چالش روش‌های پیشرفت یادگیرندگان از قرن 19 تا کنون / راهکارهای جدید تدریس چگونه باشد؟

هشتمین دوره مهارتی دانش‌افزایی اعضای هیئت علمی در دانشگاه علامه طباطبائی با حضور استادانی از دانشگاه‌های برتر کشور برگزار شد که در آن راهبردها و روش‌های تدریس و برانگیختن یادگیرندگان مورد نقد و بررسی قرار گرفت.

به گزارش عطنا، هشتمین دوره مهارتی دانش‌افزایی استادان دانشگاه علامه طباطبائی صبح امروز، 14 دی در تالار دفاع دانشکده حقوق و علوم سیاسی برگزار شد.

در این دوره که با حضور جمعی از اعضای هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی در دو پنل صبح و عصر صورت گرفت، پروین کدیور، عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی و امید فاطمی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران به ارائه سخنرانی پرداختند.

روش نمره دهی زنگوله ای منسوخ شده است

در آغاز این نشست، پروین کدیور به اهداف برگزاری این دوره اشاره کرد و گفت: شناخت و توانایی به کاربردن روش‌ها و راهبردهایی که از طریق آن بتوان فرآیند یادگیری- یاددهی را تسهیل کرد، از جمله مهم‌ترین اهداف برگزاری این قبیل نشست‌ها است.

عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی با اشاره به سوابق تحقیقات در زمینه روش تدریس اظهار کرد: تحقیقات در این زمینه از قرن 19 شروع شده ولی این نکته که چه عامل یا عواملی در محیط‌های آموزشی موجب پیشرفت و رشد یادگیرندگان می‌شود همواره مدنظر بوده است، به نحوی که پژوهش‌های ملی در این زمینه انجام شده است.

او با بیان اینکه بر اساس انواع روش‌های تدریس می‌توان دو نوع رویکرد را مدنظر قرار داد، تصریح کرد: رویکرد یادگیرنده‌محور یکی از روش‌های مطلوب است که محوریت یادگیری، تعاملی بودن، جمع‌گرایی و غیر مستقیم بودن از ویژگی‌های آن است.

وی افزود: در نقطه مقابل آن رویکرد معلم‌محور وجود دارد که محوریت موضوع، وجود معلم به عنوان منبع اطلاعات، فردگرایی و مستقیم بودن از جمله ویژگی‌های آن است.

کدیور با اشاره به نوعی تقسیم‌بندی از پیاژه در خصوص روش‌های تدریس گفت: روش‌های تقریری، شهودی، فعال و برنامه‌ای از جمله روش‌های پر کارکرد در این حوزه است که همواره باید در اولویت قرار گیرد.

او در ادامه با اشاره به محدودیت‌های روش یادگیرنده‌محور، گفت: در این روش آموزش یک طرفه است و تعاملی بین یادگیرنده و معلم برقرار نمی‌شود، همچنین معمولا مطالب بر اساس جزوه و کتاب و بدون توجه به موقعیت‌های عملی و واقعی ارائه می‌شود.

این عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی ادامه داد: در این روش یادگیری با حفظ مطالب یکی گرفته می‌شود که بینشی نیست و شناخت قبلی یادگیرنده مورد توجه قرار نمی‌گیرد، لذا نتیجه یادگیری اهمیت دارد، نه فرآیند آن.

کدیور همچنین با ارائه چند نکته در باب ارزیابی اضافه کرد: در گذشته روال بر این بوده که نمرات یادگیرندگان روی منحنی زنگوله‌ای منعکس می‌شد اما در حال حاضر این رویکرد منسوخ شده و انتظار می‌رود اکثریت یادگیرندگان به پیشرفت قابل قبولی دست یابند.

وی تصریح کرد: نشان دادن نتایج کار دانشجویان به دانشجویان دیگر بسیار تاثیرگذار است و نقد کارها برای برانگیختن دانشجویان به کار و تلاش و بهبود کار آنها مفید است.

او در پایان سخنان خود رعایت مواردی را در آموزش مشارکتی موثر دانست و اذعان کرد: کیفیت آموزش هم از نظر برنامه و هم از نظر ارائه مطالب، تناسب سطح آموزش، برانگیختن برای آموزش، زمان مناسب برای یادگیرندگان جهت تسلط یافتن بر مطالب، پرهیز از دیکته کردن مطالب و به کارگیری روش‌هایی برای تسهیل در فرآیند آموزش از نکاتی است که همواره باید در آموزش مشارکتی به آن توجه کرد.

راهکارهای یادگیری الکترونیکی

 در بخش دیگری از این نشست، امید فاطمی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران به ارائه راهکارها و روش‌هایی برای یادگیری الکترونیکی پرداخت و گفت: دو رویکرد متفاوت در روش تدریس وجود دارد که هرکدام از مزیت‌های مخصوص به خود برخوردار است.

او ادامه داد: استفاده از شبکه و فناوری اطلاعات در روند آموزش سبب ایجاد مشارکت، دسترسی به منابع، ایجاد یادگیری تطبیقی، ایجاد یادگیری شخصی‌سازی شده و ایجاد سازنده‌گرایی می‌شود.

فاطمی با اشاره به ویژگی‌های روش مباحثه خاطرنشان کرد: ایجاد کارگروهی، ایجاد اجتماع در کلاس، ایجاد مشارکت، ایجاد سازنده‌گرایی و فراهم کردن نقش استاد سازنده در محیط آموزشی از ویژگی‌های مورد توجه این روش می‌باشد.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در پایان سخنان خود با اشاره به راهکارهایی برای گسترش روش الکترونیکی در آموزش تصریح کرد: ارائه به صورت پاورپوینت، استفاده از قلم الکترونیکی، ارائه درس یادگیری الکترونیکی به صورت کاملا الکترونیکی، فیلم‌برداری از کلاس و استفاده از ابزارهایی برای ارائه سریع‌تر محتوا در کلاس از راهکارهایی است که می‌تواند در این روش مورد استفاده قرار گیرد.

گوشه هایی از این برنامه: