سخنرانی دکتر قاسم زمانی در نشست تخصصی "بحران یمن، تروریسم و حقوق بین­ الملل"

سید قاسم زمانی عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی امروز در نشست تخصصی "بحران یمن، تروریسم و حقوق بین­ الملل" که در مرکز مطالعات بین‌المللی دانشگاه تهران برگزار شد، با اشاره به عملکرد دولت های و نهادهای بین المللی در بحران یمن گفت: به ادعای عربستان سعودی و کشورهای موتلف با آن که به مداخله نظامی در یمن مبادرت کردند درخواست مداخله نظامی از سوی رییس جمهور قبلی یمن یعنی منصور هادی است.

وی افزود: شورای همکاری خلیج فارس نقش بسیار فعالی در مشروعیت‌بخشی به این حملات ایفا کرده که به نظر می‌رسد موضوع از قبل برنامه ریزی شده بوده است.

به گزارش عطنا به نقل از رسا عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی عنوان کرد: ابتدا صدای یمن خاموش و رسانه‌های بین المللی از دسترس آنها دور نگه داشته می‌شود تا اخبار و اتفاقات یمن مخابره نشود که این هشداری برای جامعه جهانی است که باید مراقب باشند.

زمانی اظهار داشت: چهار ماه حملات هوایی عربستان به یمن خسارات مادی و انسانی زیادی را به این کشور وارد کرده است، وضعیت یمن قبل از حمله فلاکت‌بار بود این حمله چیزی از یمن باقی نگذاشته است.

وی با اشاره به واکنش‌های متفاوت در حمله عربستان به یمن گفت: در این زمینه اختلاف دیدگاه وجود دارد برخی از منظر حقوقی ادعا می‌کنند که مداخله نظامی در یمن به واسطه تقاضای رییس جمهور قبلی یمن منصور هادی مشروع و موجه قلمداد می‌شود که دولت می‌تواند از دولت‌های دیگر درخواست کمک، مساعدت و مداخله نظامی داشته باشد کما اینکه بحرین برای سرکوب مخالفان دولت خود از عربستان سعودی و امارات عربی درخواست کمک کرده و نیروهای آنها را به خدمت می‌گیرد.

استاد دانشگاه افزود: رویه دیوان بین‌المللی دادگستری در پرونده‌های مختلف از دعوای نیکاراگوئه در ایالات متحده آمریکا تا دعوای کنگو علیه اوگاندا و برخی موارد دیگر تصریح می‌کند که دعوت به مداخله باید از سوی دولت قانونی مستقر در کشور به عمل آید دولتی که اعمال حاکمیت کرده و کنترل کشور را در دست دارد چنین رضایتی است که می تواند وصف توجیه کننده داشته باشد.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی افزود: مداخله‌کننده باید مقام صلاحیت‌دار باشد و مداخله نباید سبب نقض حقوق ثالث شود بنابراین دعوت به مداخله آب تطهیر نیست که هر گونه مداخله را مشروع جلوه دهد دولت منصور هادی دولت قانونی یمن نیست که از عربستان درخواست مداخله کرده باشد.

وی گفت: از منظر بشردوستی حملات هوایی عربستان سعوی و نیروهای ائتلاف بدون کمترین توجه به قواعد حقوق بشردوستانه، کورکورانه و بدون تفکیک بین اهداف و اشخاص نظامی و غیرنظامی انجام می‌شود.

زمانی افزود: غیرنظامیان زیادی کشته، مجروح یا معلول شدند زیرساخت‌های یمن از بین می‌رود حتی از بمباران فرودگاه‌های غیرنظامی نیز ابایی نداشتند همچنین در ارسال کمک‌های بشردوستانه به مردم یمن نیز مشکلات فراوانی را ایجاد کردند.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به نقش شورای امنیت سازمان ملل متحد در این میان عنوان کرد: شورای امینت به عنوان نهاد مسؤولی که اعاده صلح و امنیت جهانی به آن واگذار شده باید در مقابل چنین پدیده‌هایی از خود واکنش نشان دهد بمباران کشوری با این سطح وسیع موضوعی نیست که شورای امینت در مورد آن اغماض کرده و عکس‌العمل نشان ندهد.

وی افزود: با شروع حملات نظامی عربستان به یمن شورای امنیت صرفا توقف خشونت را به فال نیک گرفته و درخواست آتش‌بس و حل مساله از طریق مسالمت‌آمیز را مطرح می‌کند شواری امنیت بدون توجه به اصل درگیری صرفا به تبعات و توالی این مداخلات نظامی توجه کرده است.

زمانی بیان داشت: شورای امنیت در نوامبر 2014 به وضع تحریم‌های مختلف علیه رهبران حوسی مبادرت کرده یا در فوریه 2015 رهبران حوثی را محکوم و خواستار خروج آنها از پایتخت یمن می‌شود و در 14 اوریل 2015 به وضع تحریم تسلیحای علیه رهبران حوسی مباردت می‌کند.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی عنوان کرد: اتحادیه اروپا از مداخله نظامی در یمن انتقاد و اعلام می‌کند این عمل به حل بحران یمن منتتهی نخواهد بلکه تنش و چالش‌ها را جدی‌تر می‌کند اما جامعه عرب و عربستان سعودی به پیشنهاد تشکیل یک نیروی نظامی مشترک رای مثبت داده و دبیر کل جامعه عرب می‌گوید مداخله در یمن تا زمان خلع سلاح حوثی‌های ادامه پیدا خواهد کرد.

وی با اشاره به موضع سازمان همکاری اسلامی اظهار داشت: دبیر کل سازمان همکاری اسلامی حوثی‌های را مورد انتقاد قرار داده و ابراز می‌کند اقدام نظامی در یمن اجتناب‌ناپذیر بوده که می‌تواند ثبات را به این کشور برگرداند.

زمانی افزود: در میان دولت‌ها بسیاری از جمله افغانستان، بنگلادش، کانادا، جیبوتی، اتیوپی، فرانسه، آلمان، مالزی، پاکستان، دولت خودگردان فلسطین و حماس، سومالی، ترکیه، انگلستان، آمریکا و شماری از کشورهای دیگر نسبت به مداخله نظامی عربستان در یمن اعلام موافقت کرده و آن را موجه و ضرروی دانستند.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در ادامه بیان داشت: برخی دولت‌های دیگر مانند استرالیا، چین، اندونزی، نیوزلند، عمان، روسیه، سوریه و تونس بر اساس دغدغه انسان‌دوستانه بیشتر اصرار بر آتش‌بس دارند و شاید تنها دولت‌هایی که مخالف مداخله نظامی عربستان سعودی و نیروهای ائتلاف در یمن بودند دولت ایران و برخی از مقامات بلندپایه عراقی است.

وی افزود: در این میان کمیته بین‌المللی صلیب سرخ به صورت جدی به آتش‌بس و فراهم کردن ارسال کمک‌های انسان‌دوستانه به یمن تاکید می‌کند.

زمانی با اشاره به واقعه 11 سپتامبر اظهار داشت: به نظر می‌رسد بعد از این واقعه جامعه بین المللی وارد نظم نوینی شده نظمی که آمریکا به مرور آن را مهندسی می‌کند که نشان آن بحران در کشورهای عربی مانند تونس، لیبی، الجزایر، سوریه، عراق، بحرین و یمن است.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی افزود: زمانی‌که ایده متلاشی شدن دولت مطرح می‌شود شورای امنیت به دولت لبنان اصرار دارد که شبه‌نظامیان در این کشور باید خلع سلاح شوند زیرا آنها امنیت همسایگان لبنان را به خطر می‌اندازد.

وی در ادامه گفت: اما در جای دیگر تحت عنوان مقابله با تروریست ساختارهای سنتی حقوق بین‌املل را به هم می‌ریزد تا در این چارچوب به مداخلات خود در سایر کشورها بپردازد.

زمانی بیان داشت: امروز در خاورمیانه درباره کشور یمن وفاق جای خود را به اختلاف، نزاع و موضع‌گیری‌های متفاوت داده است که به دنبال آن این اقدامات شورای امنیت در مورد کشورهایی چون یمن می‌تواند برای کشورهای جهان سوم خطرناک باشد.