چهلمین نشست اجلاس شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد برگزار شد

چهلمین نشست اجلاس شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد با حضور هیبت الله نژندی منش، عضو هیئت علمی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد.

به گزارش عطنا، در این نشست که در سوئیس برگزار شد، نژندی منش، مدیریت «پنل بغض کودکان در جستجوی عدالت» را بر عهده داشته است.

پنل بغض کودکان در جستجوی عدالت به همت انجمن دفاع از قربانیان تروریسم و همکاری بنیاد اروپایی مطالعات جنوب آسیا، انجمن انسان و جنبش بین المللی کودکان برای کودکان در چهلمین اجلاس شورای حقوق بشر سازمان ملل برگزار شده است.

نژندی منش، استاد حقوق بین الملل دانشگاه علامه طباطبائی در سخنرانی خود بیان کرد: تروریسم به مثابه جنایتی کور در هر زمان و مکانی علیه افراد انسانی بویژه کودکان ارتکاب می‌یابد. رژیم فعلی اساسنامۀ رم، کودکان را به عنوان قربانی تروریسم تحت پوشش قرار نمی‌دهد، چرا که جنایت تروریسم در زمرۀ جنایت های تحت صلاحیت دیوان بین‌المللی کیفری نیست. او در ادامه افزود: بی‌توجهی به کودکان چه به عنوان قربانی و چه به عنوان کودک–تروریست می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری به کودکان وارد کند. دولت‌ها باید در نظام حقوقی داخلی خود تدابیر حقوقی لازم را برای حمایت از کودکان در مقابل اقدامات تروریستی و یا به کارگیری آن‌ها توسط گروه‌های تروریستی اتخاذ کنند. همچنین در کنفرانس بازنگری اساسنامۀ رم، این امر مهم باید مورد توجه قرار گیرد.

در ادامۀ این نشست، انیسه ون انگلند، استاد دانشگاه کرانفیلد در سخنرانی خود گفت: کودکان آسیب‌پذیرترین اقشار جامعه هستند و وقتی قربانی ترور می‌شوند، زندگی آیندۀ آنان تحت تأثیر قرار می گیرد. قوانین بین‌الملل نمی‌توانند به اندازه کافی از این کودکان دفاع نمایند. هیچ سندی مبنی بر دفاع از حقوق این کودکان پس از رخداد حادثه تروریستی وجود ندارد. این نکته درباره قربانیان داعش نیز صدق می‌کند. به علاوه قوانین بین‌الملل چیز زیادی برای دفاع از کودکانی که در اثر حمله داعش به سنجار رها شدند و همچنین درباره کودکانی که از زنان جهاد نکاح به دنیا آمده و یا تحت آموزش داعش تبدیل به قاتل شده‌اند، ندارد.

او در ادامه افزود: این سکوت در قوانین باید فوراً مورد توجه قرار گیرد. حقوق کودکان در قوانین بین‌الملل به حاشیه‌رانده شده است. بریتانیا در حال ایجاد اسلام‌هراسی است. ما باید از کودکان در برابر تروریسم محافظت کنیم؛ چه قربانی باشند و یا به طور غیرمستقیم در تروریسم مشارکت داشته باشند.

خانم یوانا باراکوا، تحلیلگر بنیاد اروپایی مطالعات جنوب آسیا در سخنرانی خود بیان کرد: کودکان قربانی ترور معمولاً ویژگی‌های مشترکی مانند فقر، سن جوان، تحصیلات کم و فقدان موقعیت‌های شغلی دارند. گروه‌های مسلح به طور کل افراد بی‌دفاع را هدف قرار می‌دهند. در کشورهایی مانند افغانستان، پاکستان و منطقۀ جامو کشمیر شرایطی را ایجاد می‌کنند که در آن هزاران نفر بی‌خانمان تبدیل به طعمه می‌شوند.

او در ادامه تصریح کرد: طالبان در افغانستان با استفاده از مدارس خود به کودکان 13 تا 17 ساله آموزش نظامی می‌دهد. با وجود اینکه هیچ آمار رسمی از تعداد کودکان در خدمت گروه‌های تروریستی وجود ندارد، نیروی اقدام سازمان ملل تخمین می‌زند حدود 560 کودک بین سال‌های 2010 تا 2014 در مبارزات شرکت داشتند.

این تحلیلگر بنیاد اروپایی مطالعات جنوب آسیا در ادامه اظهار کرد: دهه‌های گذشته جامعه بین‌الملل تعداد زیادی اسناد قانونی به منظور حفاظت از کودکان تدوین کرده است. این قطعنامه‌ها چارچوبی قانونی برای ممنوعیت استفاده از خشونت برضد کودکان است. ضمن اینکه سربازگیری از کودکان از سوی بازیگران غیردولتی ممنوع شده است. بر اساس یکی از این اسناد هر کسی که مسئول جنایت جنگی بوده و یا در آن مشارکت داشته باشد، تحت پیگیرد دیوان بین‌المللی کیفری قرار می‌گیرد. اما بر اساس برخی از مفاد توافقنامه رم و تحت شرایطی، امکان محاکمه در این دیوان وجود نخواهد داشت.

وی گفت: خوشبختانه تفاوت بین رادیکالیزه شدن و مشارکت در تروریسم زیاد است و بدون تلاش برای یافتن راه‌حل و مدیریت رادیکالیزه شدن، همه رویکردهایی که درباره تروریسم به کار رود، مفید خواهند بود. بنیاد ما هر نوع قربانی‌سازی انسان‌ها بویژه کودکان را در هر جا و توسط هر فردی محکوم می‌کند.

در ادامه این نشست، زهر حق پناهی، جانباز ترور و عضو انجمن دفاع از قربانیان تروریسم با اشاره به شدت آسیب‌پذیری کودکان در فجایع تروریستی بیان کرد: تأثیراتی که حوادث تروریستی بر کودکان می گذارد بسیار عمیق و ماندگار است. کودکان در مواجهه با اینگونه حوادث جزء آسیب‌پذیرترین گروه‌ها هستند، چرا که تجربه زیستی آن‌ها از جهان و مخاطرات آن هنوز محدود است و آسیب‌های ناشی از هر نوع اقدام خشونت‌باری از ذهن و افکار آن‌ها پاک‌نشدنی است.

وی در ادامه افزود: یکی از مهمترین اختلالات حاصل از اقدامات تروریستی در کودکان، استرس پس از ضربه یا ترومای روانی یا همان PTSD می‌باشد که علائمی همچون 1- ترس شدید 2- پرخاشگری 3- کابوس‌های شبانه 4- یادآوری مکرر حادثه به صورت خواب‌دیدن‌های مکرر 5- گریه‌های بی‌مورد 6- بازسازی صحنه‌های حادثه در ذهن و اجتناب از تفکر 7- کرختی روانی 8- جویدن ناخن 9- اضطراب و دلشوره دائمی 10- کم‌طاقتی  دارد.

او تصریح کرد: وجود قوانین بین‌المللی در هنجارهای قانونی به تنهایی برای حفاظت از حقوق کودکان کافی نیست، بلکه حمایت از کودکان معصوم که آینده جهان را می‌سازند در دستان نمایندگان جوامع سیاسی و حقوقی است و لازم است «بنیاد جهانی توانبخشی کودکان متاثر از مناقشات مسلحانه و تروریستی» تأسیس و برای نجات این کودکان اقدام نماید.

در ادامه نشست، منصوره کرمی همسر شهید علیمحمدی و مدیر عامل انجمن دفاع از قربانیان تروریسم نیز با تاکید بر ایمن سازی کودکان در برابر آسیب های ناشی از تروریسم بیان کرد: ایمن‌سازی کودکان و نوجوانان را می‌توان بر اساس اقدامات پیشینی و پسینی مورد بررسی قرار داد. منظور از ایمن‌سازی پیشینی یعنی مجموعه راهبردها، تدابیر و اقداماتی که از قربانی شدن کودکان در حوادث تروریستی جلوگیری می‌نماید که مجموعه‌ای از آموزش‌ها، ساختارسازی‌ها و اقدامات پیشگیرانه را می‌توان در این مقوله شناسایی کرد.

ایمن‌سازی پسینی در جایی مطرح می‌شود که کودک به هر دلیل قربانی شده و به اشکال گوناگون با آسیب‌های تروریسم روبه رو است و لازم است برای تداوم زندگی عادی تدابیر و اقداماتی اتخاذ شود تا آسیب‌های تروریسم را در زندگی کودکانه او به حداقل برساند. برخی از این اقدامات شامل

پرداخت خسارت به خانواده های آسیب دیده از ترور مخصوصاً کودکان و نوجوانان، ایجاد صندوق بین المللی برای تامین آرامش و درمان خانواده های قربانی ترور مخصوصاً کودکان و نوجوانان و محدود کردن دولت های مولد تروریسم و افراط گرایی در سوء استفاده از کودکان و خانواده های  آنها است.

رنجبر پازوکی، فرزند شهید ترور و عضو انجمن نیز ضمن روایت نحوه ترور پدر خویش توسط گروهک تروریستی مجاهدین خلق و مصائب و مشکلاتی که ایشان و خواهران و برادرش در دوران کودکی به واسطه ترور پدرشان تحمل کردند، بیان کرد: پس از گذشت چند دهه نه تنها طراحان و حامیان این فاجعه مورد بازخواست و پاسخگویی قرار نگرفته اند، بلکه آزادانه در برخی از کشورهای غربی حضور دارند که اینگونه رفتار کشورها نوعی توهین و بی تفاوتی نسبت به ارزش های والای انسانی است و پیام بسیار دردناک و تلخی برای بازماندگان اینگونه فجایع خواهد داشت. اینکه در جهان ما شقاوت را ارج می نهند و ارزش ها و کرامات انسانی جایگاه واقعی نداشته و تشریفاتی سمبلیک هستند.

وی در ادامه تاکید کرد: همچنان شاهدیم فرصت های زندگی برای کودکان با خشونت و افراط گرایی بدخواهان از بین می رود و سازمانهای بین المللی جز اظهار تاسف و کمک هایی در برخی از امور در توقف چنین وضعیتی توفیق نداشته و همچنان شاهد گسترش ترس و وحشت دائمی برای کودکان در جهان هستیم. خشونت علیه کودکان بنیانهای پیشرفت اجتماع و توسعه را تضعیف نموده و سرمایه انسانی و نسلهای آینده بشر را با خطرات و تهدیدهای فراوان مواجه خواهد نمود.

گفتنی است، چهلمین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل از 25 فوریه تا 22 مارس 2019 در مقر اروپایی سازمان ملل در شهر ژنو سوئیس برگزار شده است.