امروزه با برچسب‌هایی مانند «نفوذ» جلوی تبادلات علمی‌ گرفته ‌می‌شود/ وجود آزادی برای انسان مانند اکسیژن است

نماینده مردم تهران، ری و شمیرانات در نشست «مطالبه دانشگاه از رئیس جمهور آینده» در دانشگاه علامه طباطبائی اظهار کرد: کرامتی که به معنای منت نهادن باشد، کرامت و حرمت انسان را زیر سوال می‌برد و خدشه‌دار ‌می‌کند؛ در این بین یکی از مطالبات اصلی دانشگاهیان از حکومت و رئیس جمهور باید پیگیری حرمت و کرامت انسانی خودشان باشد.

به گزارش عطنا، در نشست «مطالبه دانشگاه از رئیس جمهور آینده» که بعد از ظهر روز یکشنبه، ۱۰ اردیبهشت‌ماه به همت انجمن اسلامی دانشجویان آزاداندیش دانشگاه علامه طباطبائی در سالن شهید همت دانشکده علوم ارتباطات این دانشگاه برگزار شد، محمود صادقی، نماینده مردم تهران، ری و شمیرانات در مجلس شورای اسلامی، به طرح دیدگاه‌های خود در خصوص مطالبات دانشگاه از رئیس جمهور آینده پرداخت و گفت: در آستانه انتخابات ریاست جمهوری امیدوارم که مردم با وجود گرایش‌ها و اندیشه‌های متفاوت بتوانند از میان این نامزدهای مختلف، نامزد خود را با آگاهی انتخاب کنند.

وی با اشاره به اینکه لازم است نگاهی به جایگاه علم و فناوری در نظام جمهوری اسلا‌می ‌داشته باشیم، اذعان کرد: طبق حرفه و نگاه حقوقی‌ام وقتی به علم و آموزش عالی می‌نگرم بر اساس طبقه‌بندی‌های علم حقوق ‌این کار را انجام می‌دهم تا بتوانم انسجا‌می ‌در نظام حقوقی دانشگاهی ایجاد کنم.

صادقی افزود: در حقوق، تقسیم‌بندی داریم که روابط حقوقی را به دو بخش حقوق خصوصی و عمو‌می ‌تقسیم ‌می‌کند؛ در حقوق عمو‌می ‌صحبت از روابط حقوقی بین دولت و سازمان‌های دولتی؛ سازمان‌های دولتی با یکدیگر و  روابط دولت و سازمان‌های دولتی با مردم است.

وی با بیان اینکه این حقوق عمو‌می‌ جوهر اصلی نهاد عمو‌می ‌و قدرت است، خاطرنشان کرد: در ذیل این شاخه، حقوقی اساسی و حقوق اداری وجود دارد؛ در حقوق اساسی ما از ساختار حاکمیت و نهادهای سازنده آن صحبت ‌می‌کنیم و به چگونگی مشارکت افراد در ساختار حکومت ‌می‌پردازیم.

نماینده مردم تهران ادامه داد: مهترین موضوع در حقوق اساسی مردم مربوط به حقوق آن‌ها در برابر دولت است و در این میان دولت مکلف است که این حقوق را بشناسد و به آن احترام بگذارد، زیرا این مهم در فصل سوم قانون اساسی مبنی بر حقوق ملت مطرح است.

صادقی به بیان مفاد مطرح شده در اصل سوم قانون اساسی پرداخت و تصریح کرد: در این فصل بحث برابری مردم، حق برخورداری از حقوق مساوی، برابری یکسان زن و مرد در برابر قانون، احترام به حیثیت، جان، حقوق و مسکن، شغل، آزادی مطبوعات ، ممنوعیت بازرسی نامه‌ها و استراق سمع و مواردی از این قبیل نیز مطرح است.

وی افزود: در اینجا باید دید که کدام یک از اصول قانون اساسی مربوط به آموزش عالی است تا حقوق‌مان را در این متن قانونی بشناسیم و آن‌ها را مطالبه کنیم.

این نماینده مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه بسیاری از مسائل موجود که در دانشگاه نیز مهم است به موضوع علم و آموزش بر ‌می‌گردد، بیان کرد: در اصل سوم قانون لزوم رسیدن دولت به وظایف مذکور مشخص شده است. در بندهای اصل سوم قانون اساسی آمده است که ایجاد محیط مساعد برای رشد فضایل اخلاقی بر اساس ایمان و تقوی و مبارزه با کلیه مظاهر فساد؛ بالا بردن سطح آگاهی‌های عمو‌می ‌در تمام زمینه‌ها با استفاده صحیح از مطبوعات و رسانه‌های گروهی و وسایل دیگر؛ آموزش‌و‌پرورش و تربیت بدنی رایگان برای همه در تمام سطوح و تسهیل و تعمیم آموزش عالی؛ تقویت روح بررسی و تتبع و ابتکار در تمام زمینه‌های علمی ‌و فنی، فرهنگی و اسلا‌می ‌از طریق تأسیس مراکز تحقیق و تشویق محققان باید در دستور کار قرار گیرد.

صادقی با بیان اینکه این موارد بندهایی است که در اصل سوم قانون اساسی برای آموزش مطرح شده است، ادامه داد: در اصل 30 قانون اساسی نیز آمده است که دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سر حد خودکفایی کشور به طور رایگان گسترش دهد.

وی اضافه کرد: با توجه به اصول دیگر قانون اساسی از جمله 19 و 20، همه افراد کشور‏ از هر قوم‏ و قبیله‌ای‏ که‏ باشند از حقوق‏ مساوی‏ برخوردارند و رنگ‏، نژاد، زبان‏ و مانند این‌ها سبب‏ امتیاز نخواهد بود.

نماینده مردم تهران، با تأکید بر اینکه هر شهروند حق دارد آموزش ببیند و از امکانات عمو‌می ‌برای آموزش استفاده کند، بیان کرد:  هیچ‌کس را نباید از این حقوق برحذر کرد زیرا این حقوق در قانون اساسی پیش‌بینی شد استه اما گاه محدودیت‌هایی از جهت ایدئولوژیک و مذهبی وجود دارد که با قانون اساسی مغایرت داشت.

صادقی تأکید کرد: در اصول 12، 13 و14 قانون اساسی به آزادی مذهبی افراد اقلیت اشاره شده است و در اصل 14 آمده است که به‏ حکم‏ آیه‏ شریفه‏ «لا يَنْهاکُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذينَ لَمْ يُقاتِلُوکُمْ فِي الدِّينِ وَ لَمْ يُخْرِجُوکُمْ مِنْ دِيارِکُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَ تُقْسِطُوا إِلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطينَ‏»، دولت‏ جمهوری‏ اسلا‌می ایران‏ و مسلمانان‏ موظفند نسبت‏ به‏ افراد غیر مسلمان‏ با اخلاق‏ حسنه‏ و قسط و عدل‏ اسلا‌می‌ عمل‏ کنند و حقوق‏ انسانی‏ آنان‏ را رعایت‏ کنند.

این عضو مجلس شورای اسلامی افزود: اصل حقوق بشر در این اصل بیان و رعایت آن را وظیفه دولت و مسلمانان دانسته اما در ادامه آمده است که این‏ اصل‏ در حق‏ کسانی‏ اعتبار دارد که‏ بر ضد اسلام‏ و جمهوری‏ اسلا‌می ‌ایران‏ توطئه‏ و اقدام‏ نکنند.

صادقی با بیا اینکه یکی از اصول اصلی آموزش «کرامت انسانی» است، اظهار کرد: این مهم، پیش نیاز اصلی برای آموزش عالی است و به تبع آن آزادی، آزادی بیان، عقیده، ممنوعیت تفتیش عقیده و آزادی فکر که ماده اصلی کار در حوزه آموزش عالی است باید مورد احترام واقع شود.

نماینده مردم تهران با بیان اینکه وجود آزادی برای انسان مانند اکسیژن است و برای زندگی در جامعه نیز مهم است، بیان کرد: بدون آزادی، تفکر مشکل است و البته این آزادی هم در مرحله تفکر و هم در مرحله بیان آن است؛ اینکه افراد بتوانند فکر کنند و عقیده خود را بیان کنند و بعد از آن دچار مشکل نشوند امری مهم به شمار ‌می‌رود.

وی ادامه داد: در حوره حقوق عمو‌می، با حقوق اداری نیز روبرو هستیم که مواردی از قبیل جذب، استخدام و فرآیندهای گزینشی را شامل ‌می‌شود اما در این بین نکته حائز اهمیت این است که حق داشتن شغل از حقوق اصلی افراد به شمار ‌می‌رود و به همین دلیل نمی‌توان کسی را به داشتن شغلی وادار کرد و از داشتن شغلی باز داشت و محدویت‌هایی غیرقانونی در حوزه کسب شغل احراز کرد.

صادقی با اشاره به اینکه در حوزه حقوق خصوصی، حق مالکیت فکری، یکی از مسائلی است باید به آن احترام گذاشته شود، گفت: افراد باید از حق مالکیت برخوردار شوند به همین علت در حوزه آموزش عالی نیازمندیم که مالکیت فکری محترم شمرده و حقوق مؤلف و کپی رایت رعایت شود، زیرا این موارد از لازمه‌های زندگی علمی بوده که در کشور ما در حد کافی به آن پرداخته نشده است.

نماینده مردم تهران با اشاره به اینکه در نظام ما به مقوله علم و فناوری در نوشتار و گفتار و تا حدی عمل توجه شده است، ادامه داد: جمعیت دانشجو قابل مقایسه با دوره قبل از انقلاب نیست و ما از حیث تنوع رشته‌ها و مقطع تحصیلی از رشد زیادی برخورداری شده‌ایم که در این میان به توسعه تحصیلات تکمیلی مد نظر حضرت امام خمینی(ره) نیز جامه عمل پوشانده شده و ما از این حیث به خود کفایی رسیده‌ایم.

از تضارب علمی جلوگیری نکنیم

صادقی تصریح کرد: در حوزه فناوری نیز با عنایتی که رهبر معظم انقلاب برای توسعه علمی‌کشوردارند، پیشرفت‌های خوبی صورت پذیرفته است به عنوان مثال، ما دارای سند جامعی با عنوان سند کلی علم و فناوری هستیم که ابلاغ شده و به تایید رهبری نیز رسیده است.

وی بیان اینکه این سند دارای بند‌های مختلفی است، اضافه کرد: جهاد مستمر علمی ‌با هدف کسب مرجعیت علمی ‌و فناوری در جهان با تأکید بر تولید علم و توسعه نوآوری و نظریه‌پردازی؛ ارتقاء جایگاه جهانی کشور در علم و فناوری و تبدیل ایران به قطب علمی ‌و فناوری جهان اسلام؛ توسعه علوم پایه و تحقیقات بنیادی؛ تحول و ارتقاء علوم انسانی و مواردی از این قبیل از مهمترین مباحثی است که در این سند مطرح شده است.

صادقی تصریح کرد: این زیرساخت‌های حقوقی، قانونی و گفتمانی در کشور ما فراهم شده است اما برای تأمین این هدف‌ها ما نیاز به پیش‌نیاز‌هایی داریم که تا ایجاد نشود، دسترسی به این اهداف امکان‌پذیر نیست.

نماینده مردم تهران با تأکید مجدد بر مبحث کرامت انسانی، خاطر نشان کرد: بحث شناسایی کرامت انسانی و حرمت دانشجو، علم، آزادی و آزادی بیان باید صورت بگیرد تا تضارب علمی ‌و گفتمانی میسر شود به سبب آن از این مسیر رشد و تکامل شکل بگیرد.

صادقی با طرح این سوال که چرا از نشست‌های نظریه‌پردازی محروم مانده‌ایم، گفت: این امر به دلیل فراهم نکردن پیش‌نیازهای لازم است؛ استادی که می‌خواهد سر کلاس صحبتی بکند، به اندازه کافی احساس امنیت ‌نمی‌کند؛ دانشجویی که ‌می‌خواهد تفکر کند و یک اندیشه را نشر دهد، احساس امنیت نمی‌کند؛ ما باید این پیش‌نیازها را فراهم آوریم، که به سبب آن تولید فکر کرده و زمینه‌های نظریه‌پردازی را فراهم آوریم.

این نماینده مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه برای تفکر انتقادی که به بالندگی منتهی شود، نیاز به فراهم کردن این زمینه‌ها داریم، اظهار کرد: منزلت علم و عالم و دانشجو این است که به حرمت او احترام گذاشته و زمینه‌ای فراهم شود تا فرد از جهت معیشتی دغدغه نداشته باشد؛ اگر دانشجویی که سر کلاس ‌می‌نشیند، دغدغه‌های معیشتی او را احاطه کرده باشد، تنها درس‌ها را ‌می‌گذراند و فکر او دائماً مشغول معیشت است، درباره استادان نیز همین مشکل وجود دارد و به همین دلیل یکی از مشکلات آموزش، دغدغه معیشتی استادان است.

صادقی با تأکید بر اینکه منزل از معیشت نیز مهمتر است، افزود: در ابتدا مارکسیست‌ها بر اقتصاد به عنوان زیر‌بنا توجه ‌می‌کردند اما امروزه دوستانی که ادعای اصولگرایی دارند بیش از چیزهای دیگر بر اقتصاد تأکید می‌کنند و دچار تحول گفتمانی شده‌اند؛ در نزد آنها گویا اقتصاد زیربنا شده و تمام مذهب، اخلاق و منزلت در درجه دوم قرار گرفته است!

کار و کرامت؛ شعاری از جنس اقتصادی

وی تصریح کرد: امروزه برخی دوستان شعارهای خود را بر محور «کار و کرامت» بنا نهاده‌اند، اما این کرامت انسانی که قرآن فرموده است «لقد کرّمنا بنی آدم»، در آن شعار دیده نمی‌شود و به عبارتی جنس اقتصادی دارد، کرامتی که مشخص نیست از چه مکانی برداشته ‌می‌شود و بعد آن را صدقه می‌دهند.

نماینده مردم تهران با بیان اینکه چند برابر کردن یارانه و پیدا کردن میلیون‌ها شغل در محور گفتمان‌ها قرار گرفته است، خاطر نشان کرد: پیامبر اسلام نمی‌خواست گداپروری کند؛ نظام اعتقادی ما برای صدقه احترام زیادی قائل است، البته نه صدقه‌ای که در کنار آن عکس یادگاری نیز برای تبلیغات انتخاباتی گرفته شود.

صادقی با اشاره به اینکه بدترین آزار و اذیت، رسانه‌ای کردن صدقه دادن است، عنوان کرد: کرامتی که به معنای منت نهادن باشد، کرامت و حرمت انسان را زیر سوال می‌برد و خدشه‌دار ‌می‌کند؛ در این بین یکی از مطالبات اصلی دانشگاهیان از حکومت و رئیس جمهور باید پیگیری حرمت و کرامت انسانی خودشان باشد و در جهت از بین بردن هرگونه محدویتی عمل کنند، مانند امنیتی کردن محیط دانشگاه.

وی تصریح کرد: در این بین حق عدالت آموزشی و پیش‌گیری از پولی‌شدن شدن و کالایی‌شدن آموزش نیز دارای اهمیت است و ما در این میان باید بتوانیم برای تعامل علمی با جهان کارهایی را انجام دهیم.

نماینده مردم تهران ادامه داد: علوم انسانی که می‌خواهیم برای آن محدودیت ایجاد کنیم، یکی از  تجلیات مبادله علمی ‌است که در متن قانون اساسی نیز آمده است.

این نماینده مجلس در پایان با اشاره به اینکه امروزه با برچسب‌های مانند «نفوذ» جلوی تبادلات علمی‌گرفته ‌می‌شود، خاطرنشان کرد: ما با این رفتارها خود را از تضارب علمی ‌با جهانیان محروم ‌می‌کنیم زیرا امروز علم مرز ندارد و با تبادل اطلاعات نمی‌توان در جهان مرز گذاشت و مرزگذاری و محدودیت‌سازی در برابر این برخورد اندیشه‌ها، کاری بس عبث و بیهوده است.