنون در انتظار اجرای کامل از سوی وزارت ارتباطات است.

 در این راستا  اواسط سال گذشته فاز اول پروژه  با نام اختصاری "شما "؛ طی مراسمی با حضور معاون اول رئیس جمهور افتتاح شد و بر اساس آنچه مسئولان وزارت ارتباطات در این مراسم اعلام کردند با راه‌اندازی مرحله نخست این شبکه، امکاناتی همچون دسترسی به خدمات دولت الکترونیک، خدمات دیجیتال در داخل کشور، دسترسی مقرون به صرفه و پرسرعت به ارتباطات و دسترسی به محتوا و خدمات داخلی در سراسر کشور برای کاربران نهایی فراهم شد.

همچنین پس از گذشت حدود پنج ماه از افتتاح فاز اول ؛ فاز دوم این پروژه نیزبا عنوان" شبکه رشد" با اهدافی همچون دسترسی به خدمات ویدئویی HD داخلی با هزینه مقرون به صرفه در کلان شهرها، مقرون به صرفه بودن محتوا و خدمات پهن باند داخلی در کشور، افزایش پوشش پهن باند ثابت و سیار در شهرهای بزرگ و همچنین افزایش کیفیت این دسترسی، 18 بهمن ماه 95 راه اندازی شد.

راه‌اندازی فاز سوم شبکه به  پایان دولت یازدهم موکول شد ! 

در شرایطی که به گفته مسئولان امر؛ این شبکه در 3مرحله تعریف شده است و قرار بود  فاز سوم آن که  مرحله اصلی و "بلوغ " این پروژه ملی خواهد بود، اردیبهشت امسال و همزمان با روز جهانی ارتباطات راه‌اندازی شود، این وعده نیزدر زمان مقرر محقق نشد حال آن که به دنبال انتقاد مقام معظم رهبری از تاخیر در راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات که هفته گذشته مطرح شد؛ وزیر ارتباطات در جدیدترین اظهارات خود راه‌اندازی فاز سوم شبکه را به پایان دولت یازدهم موکول  کرد .

شبکه ملی اطلاعات چیست ؟

شبکه ملی اطلاعات قرار است از طریق زیرساخت های ارتباطی، مراکز داده توسعه یافته داخلی دولتی و غیردولتی و زیرساخت های نرم افزاری در سراسر کشور ظرفیت لازم برای «نگهداری و تبادل امن اطلاعات داخلی در کشور به منظور توسعه خدمات الکترونیکی» و «دسترسی به اینترنت» از طریق بستر ارتباطی باند پهن سراسری را برای کاربران خانگی، کسب وکار ها و دستگاه های اجرایی فراهم کند. بر اساس تبصره الف ماده46 برنامه پنجم توسعه ، وزارت ارتباطات مکلف است به ایجاد و توسعه شبکه ملی اطلاعات و مراکز داده داخلی امن و پایدار با پهنای باند مناسب و با رعایت موازین شرعی و امنیتی کشور اقدام و با استفاده از توان و ظرفیت بخش های عمومی غیردولتی، خصوصی و تعاونی، امکان دسترسی پرسرعت مبتنی بر توافق نامه سطح خدمات را به صورتی فراهم کند که تا پایان سال دوم برنامه، تمامی دستگاه های اجرایی و واحد های تابعه و وابسته و تا پایان برنامه، 60 درصد خانوار ها و 100درصد کسب و کار ها بتوانند به شبکه ملی اطلاعات و اینترنت متصل شوند. بر اساس این حکم قانونی، شبکه ملی اطلاعات، شبکه ای مبتنی بر آی پی است تا دسترسی 60 درصد خانوار ها به سایت های هاست شده داخل(میزبانی‌شده در داخل) تا پایان برنامه پنجم از طریق آن شبکه انجام شود .

همچنین علاوه برلزوم اتصال کلیه دستگاه ها به شبکه ملی اطلاعات ، 80 درصد پرداخت‌ها نیز باید به صورت الکترونیکی انجام و امکان دسترسی کاربران ایرانی به پهنای باند 20 مگابیت بر ثانیه نیز در این شبکه فراهم شود.
با توجه به راه‌اندازی نشدن کامل این  پروژه؛ شبکه ملی اطلاعات همچنان دور از دسترس است و به عبارتی این شبکه با گذشت 12 سال، همچنان در مراحل نخست شکل‌گیری و به منزله کودک نابالغی است که هنوز مراحل رشد را پشت سر نگذاشته و در نتیجه همچنان کاربران ایرانی از دسترسی به شبکه‌ای امن و پایدار و با کیفیت محروم هستند.