توانمندسازی زنان با حضور و استفاده آن‌ها از شبکه‌های اجتماعی و فناوری‌های ارتباطات

محمدمهدی فرقانی، در همایش تخصصی «زنان، فرهنگ شهری و فناوری‌های نوین ارتباطی» گفت: بحث توانمندسازی در مورد زنان که در جامعه ما هنوز هم جنس دوم هستند بیشتر مصداق پیدا می‌کند و اگر ما معتقد به این باشیم که دسترسی به گفتمان یعنی دسترسی به قدرت پس حضور و استفاده زنان از شبکه‌های اجتماعی و فناوری‌های ارتباطات و اطلاعات می‌تواند بالقوه مدل قدرت باشد.

به گزارش عطنا، نخستین همایش زنان و زندگی شهری در مرکز همایش‌های بین‌المللی برج میلاد با پنل تخصصی «زنان، فرهنگ شهری و فناوری‌های نوین ارتباطی» در روز دوشنبه 22 آذر ماه برگزار شد.

در این همایش محمدمهدی فرقانی رئیس دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به این‌که زنان در طول تاریخ دچار محرومیت و حاشیه‌نشیینی بودند، گفت: هنگامی که بحث فناوری‌ها مطرح می‌شود فرقی نمی‌کند که در حوزه زنان یا  مردان باشد و نباید تفکیک جنسیتی قائل شد.

مهمدمهدی فرقانی با بیان این‌که انحصار رسانه‌های غالب با وجود تکنولوژی‌های نوین شکسته شده است عنوان کرد: به صورت بالقوه صدای مردم از جمله زنان که در گذشته حاشیه‌نشین رسانه‌های مسلط بودند به کمک شبکه‌های اجتماعی شکل گرفت که این شبکه‌ها و فناوری‌ها می‌توانند صدای زنان را بلندتر و به حقوق  و تقویت آن کمک کنند.

فرقانی در توضیح این‌که بعضی از موضوع‌ها در مورد زنان بالفعل اتفاق می‌افتد اظهار کرد: آن‌چه اما و اگرهای زیادی را به وجود آورده است این است که زنان چگونه در شبکه‌های مجازی مشارکت داده می‌شوند و چه استفاده‌ها و چه تولید محتوایی و  مصرف محتوایی می‌کنند.

رئیس دانشکده علوم ارتباطات افزود: زنان خودشان را در معرض چه نوع محتواهایی در شبکه‌های اجتماعی قرار می‌دهند و چقدر حاضرند صدای مخالف را  بشنوند و تا چه اندازه شبکه‌های همسو با خودشان را انتخاب و سعی می‌کنند صداهایی که در راستای علایق خودشان هست را بشنوند و محتواهایی را که تولید می‌کنند چه نوع محتواهایی است و چقدر در راستای تقویت و ترویج زندگی شهری است.

به بیان فرقانی هرچه زنان خود را در مقابل محتواهای جدی‌تر و غنی‌تر فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی قرار دهند و در تولید و مصرف محتواهای مناسب مشارکت داشته باشند توانمندتر می‌شوند.

او با اشاره به این‌که توانمندسازی یعنی چه اتفاقی باید بیافتد که زنان توانمند شوند ابراز کرد: هنگامی که صحبت از توانمندسازی زنان است باید آن‌ها از زاویه صحیح شناختی واقعی از خودشان پیدا کنند و استعدادها و محدودیت‌های درونی‌شان را بشناسند.

در ادامه همایش این استاد دانشگاه با بیان این‌که اگر زنان خواهان تساوی با مردان باشند چیزی زیادی را مطالبه نکرده‌اند تشریح کرد: زنان باید استعدادههای خود را کشف کنند و قدرت رویارویی با مشکلات و رفع آن‌ها را داشته باشند و برای رفع آن به مردان متکی نباشند و از استعداد، ظرفیت و توانایی‌های‌شان استفاده کنند.

او با اشاره به ابعاد توانمندسازی زنان خاطرنشان کرد که یکی از این ابعاد تولید و مصرف درست و موثر محتوا در فضای مجازی است.

به اعتقاد فرقانی برای توانمندسازی زنان باید به سواد رسانه‌ای توجه کنیم؛ یعنی زنان قادر باشند که تحلیل انتقادی و نگاه انتقادی داشته باشند و رسانه‌ها، مدیریت، ساختارهای تولید محتوا با تولیدکنندگان محتوا، مصرف کنندگان محتوا، اهداف نهفته در پس انواع رسانه‌ها از جمله شبکه‌های اجتماعی را بشناسند.

او همچنین در ادامه سخنانش ابراز کرد:  شناخت کلیشه‌هایی که  علیه زنان استفاده می‌شود اهمیت دارد و یکی از راههای مقابله با کلیشه‌های رایج و مسلط بر زنان که رسانه‌های جریان غالب بازتولیدکننده‌ آن هستند، استفاده از رسانه‌های جایگزین است که می‌تواند به کلیشه‌شکنی بپردازد.

فرقانی در بخشی دیگر از سخنانش یادآور شد: توانمندسازی، بسط و گسترش حق انسان در استفاده از آزادی عمل و افزایش ظرفیت‌های انسانی و میزان اختیار و اقتدار فرد برای انتخاب منابع و در دخالت و تصمیم‌گیری‌هایی است که زندگی او را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

او با توضیح این‌که تلفن‌های هوشمند بیشترین پیوند زنان را با محتواهای مختلف بر عهده دارند بیان داشت: بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌هد که هیچ دستاوردی به سرعت پدیده تلفن همراه در جامعه ایران جذب نشده است.

این استاد دانشگاه سخنانش را این‌گونه به پایان رساند که تلفن همراه نقش موثری در تولید و توزیع و مصرف محتوا  بخصوص در حیطه زنان و خانواده‌ها دارد و همچنین آن‌چه اهمیت دارد این‌است که زنان خود را در معرض کدام محتوا قرار می‌دهند و آیا قدرت خوانش انتقادی محتوا را دارند که این قدرت خوانش انتقادی را باید تقویت کنند و ارتقا دهند.

گفتنی است که سخنرانان دیگر این همایش یحیی کمالی‌پور استادتمام و رئیس واحد ارتباطات و هنرهای خلاق دانشگاه پوردو آمریکا، گیتا علی‌آبادی رئیس دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها در وزارت ارشاد و نعمت‌الله فاضلی رئیس پژوهشکده مطالعات اجتماعی و پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی بودند.

عکس: ایوب قادری (الف)