زبان فارسی طی 1000 سال سر خم نکرده است

نشست نقد و بررسی کتاب «غلط ننویسیم؛ از چاپ اول تا ویراست دوم» نوشته امید طیب‌زاده با حضور موسی اسوار، علاء‌الدین طباطبایی و امید طیب‌زاده در سرای اهل قلم برگزار شد. این اثر که مانند کتاب «غلط ننویسیم» به شیوه فرهنگی الفبایی تنظیم شده، شامل تمام نقدهایی است که در فاصله سال‌های بین انتشار چاپ نخست «غلط ننویسیم (1366)» و ویراست دوم آن (1370) بر این کتاب نوشته شده است.

به گزارش عطنا به نقل از روزنامه‌ایران، امید طبیب‌زاده در ابتدای این نشست اظهار کرد: استاد نجفی که کتاب «غلط ننویسیم» را در ویراست اول و دوم منتشر کرد، فیش‌های زیادی نیز برای ویراست سوم آن تهیه کرده بود که متأسفانه اجل مهلت نداد و وی نتوانست ویراست سوم را منتشر کنند. با همه این تفاسیر باید بگویم که این کتاب، اثری نیست که ما کارش را تمام شده بدانیم و باید مدام بروز شود.

وی ادامه داد: کتاب‌های مشابه «غلط ننویسیم» در کشورهایی مانند آلمان، انگلستان و فرانسه هم منتشر می‌شود و دایماً در حال بروز رسانی است. ابوالحسن نجفی به‌دلیل اعتباری که نزد اهل قلم داشت این کار را شروع کرد و اثرش مورد استقبال قرار گرفت و حال که استاد نجفی دیگر در میان ما نیست، وظیفه نهادی مانند فرهنگستان زبان است که این طرح را پیگیری کند.

این زبان‌شناس با اشاره به آینده این اثر گفت: باید به این نکته توجه کنیم که اگر مسئولان به ویراست دوم این اثر اکتفا کنند و نخواهند این اثر ادامه پیدا کند، بدون شک بعد از مدتی این کتاب نقض غرض می‌شود و به جای مفید بودن، مضر می‌شود؛ چراکه زبان دایماً در حال تغییر است.

علاء‌الدین طباطبایی نیز در ادامه نشست درباره این اثر اظهار کرد: کتاب‌هایی مانند «غلط ننویسیم» و کتابی که دکتر طبیب‌زاده برای این اثر نوشته به پیشرفت زبان بسیار کمک می‌کند. کتاب‌هایی شبیه به «غلط ننویسیم» در همه زبان‌های زنده و پویای دنیا وجود دارد که روش درست‌نویسی را آموزش می‌دهد. این دو کتاب در جهت برنامه‌ریزی زبان است که در برخی کشورها به صورت رسمی و در برخی کشورها به صورت غیر رسمی انجام می‌شود.

وی افزود:‌ کتابت، مسأله بسیار مهمی در تمدن بشری است و به بشر این اجازه را داده است تا تجربه‌های خود را از نسلی به نسل دیگر منتقل کند.

طباطبایی در توضیح کاربرد‌های «غلط ننویسیم» گفت: این کتاب در جهت معیارسازی زبان فارسی قدم می‌گذارد. بخش دیگری از صحبت‌های نجفی در این کتاب درباره علوم زبانی است و به آنها کمک می‌کند. یعنی به همه کسانی که به نحوی با زبان در ارتباط هستند آگاهی می‌دهد. من واقعاً نظر مثبتی به این کتاب دارم و از مخالفت‌های برخی دوستان تعجب می‌کنم؛ البته بیان این جمله به این معنی نیست که من با همه نظرات این کتاب موافقم.

در ادامه این نشست، موسی اسوار نیز درباره فعالیت ابوالحسن نجفی اظهار کرد: استاد نجفی بسیاری از اشکالات را پذیرفته و از آنها فیش برداشته بودند. ما امروز باید این را بپذیریم که بسیاری از عناصر عربی که وارد زبان فارسی شده‌اند، دیگر عربی نیستند؛ یعنی شناسنامه فارسی و تغییرات املایی، تلفظی و معنایی پیدا کرده‌اند و می‌توان از آنها بدرستی استفاده کرد. وی ادامه داد:‌ اگر زبان فارسی در طول 1000 سال سر خم نکرده، به این دلیل است که زبان فارسی توانسته عناصر زبان بیگانه را در خود هضم کند و میراثی پربارتر برای خودش به ارمغان بیاورد.