کتاب «پژوهش هایی در آثار علمی و فلسفی ابن سینا» برای دانشجویان فلسفه اسلامی مفید است

عطنا - سعید انواری، دانشیار گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی، در نشست بازتاب اندیشه های ابن سینا در غرب با نگاهی به کتاب «پژوهش هایی در آثار علمی و فلسفی ابن سینا» گفت: «این کتاب، مجموعه ای از مقالات علمی و پژوهشی است که دکتر جعفر آقایانی چاووشی، عضو عیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف، گروه فلسفه علم، آن را جمع آوری کرده و دکتر مهدی گلشنی، پیشگفتاری برای آن نوشته است. این کتاب امسال چاپ و منتشر شد.»

انواری در ادامه گفت: «مقاله ی اول این کتاب را آقای جعفرآقایانی چاووشی، تحت عنوان تحلیل تاریخی و علمی از گذر زهره ابوعلی سینا، مقاله دیگر کیهان شناختی هاوکینگ و ابن سینا، جهان به مثابه یک سیستم، بازنگری کیهان شناختی ابن سینا، گزارش ابن سینا از ابر نو اختر سال 1006 میلادی، ابن سینا در برابر آغاز زمانی بحث میان شارحان اشارات، منطق و متافیزیک در قیاس موجهه ابن سینا، تمایز جهت و ماده در منطق دوره اسلامی و اهمیت آن برای موجهات ابن سینا، ابن سینا و علم کلام، ابتکارات ابن سینا در موسیقی و چند مقاله دیگر محتوای این کتاب است.»

وی با اشاره به مقاله ای که شخصاً، در این کتاب با عنوان «ابن سینا و مسورسازی محمول با پیوستی درباره ابن زرعه» ترجمه کرده است، در این نشست گفت: «ابن سینا بحثی را درباره سور گذاشتن در ناحیه محمول جمله سخن مطرح کرده است. ما این مبحث را تحت عنوان مسورسازی محمول یا تسویر محمول می شناسیم. برای مثال اینکه بگوییم هر انسانی بعضی از حیوانات است؛ یعنی یک سور را در ناحیه محمول جمله قرار داده ایم. ارسطو نیز اشاراتی به این موضوع کرده و ابن سینا آن را بسط داده است.»

سعید انواری در ادامه با اشاره به اینکه بخشی از مقاله‌ای که دکتر هست‌نامی که آن را تالیف کرده است، ترجمه‌ای از کتاب العباره آورده شده است گفت: «این ترجمه بسیار ارزشمند است. البته من برای ترجمه این بخش از مقاله، مستقیماً آن را از عربی به فارسی برگرداندم و مجددا با مقاله انگلیسی تطبیق دادم. در ادامه مقاله، با جداولی، مسورسازی ابن سینا به طور کامل بررسی شده و اشاره شده است که زمانی جدلی بین آمونیوس بوده، یا اینکه ابن زرعه با ابن سینا اختلاف نظر داشته و هر کدام چه می گفتند.»

این استاد گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی، نکته ارزشمند این بخش از مقاله را آن دانست که نام ابن زرعه در کتاب های ابن سینا نیامده است. ابن سینا در جایی می گوید: «او اشتباه می کند که این بحث را اینگونه مطرح کرده است.»

او افزود: «مولف با سخت کوشی، توانسته این موضوع را پیدا کند که منظور از «او»، همان ابن زرعه است. من نیز حین ترجمه سعی کردم در پاورقی مسورسازی را با منطق جدید تطبیق دهم.»

انواری در پایان، کتاب «پژوهش هایی در آثار علمی و فلسفی ابن سینا» را به نوعی جلد دوم مجموعه مقالاتی دانست که پیش‌تر، زیر نظر دکتر چاووشی ترجمه و منتشر شده است. او افزود: «فکر فلسفی از یونان به جهان اسلام آمد، در زمان فارابی ترجمه شد و به ابن سینا رسید؛ سپس هضم شد و بعد مجددا در قرون وسطی به غرب بازگشت. آثار ابن سینا در غرب بیشتر در آندلس (اسپانیا)، قرطبه (کوردوبا) و طلیطله (تولدو) بیشتر به لاتین ترجمه شده که بسیار تاثیرگذار بود. همچنین از این دست جلسات و بررسی کتاب ها می تواند برای دانشجویان فلسفه اسلامی و جامعه علمی بسیار مفید واقع شود و در پژوهش های خود از این منابع ارزشمند بهره گیرند.»

همچنین در ادامه نشست، خالقی، مدیر انتشارات رمز که ناشر کتاب «پژوهش هایی در آثار علمی و فلسفی ابن سینا» نیز است با بیان اینکه لازم است بیشتر به ضرورت و چرایی نشر آثار و پژوهش های اینچنینی توجه شود گفت: «تمدن اسلامی نقش مهمی در فرآیند روش شناسی علمی در طول تاریخ دارد. در بیشتر مکاتب آکادمیک، به پژوهش‌های دانشمندان مسلمان آن طور که باید و شاید پرداخته نشده است. بر ما لازم است که در جهت شناساندن افراد سرشناس مسلمان گام برداریم.»

وی در ادامه افزود: «این فرایند شناسی که چه چیزی از کجا شروع شده و به کجا رسیده در فرهنگ آکادمیک آموزش داده نشده است. این مهم را می توان به عنوان یکی از ریشه های خود باختگی علمی یا فرهنگی دانش آموزان و دانشجویان قلمداد کرد. ما تلاش می کنیم آثاری مفید را به صورت بهینه و با کیفیت به دست مخاطبان برسانیم.»

عطنا را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:

اینستاگرام                                              تلگرام