زندگی علامه طباطبائی الگویی از همنشینی با کتاب و اندیشه است

محمد اخگری، استاد دانشگاه صدا و سیما در سالروز بزرگداشت آیت‌الله سید محمدحسین طباطبائی، گفت: زندگی این شخصیت برجسته، سراسر تحصیل و تهذیب و تلاش برای آموختن دانش است. زندگی علامه طباطبائی را می‌توان به‌عنوان الگویی از همنشینی با کتاب و اندیشه قلمداد کرد. شخصیتی که در تمامی لحظات زندگی خود در حال آموختن، آموزش و تالیف بود.

به گزارش عطنا ، دکتر محمد اخگری، نویسنده و پژوهشگر و استاد دانشگاه صدا و سیما، به مناسبت بیست و پنجمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران و روز بزرگداشت علامه سید محمدحسین طباطبائی در گفت‌وگو با ایبنا، درباره ویژگی‌های شخصیتی صاحب کتاب «المیزان»، اظهار کرد: یکی از شخصیت‌های بزرگ روزگار ما در حوزه مباحث علوم اسلامی، علامه طباطبایی بوده و اهمیت شخصیت علامه از چند منظر قابل بررسیاست. نخست اینکه وی مفسر قرآن بوده و «تفسیر المیزان» یکی از مهم‌ترین منابع تفسیری دقیق و متقن جهان اسلام بوده که با روش تفسیر قرآن به قرآن صورت گرفته است. علامه در این تفسیر سعی کرده آیات قرآن را با استفاده از شواهد استنباط کند و به این دلیل در میان تفاسیر از جایگاه ارزنده‌ای برخوردار است.

نویسنده کتاب «نغمه محمد، نگاهی به تاثیرپذیری گوته از شخصیت پیامبر اسلام» افزود: علامه با آشنایی که با فلسفه و حکمت داشت، ‌یک روش نوین را در مطالعه اندیشه و علوم اسلامی ایجاد کرده است. امروزه آثار ایشان در حوزه حکمت با عنوان‌های «بدایة‌الحکمة» و «نهایة‌الحکمة» در حوزه‌های علمیه و دانشگاه تدریس می‌شود و شرح‌‌های بسیاری درباره این دو کتاب نوشته شده است. کتاب «اصول فلسفه و روش رئالیست» نیز از جمله آثار ارزشمند علامه بوده که با تقریر شهید مطهری تنظیم و منتشر شده و دارای شرح‌های بسیاری است. در حوزه عرفان نیز «رسالة‌ الولایة» به مباحث عرفان اسلامی می‌پردازد.

برای کسانی که می‌خواهند در راه دانش قدم بردارند، زندگی علامه نمونه والایی از علم‌اندوزی، مجاهده و تلاش برای فهم معارف اسلامی و به‌ویژه معارف قرآنی است.

اخگری گفت: هانری کُربَن، فیلسوف و اسلام‌شناس فرانسوی، دیدارهایی با علامه طباطبایی داشته که تاثیر اندیشه علامه بر کتاب «تاریخ فلسفه اسلامی» اثر هانری کُربَن را می‌توان دید. اینطور می‌توان بیان کرد که علامه روش فلسفه و حکمت را در حوزه تفکر و اندیشه اسلامی باز و مطرح کرده است.

این نویسنده و مترجم، ادامه داد: زندگی وی سراسر تحصیل و تهذیب و تلاش برای آموختن دانش است. ایشان چه در تبریز، چه در نجف و چه در دوره‌ای که مجدد به تبریز باز می‌گردد و در نهایت در قم اقامت می‌گزیند، همواره در حال تعلیم و تعلم بود. زندگی علامه طباطبایی را می‌توان به‌عنوان الگویی از همنشینی با کتاب و اندیشه قلمداد کرد. شخصیتی که در تمامی لحظات زندگی خود در حال آموختن، آموزش و تالیف بود.

می‌توان این شخصیت را جامع علوم اسلامی چه در فلسفه، چه در کلام، چه در علوم قرآن و حدیث و چه در عرفان دانست.

استاد دانشگاه صدا و سیما، بیان کرد: برای کسانی که می‌خواهند در راه دانش قدم بردارند، زندگی علامه نمونه والایی از علم‌اندوزی، مجاهده و تلاش برای فهم معارف اسلامی و به‌ویژه معارف قرآنی است. علامه در شعر و ادبیات هم بسیار توانمند بود و شهر زیبای وی با عنوان «کیش مهر» یکی از زیباترین سروده‌ها در ادبیات فارسی به‌شمار می‌رود که در آن مفاهیم عرفان اسلامی موج می‌زند.

نویسنده کتاب «از لاهور تا داکا: جستاری در نظم فارسی در شبه‌قاره» افزود: می‌توان این شخصیت را جامع علوم اسلامی چه در فلسفه، چه در کلام، چه در علوم قرآن و حدیث و چه در عرفان دانست. طبیعتا اگر بخواهیم در زندگی مسیر علم در هر رشته‌ای را طی کنیم، بی‌گمان باید هر لحظه با مطالعه و آموختن همراه باشد و شاید برتر از همه اینها، سلوک اخلاقی و فردی و تهذیب نفس و اخلاص در نوشتار و گفتار باشد. آنچه از زندگی علامه می‌خوانیم، همین خلوص و عدم وابستگی به دنیا و ظواهر آن و تلاش و نیت پاک برای خدمت به قرآن است. کسانی همچون علامه طباطبایی که با نیت خالص به ترویج، تعلیم و تعلم معارف قرآنی می‌پردازند، بهترین الگو برای اهالی علم و کتابخوانان هستند.

کتاب همراه انسان در همه لحظات زندگی بوده و انسان بدون دانایی و دانش نمی‌تواند زندگی کند.

اخگری در ادامه با اشاره به تاثیر هفته‌ای با عنوان کتاب در کشور گفت: یقینا هر پویش و برنامه‌ای که با هدف ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی صورت گیرد، موثر و دارای اهمیت است. کتاب متعلق به یک روز، یک هفته و یک ماه نیست، بلکه کتاب همراه انسان در همه لحظات زندگی بوده و انسان بدون دانایی و دانش نمی‌تواند زندگی کند. برای افروختن چراغ دانش که ابزار آن کتاب، مطالعه و علم است، یک هفته کفایت نمی‌کند، ولی به بهانه چنین مناسبت‌هایی می‌توان با استفاده از ابزارهای موجود و رسانه‌ها، فرهنگ کتابخوانی را در کشور بالا برد. برای تاثیرگذاری بیشتر باید گستره و دامنه این فعالیت‌ها را در سطح کشور، مدارس، دانشگاه‌ها و مراکز علمی و پژوهشی افزایش داد و قالب‌های متنوعی را به‌کار برد.

تقویت فرهنگ کتابخوانی به نقویت فرهنگ دانایی منجر می‌شود و تقویت فرهنگ دانایی، غایت رشد انسان است.

  مترجم کتاب «ادبیات فولکلور ایران»، اظهار کرد: برخی امور مانند موضوع نذر فرهنگی و نذر کتاب باید فرهنگ‌سازی شود و رواج پیدا کند. کتاب غذای روح است و باید از آن حمایت کرد. افرادی که تولید فکر می‌کنند، آثار ادبی و هنری را می‌آفرینند و یا حتی آثار خوب زبان‌های دیگر را ترجمه می‌کنند، حمایت شوند، چراکه رشد و تعالی انسان از طریق کتاب میسر می‌شود. تقویت فرهنگ کتابخوانی به نقویت فرهنگ دانایی منجر می‌شود و تقویت فرهنگ دانایی، غایت رشد انسان است. هر روز و هفته‌ای که برای کتاب نامگذاری می‌شود، بسیار ارزشمند است و هنوز هم کافی نیست. باید به‌گونه‌ای عمل کنیم که کتاب خریده و خوانده شده و این فرهنگ در ذهن جامعه جاری شود.