بازار کار «علم اطلاعات» بیشتر از کتابداری است/ ایجاد آزمایشگاه دانش‌شناسی در دانشگاه علامه

در نشست نقد و بررسی کتاب «فرصت‌های حرفه‌ای برای دانش‌آموختگان رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی» مطرح شد در گذشته یک تعریف مشخص برای این رشته وجود داشت و آن هم این بود که فرد فارغ‌التحصیل فقط می توانست کتابدار شود. ولی اکنون مشاغل زیادی مانند مجموعه‌ساز دیجیتال، فهرست‌نویس دیجیتال، تحلیلگر داده، طراح وب و غیره به آن افزوده شده است؛ بنابراین دانشجویان باید توانایی‌ها و تحصص‌های خود را بالا ببرند.

به گزارش خبرنگار عطنا، نشست نقد کتاب «فرصت‌های حرفه‌ای برای دانش‌آموختگان رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی» با حضور دکتر میترا صمیعی، مدیر گروه رشته علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه علامه طباطبائی، دکتر داریوش علیمحمدی، عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی و دکتر عصمت مومنی، مترجم کتاب و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی شنبه 20 آبان‌ماه در دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی این دانشگاه برگزار شد.

در این نشست مدیر گروه رشته علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به اینکه رشته علم اطلاعات یک رشته حرفه‌ای است گفت: اهمیت این رشته به اندازه‌ای است که سعی کرده‌ام اساتید رشته را به سمتی دعوت کنم که جنبه‌های مهم رشته پررنگ شود.

وی افزود: دانشجویان ما در مرحله نظری خوب پیش می‌روند منتها امری که مورد غفلت قرار می‌گیرد جنبه‌های عملی رشته است.

صمیعی با اشاره به اینکه در دانشگاه به جنبه‌های عملی رشته علم اطلاعات نمی‌پردازند، اظهار کرد: رشته ما چیزی مانند طبابت است همانطور که در پزشکی مراحل عملی داریم برای جلوگیری از مشکلاتی که ممکن است برای دانشجویانمان در کتابخانه‌ها ایجاد شود باید به شاخه‌های عملی آن، هم دقت کافی داشته باشیم.

 صمیعی با اشاره به راهکار خود در این زمینه اضافه کرد: اولین اقدام ما در این زمینه ایجاد آزمایشگاه در دانشگاه علامه طباطبائی بوده است. با این راه حل دروسی مانند سازماندهی را به صورت عملی انجام می‌دهیم.

وی افزود: تکنولوژی در رشته ما بسیار تاثیرگذار است که این امر را بسیاری از دانشجویان در محل کار لمس کرده‌اند.

مدیرگروه رشته علم اطلاعات با اشاره به تغییر نام رشته کتابداری به علم اطلاعات گفت: در 19 شهریور سال ۹۱ رشته کتابداری به علم اطلاعات و دانش‌شناسی تغییر کرد. بعد از این تحول عده بسیاری از افراد به این امر که چرا عنوان این رشته تغییر کرده است انتقاد کردند، ولی اصلا به این فکر نمی‌کردند که باید خود را با تغییرات آن هماهنگ کنند.

وی ادامه داد: در گذشته یک تعریف مشخص برای این رشته وجود داشت و آن هم این بود که فرد فارغ‌التحصیل فقط می توانست کتابدار شود. ولی اکنون مشاغل زیادی مانند مجموعه‌ساز دیجیتال، فهرست‌نویس دیجیتال، تحلیلگر داده، طراح وب و غیره به آن افزوده شده است؛ بنابراین دانشجویان باید توانایی‌ها و تحصص‌های خود را بالا ببرند.

صمیعی اظهار کرد: دانشجویان باید زبان انگلیسی خود را تقویت کنند، توانایی کار با نرم‌افزارهای مختلف را داشته باشند و هم چنین قدرت کارگروهی را در خود بپرورند تا به گونه‌ای نشود که کار چندنفر بر عهده یک نفر بیفتد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه‌طباطبائی با اشاره به کتاب «فرصت‌های حرفه‌ای برای دانش‌آموختگان رشته علم اطلاعات» گفت: این کتاب در 11 فصل تدوین شده است که مباحث مختلفی در آن طرح شده است، یکی از آن موارد مربوط به فناوری های مورد نیاز رشته علم اطلاعات است که باید مدام به روز شوند.

وی افزود: در هر فصل به ما راهکار عملی داده شده است و در انتهای هر فصل یک تعداد سایت و انجمن را معرفی کرده که می تواند برای شناختن حوزه‌های رشته مان مفید باشد.

کتاب «فرصت‌های حرفه‌ای برای دانش‌آموختگان رشته علم اطلاعات» زمینه کاریابی دانشجویان علم اطلاعات را فراهم می کند.

در ادامه، دکتر داریوش علیمحمدی، عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی با اشاره به کتاب فرصت‌های حرفه‌ای برای دانش‌آموختگان رشته علم اطلاعات اظهار کرد: این کتاب از معدود کتاب‌هایی است که در رشته ما زمینه کاریابی را به دانشجویان معرفی کرده است.

وی افزود: نویسنده این امر را به ما معرفی کرده است که دانشجویان تنها در کتابخانه‌ها لازم نیست کار کنند بلکه بخش‌های خصوصی و سازمان‌های دیگری هم وجود دارند که به مدد رشته فناوری شکل گرفته‌اند.

عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی با اشاره به برنامه‌های درسی دانشجویان این رشته گفت: برنامه درسی که دانشجویان امروز می‌خوانند با گذشته تفاوت زیادی دارد در حقیقت وجود برنامه، هدایت کننده بسیار خوب دانشجویان است.

علیمحمدی با اشاره به چگونگی تصدی دانشجویان رشته علم اطلاعات در آمریکای شمالی اظهار کرد: مدرکی که در آمریکای شمالی به دانشجویان داده می‌شود باید اعتبارسنجی شود و همچنین چک می‌کنند که چه گروه‌هایی می‌توانند دانشجو جذب کنند یا اینکه توان جذب ندارند و یا با چه شروطی امکان گرفتن دانشجو وجود دارد.

وی اضافه کرد: اقدامی که در انجمن شده به صورت غیررسمی بوده است چرا که اکنون دانشگاه‌هایی داریم که از مانیتور شدن فراری هستند و به هیچ وجه زیر بار آن نمی‌روند.

عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی با اشاره به تعطیل شدن پردیس های بین‌الملل شهرستان‌ها گفت: دو هفته پیش جلسه‌ای برگزار شد و آمار نگران کننده‌ای مبنی بر تعطیل شدن پذیرش دانشجو در پردیس‌های بین‌الملل شهرستان‌ها داده شد.

وی افزود: اقدام مفیدی که باید به شکل گسترده‌تری شکل بگیرد ایجاد تور برای دانش‌آموزان سال آخر متوسطه است که به واسطه آن دانش‌آموزان قادر خواهند بود با دانشگاه های مختلف و رشته‌های مربوط به آنها آشنا شوند بنابراین ورودی و خروجی خوبی از آنها درمی آید.

علیمحمدی خاطرنشان کرد: از جمله موضوعات این کتاب اهمیت شبکه ارتباطات حرفه‌ای و بحث کارآموزی است.

وی با اشاره به موضوع پراهمیت کارآموزی و لوازم مربوط به آن گفت: حداقل باید یک سیستم برای هر دانشجو در کتابخانه‌ای که به عنوان واحد کارآموزی انتخاب می‌کند وجود داشته باشد و از جمله موضوعات پراهمیت این است که دانشجویان نباید به بیگاری گرفته شوند.

عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی با اشاره به رعایت اخلاق حرفه‌ای در کتابخانه ها گفت: امری که به عنوان اخلاق حرفه ‌ای می‌شناسیم مجموعه‌ای از اصولی است که تحت شرایط خاصی ممکن است متزلزل شود، همچنین هر فردی از فرد دیگر انتظار این امر را دارد که به اصول اخلاقی پایبند باشد.

وی افزود: شرایطی که ما در آن قرار گرفته‌ایم شرایط خوبی نیست چراکه کلکسیونی از بحران ها در کشورمان وجود دارد که برای رفع آنها باید تلاش کنیم بنابراین تنها راه‌حل ما رعایت اخلاق حرفه‌ای و بالا بردن توان کار گروهی است.

علیمحمدی اظهار کرد: ما تن و روان خود را به نفع سازمان می‌فروشیم پس باید برای درست انجام دادن کار خود با شرایط جدید بازار به روز شویم.

انگیزه نوشتن این کتاب کمبود منبع در رشته علم اطلاعات بود

دکتر عصمت مومنی، مترجم کتاب هم در سخنانی اظهار کرد: در پنل مطالعات صنفی که به کمک انجمن برگزار شد، رشته دانش‌شناسی از سال 92 متولد شده است و می‌توان گفت این رشته بسیار جوان است و به بازتعریف نیاز دارد.

وی افزود: نکته مهم این است که چه کنیم مشاغل جدیدی در این رشته ایجاد شود؟ امر بسیار مهم برای پاسخ به این سوال عملگرا بودن ، پشتکار و سخت‌کوشی ماست همچنین باید این امر را دانشجویان به یاد داشته باشند که هیچگاه پشت درهای بسته امکان پیشرفت وجود ندارد.

مترجم کتاب اضافه کرد: فاطمه علیزاده و علیرضا عبودیت دو دانشجوی نخبه‌ای بودند که به من در ترجمه این کتاب کمک کردند.

مومنی با اشاره به کم بودن کتاب در زمینه مشاغل مربوط به رشته علم اطلاعات بیان کرد: کمبود کتاب‌های موجود راجع به مشاغل مربوط به رشته علم اطلاعات باعث شد که من و دو دانشجوی دیگر به سمت ترجمه این کتاب پیش رویم.

وی افزود: کتاب حاضر به ما راهکارهایی در این زمینه که چه کنیم تا فرد موثری شویم همچنین به معرفی کتاب‌های هم سو با این موضوع میپردازد و در نهایت در انتهای کتاب از سایت‌هایی در این زمینه نام برده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی خاطرنشان کرد: رشته علم اطلاعات از اواخر قرن 19 شروع شده که شاهد فراز و فرودهای زیادی در این سال‌ها بوده است، لذا این کتاب می‌تواند در زمینه‌های مختلف به ما کمک کند چرا که نویسنده این کتاب جی.کیم دریتی از موسسان شغلی رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی است.

تصاویر بیشتر: