«اتوبان و شاهراه ارتباطات کشور برای نفوذ کشیده نشده؛ برای رفاه زندگی مردم و توسعه شبکه ملی اطلاعات کشیده شده است. اگر هدفی هم در نفوذ بوده، نفوذ کلام حق اسلام در دنیاست.» محمد جواد آذری جهرمی معاون وزیر ارتباطات و مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت به سخنان عبدالصمد خرم آبادی دبیرکارگروه تشخیص مصادیق مجرمانه این گونه در صفحه شخصی خود در اینستاگرام پاسخ داد.
به گزارش عطنا، روزنامه ایران در پی اظهارات عجیب دبیرکارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه با محمد جواد آذری جهرمی به گفتوگو نشسته است.
*دبیرکارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه اعلام کرده است که دو سوم پهنای باند فضای مجازی کشور در اشغال بیگانگان است. شما بهعنوان مدیرعامل زیرساخت این گفته را چگونه ارزیابی میکنید؟
اینکه دوستان میگویند دو سوم ترافیک اینترنت کشور در دست بیگانگان است، منظورشان دو شبکه اجتماعی تلگرام و اینستاگرام است. آماری که امروز وجود دارد این است که از صد درصد ترافیک مصرفی مردم، حدود 60 درصد اینترنت بینالملل و 40 درصد نیز مصرف داخلی است. از 60 درصد پهنای باند مصرفی اینترنت از سوی مردم، 25 درصد از ترافیک مربوط به تلگرام و حدود 15درصد مربوط به اینستاگرام است.
از اینرو اگر از مجموع ترافیک مصرفی اینترنت از سوی مردم را ضرب و جمع کنیم در کل 24 درصد از ترافیک کشور مربوط به تلگرام و اینستاگرام است بنابراین اگر بگویم تمام فضای مجازی کشور در اختیار بیگانه است این حرف ظلم بزرگی است.
*آیا استفاده از شبکههای اجتماعی خارجی مطلوب وزارت ارتباطات است؟
استفاده از شبکههای اجتماعی خارجی، مطلوب ما نیست و ما دوست داریم سرویسی که ارائه میشود از داخل کشور باشد و اقتصاد شبکههای اجتماعی داخلی در کشور ما رونق یابد و از سوی دیگر به نوعی حاکمیت بر فعالیتهای آنها نظارت داشته باشد به هر حال امروزه ما با پدیده شبکههای اجتماعی مواجه هستیم که این شبکههای اجتماعی مورد نیاز مردم است و مردم به آنها نیازمند هستند چرا که بسیاری از امورات جاریه زندگی مردم مانند صله ارحام، خرید و تأمین مایحتاج و جمعآوری اخبار و... در این شبکههای اجتماعی صورت میگیرد و به عبارتی امروزه بسیاری ازامور زندگی مردم با شبکههای اجتماعی ارتباط دارد و مردم هم از ما نمیپرسند مطلوب شما چیست تا از آن استفاده کنیم و در ضمن توجه به این نکته بسیار مهم است که هر ارتباط بین المللی به این مفهوم نیست که بیگانگان به داخل کشور نفوذ کردهاند بلکه ما از طریق این شبکههای اجتماعی حرف خود را به دیگران انتقال میدهیم.
بهعنوان نمونه در حال حاضر در همین شبکههای اجتماعی، صفحات رهبرمعظم انقلاب دنبالکنندگان بسیاری دارد که این آمار بالای بازدیدکننده می تواند نقش مؤثری در نقل و انتقال مسائل روز و مصادیق اسلامی داشته باشد.
*دبیرکارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه معتقد است که 80 هزار کانال تلگرامی مجرمانه وجود دارد و وزارت ارتباطات هیچ کاری برای مسدودسازی آنها انجام نداده است، این گفته تا چه میزان صحت دارد؟
به هر حال در فضای مجازی، صفحات مجرمانه نیز وجود دارد و از این بعد حرف ایشان درست است و کسی منکر آن نیست ولی اینکه گفته شود 80 هزار کانال بوده جای سؤال جدی است همچنین اینکه وزارت ارتباطات هیچ کاری برای مسدودسازی انجام نداده درست نیست، چرا که وزارت ارتباطات به صورت هفتگی در خصوص مسدودسازی این کانالها گزارشهایی تهیه می کند و به طور متوسط هفتهای بالغ بر چند هزار کانال غیر اخلاقی تنها در شبکه اجتماعی تلگرام مسدود می شود.
به هرحال ما نیز مانند این برادران تأکید داریم که باید حاکمیت کشور حفظ شود ولی اینکه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات را متهم کنیم که به دستورات مقامات قضایی بیتوجهی میکند، حرف درستی نیست و خارج از انصاف است چرا که وزارت ارتباطات در حد و توانش دستورات را با جدیت اجرایی کرده است.
*آیا وزارت ارتباطات اجازه قانونی دارد اگر تأمینکننده سرویس خارجی کانال را مسدود نکرد، خود رأساً اقدام به این کار کند؟
بنا بر قانون، وزارت ارتباطات رأساً نمیتواند درباره مسدودسازی کانالها و سایتها تصمیمگیری کند چرا که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تنها دستور قضایی را اجرا میکند. درباره کانالهای موجود در شبکههای خارجی نیز به تأمینکننده خارجی اعلام میکند اگر این شرکت خارجی دستور را اجرایی نکرد، وزارت ارتباطات ابتدا گزارش میدهد که طبق دستور قضایی مذاکرات انجام شده ولی ارائهکننده سرویس اقدام نکرده است بعد باید جاهای دیگری که از نظر قانونی اجازه تصمیمگیری دارند در این مورد تصمیم بگیرند. اتفاقاً از جاهایی که تصمیمگیری میکنند، همین کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه اینترنتی و شورای عالی فضای مجازی است.
*اما یکی از مواردی که دادستانی به آن اشاره داشتهاند، بحث انتقال سرور شبکههای اجتماعی خارجی مانند تلگرام است. همانطور که میدانید بحث انتقال سرورهای برخی سایتها و شبکههای اجتماعی به کشور مطرح است و دبیرکارگروه تشخیص مصادیق مجرمانه بارها از وزارت ارتباطات خواسته که این کار را عملی کند ولی اکنون معتقد هستند که اگر تلگرام سرورهای خود را به کشور منتقل کند و اجازه اعمال حاکمیت ندهد موجبات خفت و خواری کشور را در فضای مجازی فراهم میکند؟ نظرتان درباره این اظهار نظر چیست؟
برای ما نیز این سؤال پیش آمده است که بالاخره مذاکره برای استقرار سرورها در کشور را انجام دهیم یا نه؟ دوستان و آقایان لطفاً اول تکلیف ما را روشن کنند. آنها در یک مقطعی پافشاری میکردند که باید سرورهای تلگرام وارد کشور شود و حالا میگویند که نباید منتقل کرد و اگر منتقل کنند باعث خفت و خواری کشور میشود بنابراین به دوستان توصیه میکنیم اول مشخص کنند که ما سرورها را به داخل کشور منتقل کنیم یا نه بعد درباره موارد دیگر باهم بحث و مذاکره میکنیم. البته وزارت ارتباطات بنا بر تکلیف محول شده بر اساس مصوبه شورای عالی فضای مجازی کار را پیش خواهد برد و تلاش داریم نظر مراجع قانونی را در این فرآیند لحاظ کنیم.
*می گویند وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای بیگانگان در فضای مجازی اتوبان کشی کرده است، نظرتان در این باره چیست؟
اینکه میگویند وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای بیگانگان در فضای مجازی اتوبان کشی کرده یا اینکه وزارت ارتباطات به دستورات توجهی نکرده است یا اینکه میگویند وزارت ارتباطات مرزها را رها کرده، کمال بیانصافی است. این صحبتها را قبول نداریم چرا که اقدامهای لازم انجام شده است و وظیفه خود میدانیم و پیگیری هم کردهایم. ولی این گونه اظهار نظرها و به نوعی به نیروی خودی حمله کردن چندان منطقی نیست هر چند کاستیهایی نیز وجود داشته باشد.
*آقای خرم آبادی اعتقاد دارند وجود فضای ناامن در فضای مجازی و توهین علیه مقدسات به دلیل تحقق نیافتن شبکه ملی اطلاعات در کشور است و به نوعی در خصوص شبکه ملی اطلاعات کاری در کشور صورت نگرفته است این اظهار نظر در حالی عنوان میشود که در چند روز آینده قرار است فاز سوم شبکه ملی اطلاعات رونمایی شود؟
بحث این است که برخی کلمه شبکه ملی اطلاعات را به زعم خود برداشت میکنند. شبکه ملی اطلاعات دارای زیرساخت شبکه است که وظیفه و تأمین این بخش با وزارت ارتباطات است. زیرساخت شبکه نیز در سه فاز که پیش رو بوده است، کارهایش انجام و افتتاح شده و پیشرفت خوبی نیز داشته است. کسانی هم که در بخش فنی هستند و انصاف دارند، شهادت میدهند که این اتفاق افتاده است.
اما شاید اینطور به نظر برسد که ما باید تمام سرویسهای مورد نیاز مردم را بومی کنیم ولی در قانون و تعریفی که از شبکه ملی اطلاعات آمده است، این گونه نیست. شبکه ملی اطلاعات همانطور که از نامش پیدا است «شبکه» تعریف شده است نه سرویسهای کاربردی روی شبکه. البته راهاندازی سرویسهای کاربردی شبکه هم وظیفه ما و دیگر
نهادها است. شبکه ملی بخشی از حاکمیت ملی است و وزارت ارتباطات به وظایف خود عمل کرده است. ولی در بخش ارائه سرویسها همه بخشها مسئولیت دارند و تنها بر عهده وزارت ارتباطات نیست. در این زمینه صدا و سیما وظیفهای دارد، خود دستگاه قضایی در این زمینه مسئولیت و وظیفهای دارد و هر کسی باید بنابر مسئولیت خود عمل کند.
*آیا با راهاندازی کامل شبکه ملی اطلاعات در کشور تمام مشکلات موجود در کشور چه از لحاظ سرویس دهی بومی و امنیتی حل میشود؟
این طور نیست که تمام مشکلات ما دراین عرصه حل شود. همه مشکلات و موضوعات با شبکه ملی حل نمیشود. ولی با همه این تفاسیر اگر شرایطی که گفتیم به وجود آمد و همه سازمان و ارگانها به وظایف خود عمل کردند و روی شبکه ملی اطلاعات، خدمات و سرویسها را به مردم ارائه دادند، ولی باز تمام مشکلات برطرف نمیشود و از نوعی مشکل به نوعی دیگر تغییر مییابد. باید مدل توسعه مصوب شبکه ملی اطلاعات در شورای عالی فضای مجازی با جدیت پیگیری شود.