میزان مهاجرت در ایران به‌طور خاص متأثر از رویدادهای سیاسی و اقتصادی است

رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی اظهار کرد: تجربه خاص ما نشان می‌دهد که میزان مهاجرت در ایران به‌طور خاص متأثر از رویدادهای سیاسی و اقتصادی بوده که در ترکیب و گونه‌های مختلف مهاجران و ایرانیان خارج از کشور تأثیرگذار بوده است.

به گزارش عطنا، دکتر علی‌اکبر تاج‌مزینانی، دوشنبه 23 مهرماه در افتتاحیه همایش ملی مطالعات ایرانیان دور از وطن «هویت‌ها، پیوندها و سیاست‌ها» در سالن شهید مطهری دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی، به بیان نکاتی درمورد برگزاری این همایش و جهت‌گیری‌های این دانشگاه در سال جاری پرداخت.

وی افزود: ما در سال‌های گذشته در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی سیاست‌هایی را در نظر گرفته‌ایم که بر اساس آن هر گروه آموزشی یکی از حوزه‌هایی را که در آن مزیت نسبی دارد و یا نیاز روز کشور است، درنظر گرفته و در نهایت تبدیل به یک قطب علمی و مرجع در آن حوزه خاص می‌شود.

تاج‌مزینانی اظهار کرد: این سیاست‌ها با برگزاری رویدادهای علمی، همایش‌های ملی و بین‌المللی، هسته‌های پژوهشی، مجلات علمی_پژوهشی و تولیدات علمی دیگر پیگیری شده است؛ چنانچه ما در سال‌های اخیر چندین همایش بزرگ و ملی برگزار کرده‌ایم.

وی افزود: یکی از مزیت‌های نسبی و حوزه‌های مورد فعالیت گروه مطالعات فرهنگی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی به طور کلی مسئله مهاجرت و به‌طور خاص مسئله ایرانیان خارج از کشور است.

رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی اضافه کرد: از آنجایی که این بحث جنبه بین گروهی و میان‌رشته‌ای دارد و کمتر در خصوص آن مطالعات علمی صورت گرفته است، امیدواریم بتوانیم در یک هسته پژوهشی و با یک برنامه ملی پژوهشی، مطالعات مهاجرت ایرانیان به خارج از کشور را پیگیری کنیم.

وی در خصوص مهاجرت ایرانیان به خارج از کشور و نقش دانشگاه در این زمینه، گفت: میزان این مسئله به عواملی همچون امواج مختلف مهاجرت و علل گوناگون مانند سابقه مستعمره بودن یک کشور و یا نزدیکی یک کشور به کشورهای توسعه یافته، ارتباط دارد اما تجربه خاص ما نشان می‌دهد که میزان مهاجرت در ایران به‌طور خاص متأثر از رویدادهای سیاسی و اقتصادی است.

تاج‌مزینانی ادامه داد: این مسئله در ترکیب و گونه‌های مختلف مهاجران و ایرانیان خارج از کشور تأثیرگذار بوده است؛ بنابراین در این راستا با وضعیت خاصی مواجه هستیم و این مسئله نیازمند دقت‌های آکادمیک و سیاست‌گذاری های خاص است.

وی در رابطه با الگوهای مختلف ورود دولت‌ها به سیاست‌گذاری‌های حوزه مهاجرت، گفت: از جمله این الگوها می‌توان به الگوی بی‌تفاوتی و عدم مداخله، الگوی کنترل کامل، الگوهایی که نگاه اقتصادی و اجتماعی دارند و الگوهایی که انواع خدمات اجتماعی و فرهنگی را ارائه می‌دهند، اشاره کرد.

تاج‌مزینانی افزود: آنچه به دانشگاه و آموزش عالی مرتبط است، بحث استفاده از ظرفیت ایرانیان خارج از کشور در حوزه دیپلماسی علمی و دیپلماسی عمومی است که خیلی باید به آن توجه کرد.

وی با اشاره به اینکه استفاده از ظرفیت ایرانیان خارج از کشور از این جهت که آنها را به عنوان دروازه ورود و تعامل ما با کشورهای دیگر قرار می‌دهد، بسیار مهم است، اذعان کرد: همچنین می‌توانیم از ظرفیت آنها برای بین‌المللی کردن دانشگاه‌های داخل نیز بهره بگیریم.

رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی تصریح کرد: از جمله راهکارهای استفاده از این ظرفیت‌ها ایجاد وابستگی و عضویت در گروه‌های علمی و آموزشی برای این افراد در داخل کشور است که از این اتفاق می‌توان در قالب تدریس در دوره‌های گوناگون نظیر دوره‌های مجازی استفاده کرد.

مزینانی در پایان ضمن مهم دانستن این موضوع، گفت: این مسئله علاوه بر اینکه می‌تواند یک مسئله آکادمیک و پژوهشی باشد، به‌طور خاص نیز می‌تواند در حوزه آموزش عالی دروازه‌ای برای همکاری‎‌های علمی-پژوهشی، انتقال فناوری و همچنین دیپلماسی علمی مورد استفاده قرار بگیرد.