این قند پارسی که به اوکراین می‌رود / مردم اوکراین، خیام را به خوبی می‌شناسند

یک فارسی‌آموز اوکراینی در حاشیه کارگاه خوش‌نویسی و موسیقی گفت: اغلب ساکنان اوکراین از ایران اطلاعات زیادی ندارند و حتی بسیاری از آن‌ها تصویری سطحی و اشتباهی دارند و فکر می‌کنند که ایران کشوری است در شرق جهان که دارای جغرافیای بیابانی است.

به گزارش عطنا، کاترینا درسنکو، دانشجوی سال سوم زبان‌فارسی درباره آشنایی با هنر خوش‌نویسی ایران اظهار داشت: قبلاً به‌هیچ‌وجه خوش‌نویسی کار نکرده‌ام اما استادم در اوکراین که تجربه زندگی در ایران را نیز داشت، می‌توانست با خط فارسی بنویسد و از چند نوع خط فارسی مثلاً نستعلیق و شکسته استفاده می‌کرد.

وی افزود: استاد اوکراینی‌ام در اوکراین همیشه مینیاتورهایی از شاهنامه فردوسی را به ما نشان می‌داد. ازاین‌رو تجربه آشنایی با این هنر را داشتم و می‌دانم که بسیار زیبا است و درعین‌حال یادگیری آن خیلی سخت است.

خانم درسنکو در ادامه خاطر نشان کرد: من در اوکراین، تمرین خوش‌نویسی نکرده‌ام اما می‌دانم که چند تن از استادانم مثلاً آنا میخایلوا که در ایران زندگی می‌کند و زبان و خط فارسی را می‌آموزد، می‌تواند خوش‌نویسی کند اما برای من این اولین بار است که خوشنویسی‌کردن را امتحان می‌کنم. خوش‌نویسی، هنری بسیار زیباست و سعی می‌کنم بهتر نوشتن را یاد بگیرم و امیدوارم با این کارگاه روز‌به‌روز نوشتنم بهتر شود.

او درباره علت علاقه‌مندی‌اش به هنر خوش‌نویسی گفت: برای من اول این نکته جالب بود که خط فارسی از سمت راست به چپ نوشته می‌شود درحالی‌که خط اوکراینی و روسی از سمت چپ به راست نوشته می‌شود. علاوه بر این، خط فارسی از لحاظ تصویری خیلی زیباست و برای من بسیار جالب است. مثلاً در مقابل خط عربی که در نگاه من بسیار آشفته می‌نماید، خط فارسی نرم و آرامش‌بخش است. درحالی‌که در خوش‌نویسی عربی واژه‌ها انگار در حال مبارزه با همدیگر هستند و احساس می‌کنم با هم در زدوخورد هستند، در خط فارسی چنین نیست و واژه‌ها خیلی نرم در کنار هم می‌نشینند.

این دانشجوی خارجی درباره تجربه خود از این کارگاه خوش‌نویسی اظهار داشت: به این کارگاه علاقه زیادی دارم و خیلی دوست دارم که تجربه کنم و یاد بگیرم. امیدوارم استاد روزهای بعد نیز اینجا باشد و ما این امکان را داشته باشیم که اینجا تمرین کنیم چون به نظرم یادگیری خوش‌نویسی بسیار مفید است و وقتی به این خط می‌نویسم حس بسیار خوبی پیدا می‌کنم.

وی همچنین درباره خوش‌نویسی در زبان سیریلیک و خط اوکراینی گفت: در خط ما هم خوش‌نویسی وجود دارد ولی خیلی محبوب نیست. قرن‌های قدیم در روسیه و اوکراین بسیاری از کتاب‌ها مثلاً کتاب مقدس را به‌صورت خوش‌نویسی می‌نوشتند که امروز هم کتاب‌هایی از این نوع که خوش‌نویسی ‌می‌شوند، وجود دارد که فقط مخصوص هدیه‌های ثروتمندان به یکدیگر است.

کاترینا درسنکو ادامه داد: در اوکراین خوش‌نویسی‌کردن مانند چیزی که در ایران است در میان مردم عادی و جوانانی مثل من محبوب نیست و اکثر ما خوش‌نویسی را یاد نمی‌گیریم. البته اطلاع دارم که در مدارس وابسته به کلیسا، آن‌ها کلاس‌هایی برای تمرین خوش‌نویسی به خط روسی و اوکراینی آن‌گونه که کتاب‌های قدیم نوشته می‌شد، دارند اما ما نه در مدرسه و نه در دانشگاه کلاس‌های آموزش خوش‌نویسی نداریم.

دانشجوی دانشگاه شفچنکوی کیف، در پاسخ به این سؤال که علاوه بر خوش‌نویسی به کدام یک از هنرهای ایرانی علاقه‌مند است، گفت: موسیقی ایرانی را دوست دارم و خیلی به ساز «دف» و «سنتور» علاقه‌مندم. چون ما در کشور اوکراین، سازی شبیه سنتور داریم که آن را «چمباله» می‌نامیم و صدای آن درست مانند سنتور است. ازاین‌رو موسیقی ایرانی و اوکراینی به هم شبیه و بسیار نزدیک هستند. علاوه بر ساز ایرانی، به آواز و شعر ایرانی بسیار علاقه‌مندم و آواز و شعر خواندن برای من آرامش‌بخش است. شعر شاعران بزرگ ایران ازجمله فردوسی، حافظ و سعدی را خیلی دوست دارم.

او از علاقه‌مندی خود و مردم اوکراین به خیام گفت و افزود: در اوکراین کتاب‌های زیادی به زبان روسی و اوکراینی در مورد خیام وجود دارد و اغلب مردم اوکراین حتی کسانی که اصلاً آشنایی با ایران و زبان فارسی ندارند در شبکه‌های اجتماعی از اشعار خیام استفاده می‌کنند.

خانم درسنکو درباره میزان آشنایی خود با ایران پیش از رفتن به دانشگاه در رشته زبان‌فارسی عنوان کرد: اطلاعات زیادی در مورد ایران نداشتم و فقط می‌دانستم ایران یک کشور در آسیا است. اغلب ساکنان اوکراین هم از ایران اطلاعات زیادی ندارند و حتی بسیاری از آن‌ها تصویری سطحی و اشتباهی دارند و فکر می‌کنند که ایران کشوری است در شرق جهان که دارای جغرافیای بیابانی است. مثلاً دوستان پدر و مادرم حتی تصور می‌کنند که ایران کشوری مانند عراق است که همیشه درگیر جنگ است.

وی افزود: آن‌ها فکر می‌کنند که ایران یک بیابان است که همه شترسوارند. آن‌ها از تمدن بزرگ ایران و مثلاً شعرای ایرانی اطلاع چندانی ندارد البته در این میان خیام فردی است که همه مردم اوکراین آن را می‌شناسند و او یک استثناست. امروزه ما در رسانه‌ها اطلاعات زیادی در مورد ایران داریم و خبرهای زیادی از ایران می‌شنویم مثلاً در مورد توافق ایران و اینکه تحریم‌ها از ایران برداشته شده و ارتباط سیاسی و اقتصادی ایران با کشورهای دیگر تقویت شده است. پس این تصویر در حال بهتر شدن است و امروز تصویر بهتری از ایران وجود دارد.

این دانشجوی سال سوم زبان‌فارسی به خاطره‌ای جالب از آشنایی و علاقه یک اوکراینی به ایران اشاره کرد و گفت: روزی در قطار در کنار خانمی نشسته بودم و در حال تمرین تکلیف دانشگاهم بودم. در دفترم چند شعر از حافظ به زبان روسی داشتم و ترجمه خمسه نظامی گنجه‌ای نیز در دستم بود. خانمی که در کنارم نشسته بود، به ‌محض دیدن کتاب گفت: این نظامی است. تعجب کردم و گفتم از کجا می‌دانی؟ او پاسخ داد که به ایران و فرهنگ ایران خیلی علاقه دارد و تعریف کرد که یکی از دوستانش فرهنگ لغت فارسی و کتابی از شعرای بزرگ ایرانی به او هدیه داده است و او از این طریق به ایران علاقه‌مند شده است.

کاترینا درسنکو در مورد انتخاب زبان‌فارسی به‌عنوان رشته دانشگاهی‌اش گفت: این رشته را برادرم برای من انتخاب کرد. برادرم به من گفت که ایران یک تمدن قدیمی و بزرگ است. برادرم در رشته روابط بین‌الملل تحصیل می‌کرد و با کشورهای مختلف دنیا آشنا بود؛ به همین خاطر او درباره ایران اطلاعات قبلی داشت و می‌دانست که ایران کشوری با تمدن بزرگ است و لذا به من توصیه کرد که زبان‌فارسی را انتخاب کنم.