شبکه‌های محبوب در فضای مجازی/ رفتارشناسی کاربران ایرانی

به گزارش عطنا به نقل از دنیای اقتصاد، تلگرام و اینستاگرام دیگر تقریبا برای اغلب مردم ایران شناخته‌شده‌ترین ابزار ارتباطی هستند. مدیر شرکت زیرساخت یکشنبه شب در یک برنامه تلویزیونی گفت که از محتوای خارجی مصرفی کاربران اینترنت در ایران 25 درصد مربوط به تلگرام و 15 درصد مربوط به اینستاگرام است. برای نمونه، پیام‌رسان تلگرام در مدت زمان کوتاهی توانست جایگزین اپراتورهای موبایلی داخلی برای ارسال پیام و تبدیل به محبوب‌ترین شبکه اجتماعی و پیام‌رسان در بین کاربران ایرانی شود. نظرسنجی که اخیرا توسط سایت تحقیقات آنلاین «نظر بازار» و سایت خبری تحلیلی«تکراسا» انجام شده، نشان می‌دهد که 75 درصد پاسخگویان به این نظرسنجی در تلگرام حساب کاربری فعال دارند.

این نظرسنجی از 3707نفر فرد بالغ بین 18 تا 65سال درباره رفتارشناسی افراد در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های پرطرفدار بین ایرانیان انجام شده است. در این نظرسنجی که 76درصد آن را مردان تشکیل می‌دهند، مشخص شد اینستاگرام، دومین شبکه اجتماعی بوده که در بین حدود 53درصد این افراد طرفدار دارد، این در حالی است که با اختلاف اندکی تلگرام در میان زنان و اینستاگرام در میان مردان محبوب‌تر است. البته آمار نشان می‌دهد امکان برقراری تماس صوتی و تصویری آنلاین از طریق واتس‌اپ باعث شده این پیام‌رسان بتواند از سایر رقبای خود در دنیای ارتباطات جلوتر باشد و اپلیکیشن آن روی گوشی 35درصد این افراد جای بگیرد. در این میان، با وجود محدودیت‌های فیلترینگ اعمال شده بر برخی شبکه‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک، گوگل پلاس، لینکدین و توییتر افراد در این شبکه‌ها حساب کاربری داشته و فعالیت می‌کنند و محبوبیت آنها همچنان از شبکه‌های اجتماعی داخلی بیشتر است که براساس این نظرسنجی تعداد فعالان در شبکه‌های داخلی به مرز پنج درصد هم نمی‌رسد و در حد شبکه‌های کم‌طرفدار مانند پینترست و تامبلر است.

براساس آنچه در این نظرسنجی آمده، عمده دلیل گشت‌زدن افراد در اینترنت و فضای مجازی جست‌وجوی مطالب است که البته در این زمینه زنان از مردان پیشروتر بوده و مطالب بیشتری را دنبال می‌کنند. همچنین اهداف کاری اعم از ارسال ایمیل، پیام کاری، اجرای ویدئوکنفرانس و ... باعث شده بخشی از وقت افراد در این فضا سپری شود. در این میان فعالیت در شبکه‌های اجتماعی، پیام‌رسان‌ها و اطلاع از اخبار روز دیگر عامل محبوبیت فضای مجازی در بین کاربران ایرانی شده است. البته سرگرمی و انجام امور بانکی نیز از آن دست فعالیت‌های آنلاین این افراد بود تا بخشی از کارهایشان را مبتنی بر خدمات الکترونیکی انجام دهند. همچنین نتایج این نظرسنجی حاکی از آن است که افراد معمولا در ساعات بین 19 تا 22 وقتشان را در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها صرف می‌کنند و در این میان، حضور زنان در این رسانه‌ها نسبت به مردان بیشتر است. به عبارت دیگر، این ساعات زمان طلایی برای صاحبان کسب و کارهایی است که روی تبلیغات آنلاین در این رسانه‌های نوظهور سرمایه‌گذاری کرده‌اند. نکته جالب به‌دست آمده از این نظرسنجی نشان می‌دهد با وجود اینکه مراجعه و پیگیری مطالب در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان وقت قابل‌توجهی از افراد را اشغال می‌کند، با این حال تقریبا نیمی از این افراد، آنها را به‌عنوان یک منبع موثقی برای اطلاعات و اخبار نمی‌دانند.

تلگرام

پیام‌رسان تلگرام، صرف‌نظر از گروه سنی و... افراد، محبوب‌ترین اپلیکیشن ارتباطی در میان کاربران ایرانی است که به لطف راه‌اندازی اینترنت پرسرعت به ویژه 3G و 4G همیشه در دسترس افراد بوده و در واقع، به یکی از کانال‌های راه‌اندازی کسب و کار عمدتا برای زنان تبدیل شده است. آمار به نقل از نظرسنجی مذکور گویای این امر است که 90درصد افراد روزانه حساب کاربری خود را در تلگرام چک می‌کنند، این در حالی است که حدود 30درصد این افراد همیشه آنلاین و از آن دست افراد مسوولیت‌پذیر هستند و به محض دریافت پیام، آن را پاسخ می‌دهند. البته زنان نسبت به مردان بیشتر به این پیام‌رسان سر می‌زنند. اکثر آنها در هر بار مراجعه حدود یک تا 20دقیقه زمان برای چک کردن پیام در تلگرام صرف می‌کنند و به شکل قابل‌توجهی در برخی از این افراد زمان صرف‌شده به یک ساعت نیز می‌رسد. بیشترین زمان مراجعه افراد به این پیام‌رسان بین ساعات 16 تا 22 است که عمدتا برای معاشرت با اقوام و آشنایان، تفریح و سرگرمی و ارتباط کاری صرف می‌شود.

اینستاگرام

شبکه اجتماعی اینستاگرام یکی از شبکه‌های محبوب بین ایرانی‌ها بوده که به‌نظر می‌رسد تریبون خوبی برای افراد شناخته‌شده جهت اظهارنظر و ارسال پیام است. همین امر باعث شده، 76درصد افراد حاضر در این نظرسنجی هر روز به اینستاگرام سر بزنند و در این میان زنان مشتری پروپا قرص‌تری باشند. ظاهرا مصرف بالای حجم اینترنت باعث می‌شود که تعداد دفعات مراجعه اکثر افراد به اینستاگرام کمتر از 5بار در روز باشد و عمدتا در هر بار ورود بین یک تا 20دقیقه در آن وقت می‌گذرانند. یکی از دلایل مراجعه افراد به اینستاگرام آگاهی گرفتن از کالا یا خدمات است، پس بهتر است مدیران بازاریابی شرکت‌ها یک برنامه تبلیغاتی مخصوص فضای اینستاگرام برای ساعت‌های 19 تا یک بامداد داشته باشند.

واتس‌اپ

امکان معاشرت با اقوام و دوستان از طریق تماس‌های صوتی و تصویری واتس‌اپ باعث شده این پیام‌رسان همچنان در بین کاربران ایرانی محبوب باشد و بنا بر این نظرسنجی 66درصد افراد هر روز به آن سر می‌زنند. البته به دلیل کاربری کم این پیام‌رسان تعداد دفعات مراجعه در روز کمتر از 5بار بوده و عمدتا بین یک تا پنج دقیقه است، با این حال، بخش قابل‌توجهی از این افراد بعضا در هر مراجعه تا یک ساعت هم وقت صرف می‌کنند و عموما این مراجعات در ساعات 19 تا 22 است.

فیس‌بوک و گوگل پلاس

مسدود شدن دسترسی به شبکه‌های اجتماعی فیس‌بوک و گوگل‌پلاس بهانه‌ای شد تا افراد از این دو شبکه اجتماعی دست بکشند و با روی کار آمدن رقبای جدید مانند تلگرام و اینستاگرام، آنها را به بوته فراموشی بسپارند یا صرفا به‌خاطر آشنایی به افراد جدید و برای تفریح و سرگرمی به این شبکه‌ها سر بزنند. به این ترتیب، مراجعات افراد به نسبت کمتر شده و تنها 25درصد این افراد روزانه حساب کاربری خود را در فیس‌بوک چک می‌کنند که آن هم کمتر از 5بار بوده و عمدتا بین یک تا 10دقیقه است. همه این اطلاعات حاکی از آن است که فیس‌بوک یا گوگل‌پلاس فضای مناسبی برای تبلیغات آنلاین کسب و کارهای ایرانی نیست.

توییتر

به‌نظر می‌رسد، فضای ساده 140کاراکتری توییتر که می‌توان به آن عکس یا ویدئویی را افزود فضای مناسبی برای آن دسته از صاحبان کسب و کاری است که به دنبال برندسازی شخصی هستند زیرا این نظرسنجی نشان می‌دهد یکی از دلایل مراجعه افراد به توییتر برای برندسازی شخصی است، هدفی که در دیگر شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان دنبال نمی‌شود. البته فضای متنی توییتر خلاقیت خاصی را می‌طلبد و همین امر باعث شده کاربران این شبکه از اقشار خاصی باشند که بعضا آغاز‌کننده برخی جریان‌های اجتماعی و فرهنگی از طریق همین شبکه اجتماعی متنی هستند. به هر حال، 23درصد افراد مصاحبه‌شونده در این نظرسنجی هر روز به توییتر سر می‌زنند، البته این رقم در بین زنان تا 35درصد هم می‌رسد که عموما از پیام‌ها و اتفاقات حساب کاربری در روز کمتر از 5بار بین یک تا 10دقیقه خبر می‌گیرند و این هم عمدتا بین ساعات 19 تا 22 است. از نظر این افراد توییتر فضای خوبی برای تفریح و سرگرمی و آشنایی با افراد جدید است.

لینکدین

لینکدین یک شبکه اجتماعی است که براساس روابط تجاری، مهارت و حرفه کاربران آن شکل گرفته است.ممکن است به اندازه شبکه‌های اجتماعی عادی جذاب نباشد، ولی برای آن دسته از متخصصان که به دنبال به اشتراک گذاشتن تخصص و تجربه خود و یادگیری از دیگران هستند، فضای خوبی است و همین امر باعث شده لینکدین در مقایسه با سایر شبکه‌ها منبع موثق‌تری برای اطلاعات و اخبار باشد. با این حال، در این نظرسنجی 10درصد که عمدتا مردان بودند، اعلام کردند که در این شبکه اجتماعی حساب کاربری دارند و تعداد کاربران فعال کمتر از 5درصد است. این در حالی بوده که میزان مراجعه به لینکدین معمولا 2 یا 3بار در روز آن هم ساعات 8 تا 12 صبح و حدود یک تا 10دقیقه است. همان‌طور که انتظار می‌رود هدف اصلی از ایجاد حساب کاربری در این شبکه ارتباط کاری بوده، با این حال، از نظر افراد پاسخگو لینکدین فضای مناسبی برای آشنایی با افراد جدید، تبلیغات و برندسازی شخصی است.