فعالیت رسانه‌ای جهاد است/ مجبور شدم مصاحبه‌هایم با ایرانی‌ها را مخفی کنم

کارشناس رسانه و روزنامه‌نگار تونسی در نشستی در دانشگاه علامه طباطبائی اظهار کرد: در مصاحبه‌هایم با ایرانی ها به نقطه مشترکی برای نزدیکی ایران و جهان عرب نمی‌رسیدم. چون برخی ایرانی‌ها بر اساس ملی‌گرایی با من بحث می‌کردند و با بنده بر اساس تاریخی که گناهی در آن نداشتم، مشکل داشتند.

به گزارش عطنا، خانم کوثر البشروای، کارشناس رسانه از کشور تونس در نشست «گفت‌و‌گوهای ایرانی و عربی، اندیشه‌ها، زمینه‌ها و الگوها» در قالب کمسیون تخصصی «رسانه و نقش آن در گفت‌وگوی فرهنگی ایران و جهان عرب»، یکشنبه، 3 بهمن‌ماه در سالن شورای دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی سخنرانی کرد.

وی با اشاره به اینکه نزدیک به بیست سال است به دنبال پیشنهاد‌ها و راه‌حل‌های صادقانه برای نزدیکی ایران و جهان عرب است، گفت: وقتی در طی این سال‌ها سن من بالا رفت متوجه شدم که این مسئولیتی همگانی بوده و مختص یک فرد و رسانه نیست.

البشروای با اشاره به موضوع این نشست، بیان کرد: البته جلسه‌های موازی هم در این زمینه برگزار شده ولی نقش زن در گفت‌وگوهای فرهنگی و یا روابط فرهنگی ادبی در ایران و جهان عرب نیز می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.

وی با تاکید بر اهمیت فوق‌العاده این نشست، یادآور شد: در دیداری که با شیخ محمد غزالی در شهر «جنادریه» الجزایر داشتم از وی پرسیدم، خیلی‌ها به من خرده می‌گیرند و می‌گویند که شما به عنوان یک خانم از یک رسانه به رسانه دیگر و از یک کشور به کشور دیگری در تردد و فعالیت هستید به نوعی عیب بوده و اشکال شرعی دارد در صورتی که به دنبال وحدت و تقرّب بین مسلمانان هستم. غزالی در جواب گفت «جهاد برای همه واجب است» و من در ادامه گفتم از جهاد کردن سوال و صحبتی نمی‌کنم که در ادامه بیان کردند، «فعالیت رسانه‌ای یک نوع جهاد است و در این زمینه بین زن و مرد تفاوتی وجود ندارد».

البشروای با بیان اینکه ما نماینده همه جهان عرب نیستیم ولی تجاربی به صورت فردی و جمعی داریم، گفت: من فکر می‌کنم ما در جهان عرب دارای چند فرهنگ هستیم و رسانه‌های متفاوت، دکان‌های رسانه‌ای متفاوت و خباثت رسانه‌ای متفاوت داریم و همه دنبال کار خودشان هستند.

وی تصریح کرد: من در دهه 90 میلادی فعالیت رسانه‌ای را در پشت دوربین آغاز کردم و کنفرانس‌ها و همایش‌ها در جهان اسلام را با یک حالت هیجانی و عشق پوشش می‌دادم. گفت‌و‌گوی بین ادیان بخشی از فعالی ما بود و صدها ملاقات در این زمینه با افراد مهم از جمله محمد خاتمی و آقای تسخیری داشتم. جمع‌بندی من بعد از سال‌ها این است که داریم سوال را از همان نقطه صفر آغاز می‌کنیم و شاید هم این قضا و قدر ما است که به یک نقطه صفر برسیم.

این کارشناس رسانه با بیان اینکه صدها کنفرانس برگزار کردیم ولی باز سوال را از نقطه صفر آغاز می‌کنیم که این یک مشکل بزرگ و اساسی است، خاطرنشان کرد: در این زمینه چهره‌های مخلص، علمی و اندیشمندی به صورت صادقانه کار کردند و تجربه خوبی نیز به‌دست آوردیم ولی به راه‌حل نرسیدیم. این سوالی است که باید صادقانه مورد مناقشه قرار گیرد که چرا درچنین وضعیتی هستیم؟

وی با اشاره به اینکه مجموعه سازمان کنفرانس اسلامی و مجمع تقریب مذاهب تنها بخش کوچکی از منطومه بزرگ جهان اسلامی را برای نزدیکی و تقریب ادیان مورد توجه قرار داده‌اند، افزود: این در حالی است که مساحت جهنم، تفرقه و دوری که برای آن پول خرج شده و نفت دارند و دارای چهره‌های رسانه‌ای مختص به خودشان هستند، دارای امکانات بیشتری بوده و فضای بسیار بزرگ‌تری دارند.

البشروای اضافه کرد: تلاشی که ما در اینجا انجام می‌دهیم در مقابل فعالیت دستگاه جهانی و عربی و کسانی که همجنس ما بوده ولی در راه تفرقه تلاش می‌کنند، اندک است.

وی با بیان اینکه در کنفرانس‌ها و نشست‌های فراوانی با موضوع تقریب شرکت کرده و در این زمینه مصاحبه‌های زیادی انجام داده‌ام، گفت: به عنوان اولین نفر گروهی از شبکه الجزیره که دارای تجربه موفق رسانه‌ای بودیم وارد ایران شدم. طی دو هفته نزدیک به بیست مصاحبه با شخصیت‌های مختلف انجام دادم.

البشروای خاطرنشان کرد: من به عنوان کسی که از تونس و شبکه الجزیره وارد ایران شده است، نبودم بلکه هدفم دانستن واقعیت‌ها درمورد کشور ایران بود. چراکه در غیر این صورت در نهایت یک فرد رسانه‌ای مغلوب شده که به نتیجه نرسیده و تجربیات‌اش شکست خورده بودم، در حالی که ما نباید با توده همراه شویم بلکه باید دنبال واقعیت باشیم.

وی یادآور شد: در این مصاحبه‌ها با مهمانان ایرانی به نقطه مشترکی برای نزدیکی ایران و جهان عرب نمی‌رسیدم. چون برخی ایرانی‌ها بر اساس ملی‌گرایی با من بحث می‌کردند و با بنده بر اساس تاریخی که گناهی در آن نداشتم، مشکل داشتند. حتی با یکی از دیپلمات‌های ایرانی که در گفت‌و‌گوی ادیان نیز چهره مشهوری است نتوانستم به نقطه‌ای مشترک دست پیدا کنیم. به همین دلیل مجبور بودم برخی از مصاحبه‌های را پخش نکرده و یا برخی را نیز مخفی کنم.

این روزنامه نگار تونسی با بیان اینکه سینه ما برای گفت‌و‌گوی میان ادیان و مذاهب باید فراخ و گسترده باشد تا بتوانیم با یکدیگر همدلی کنیم، گفت: در این مصاحبه‌ها من با افراد در زمینه مسائلی چون زبان مشترک مشکلی داشتیم و نمی‌توانستم به نتیجه برسیم.

وی افزود: ما در زمینه گفت‌و‌گوی ادیان و مذاهب باید به دنبال راه‌حل‌های میانه بوده و صادقانه عمل کنیم. اگر در این حوزه به معنای واقعی عاشق باشیم و به دنبال راهکار، قطعاً به نقطه اشتراک می‌رسیم.

البشروای با بیان اینکه در فعالیت‌های رسانه‌ای نباید به دنبال خائن و یا باشرف نشان دادن طرف خاصی بود، بیان کرد: مهم آن چیزی است که در رسانه‌ها ارائه می‌کنیم، در کار رسانه باید به دنبال ارتباط و به نوعی عاشق کار رسانه‌ای باشیم تا بتوانیم اثرگذاری لازم را داشته باشیم.

وی با اشاره به اینکه بسیاری از افراد رسانه‌ای دارای اطلاعات ناقص و غلط هستند، ادامه داد: بسیاری از آن‌ها گرفتار دستمزد، حقوق و منافع‌شان بر اساس سیاست رسانه‌ای که در آن فعالیت می‌کنند به ایران فحش می‌دهند. ضمن‌آنکه خودم برخی‌ها را می‌شناسم که به ایران آمده و به زیارت امام رضا (ع) رفته و بعد در رسانه‌های خود به این کشور دشنام می‌دهند.

البشروای با بیان اینکه رسانه‌ها اگر شاید نتوانند معجزه کنند ولی می‌توانند با فضاسازی، مردم و افکار عمومی را هدایت کنند، تصریح کرد: این رسانه‌ها هستند که می‌توانند شکاف و تفرقه ایجادکنند، ضمن‌آنکه وقتی اینگونه فعالیت رسانه‌ها را می‌بینم اندوهگین شده و این سوال برایم ایجاد می‌شود که وقتی رسانه‌ها می توانند در جهت تقریب حرکت کرده چرا برعکس شکاف ایجاد می‌کنند.

وی با بیان اینکه دیدگاه کشورهای عربی مختلف درمورد نزدیکی ایران و جهان عرب با آنچه ما عرب‌ها از هم می‌دانیم، زیاد تفاوتی ندارد، تأکید کرد: اطلاعات ما درمورد همدیگر و به خصوص درباره ایران دقیق نیست. یک دیدگاه‌های غلط وجود دارد و زمانی که متولد می‌شویم، میراثی از گذشته شامل جاهلیت و نادانی را در خود داریم و اگر با جهل خودمان نجنگیم و به عنوان یک فرد و یا جامعه به آن نگاه نکنیم در قید و بند میراث گذشته قرار می‌گیریم.

این کارشناس رسانه اظهار کرد: فرد رسانه‌ای که در زمینه جهان عرب و بیرون آن و یا جهان اسلام فعالیت می‌کند اگر مطالعه و بحث نکند، نمی‌تواند موجب نزدیکی فرهنگ‌ها و ملت‌ها شود.

وی با بیان اینکه زیباترین، لطیف‌ترین و هوشمندانه‌ترین حوزه برای گفت‌و‌گو همین رسانه است و سیاست موجب تفرقه بین ما می‌شود، بیان کرد: زمینه‌های فرهنگی بسیار مهم‌تر بوده و بر اساس زمینه‌هایی چون هنر می‌توانیم ارتباط و تعامل بیشتری برقرار کنیم. یک میلیون گیشه بلیت‌فروشی سینما داریم که می‌توانند مردم را به هم نزدیک کنند.

البشروای خاطرنشان کرد: زمینه فرهنگی تنها کلیدی است که ما را از دام سیاست نجات می‌دهد و باعث می شود در دام مذهب نیفتیم. من فکر می‌کنیم همه شبکه‌های دینی چه خوب و بد را تعطیل کرده و از دریچه فرهنگ وارد شویم.

وی افزود: فکر می‌کنم بر اینکه برای امت اسلام رحمت باشیم، شبکه‌های تلویزیونی و ماهواره‌ای اهل سنت و شیعه را حتی اگر با حسن نیت هم فعالیت می‌کنند، به صورت موقت تعطیل کنیم تا بتوان با همدیگر صحبت کرد، همچنین می‌بینیم امروزه داعش در سوریه با ریش بلند و چاقو و دشنه و با نام اسلام چه کارهایی می‌‌کند.

البشروای معتقد بود: بنابراین نادانی ما عرب‌ها نسبت به هم در برابر ناآگاهی طرف دیگر به‌خصوص شیعه و کشور ایران یکی است. متأسفانه تحقیقی در این زمینه انجام نشده است که بدانیم مثلا رسانه‌های ایران چه فایده‌ای برای ما عرب‌ها داشته است و یا اینکه رسانه‌های عربی دقیقا چه چیزی از ایران ارائه کرده‌اند.

وی با اشاره به اینکه ایران از مالزی، ترکیه و پاکستان بهتر است و به همین دلیل شیطنت و ناسزا علیه ایران گفته می‌شود، یادآور شد: امت اسلامی فقط ایران و جهان عرب نیست و زمانی هم که دور هم جمع می‌شویم آن چیزی که ما را جمع می‌کند، مسئله قدس و فلسطین است.

این روزنامه‌نگار تونسی اذعان کرد:  یک نفر به من پاسخ دهد که امت اسلامی کیست؟ امت اسلامی کجاست؟ چرا کسی تعریف دقیقی ارائه نمی‌کند و آیا شاید فقط همسایگان و همجواران ما امت هستند، پس در این صورت بقیه کجا می‌روند؟

وی خاطرنشان کرد: یک مشکل در این زمینه و در جهان عرب وجود دارد و آن این است که در زمینه گفت‌و‌گوی ادیان و تقریب مذاهب جاهل هستیم و تلاشی هم برای برطرف کردن آن صورت نمی‌گیرد.

البشروای با بیان اینکه ایمان و باور دارم که فرزندان و دانش‌آموزان ما درس‌های بزرگی به ما می‌دهند، ابراز امیدواری کرد: چیزی که ما در زندگی خود به آن توجه نکردیم، آن‌ها در زندگی خود درک کرده و نورافشانی ‌کنند.

گفتنی است این کمیسیون در راستای سلسله کمیسیون‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ایران با همکاری دانشگاه‌های شهید بهشتی، فردوسی مشهد، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم، دانشگاه علامه طباطبائی، دانشگاه الزهرا (س) و دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین از دوم و پنجم بهمن‌ماه امسال در ایران برگزار شد.