شاهکار دولت قبل در آمارسازی

دکتر مهدی تقوي

 تفاوت‌های آماری که این روزها خبرساز شده، در اقتصاد ایران موضوع جدیدی نیست اما تبدیل آن به تناقض در حالی صورت می‌گیرد که اصولا تهیه گزارش‌های آماری از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس مبنای قانونی ندارد. به عبارت دیگر این مرکز صلاحیت تهیه و استخراج آمار را ندارد. بر اساس قانون هم تنها مرکز آمار و بانک مرکزی صلاحیت ارائه آمارهای اقتصادی را دارند.

بنابراین محققان برای بررسی‌های آماری تحقیقاتی خود تنها به آمارهای این دو مرکز استناد می‌کنند. در این شرایط آمارهای مرکز پژوهش‌های مجلس قابل استناد نیست و نمی‌توان به هیچ عنوان در مورد آن بحث کرد. از سوی دیگر در حالی رئیس جمهوری دستور بررسی مجدد آمارهای اشتغال در دولت قبل را مطرح کرده است که تاکید می‌کنم آمارهای ارائه از سوی مرکز آمار ایران در دوره گذشته کاملا منطبق با واقعیت‌های بازار ارائه شده است، به این علت که شاخص‌های آماری این مرکز همواره به صورت دقیق آمارهای اشتغال را مورد بررسی قرار می‌دهد. بنابراین یکی از دلایل بررسی آمار اشتغال در دولت قبل به این موضوع بازمی‌گردد که نرخ رشد اقتصادی در آن دولت به منفی سه درصد رسید اما اکنون به دلیل تغییر در ساختارهای اقتصادی نرخ رشد اقتصاد کشور مثبت شده است و ما در پی آن شاهد افزایش آمارهای اشتغال در این دولت هستیم.

دولت قصد دارد وضعیت اشتغال را در دو دوره بر اساس نرخ رشد اقتصاد محاسبه کند. از سوی دیگر اختلاف جزئی در آمارهای ارائه شده در زمینه نرخ رشد اقتصادی و تورم از سوی دو مرکز آمار و بانک مرکزی در شرایطی رخ می‌دهد که این آمار به دلیل اختلاف در شاخص‌های نمونه گیری است و این مساله هم اکنون یک موضوع طبیعی تلقی می‌شود. البته شاهکار دولت قبل این بود که رابطه منفی تورم و اشتغال را معکوس کرد و با مثبت شدن شیب منحنی فیلیپس، هم نرخ تورم افزایشی بود و هم تولید و اشتغال سیر نزولی داشت، در نتیجه رشد اقتصادی هم منفی بود درحالی‌که با بالا رفتن نرخ تورم باید رشد اقتصادی نیز افزایش پیدا کند.

این که نرخ رشد اقتصادی کشور از نرخ‌های منفی دولت قبل به سمت نرخ‌های مثبت در دولت فعلی سوق یافته‌ است در علم اقتصاد، رونق نامیده می‌شود هرچند که بخش‌هایی از صنایع تولیدی کشور هنوز ضعیف و نیازمند حمایت هستند. این بخش‌ها در سال‌های اخیر به دلایل مختلف مانند تحریم، سیاست‌های غلط اقتصادی، نبود حمایت و کمبود منابع، دچار عقب‌ماندگی‌هایی در تکنولوژی و فرایند شده‌اند و باید احیا شوند تا هم توان تولید محصول روزآمد را داشته باشند و هم بتوانند محصول را با قیمت کمتری عرضه کنند.

 * عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

منبع: روزنامه آرمان