سلطه برجام بر روابط قاره سبز

خبری از انفعال نیست؛ از روزهایی که برای فرار از انزوا، آمریکای جنوبی و آفریقا خانه امید شده بود؛ از نفت بالای 100 دلار به کشورهای ذره‌ای می‌بخشیدیم تا نشان دهیم سیاست خارجی فعال است. عصر جدید دیپلماسی در ایران دوران رشد را گام‌به‌گام با حسن روحانی از سال 92 آغاز کرد و حالا به روزهای بلوغ رسیده است.

به گزارش عطنا، روزنامه آرمان گزارشی به قلم امین نایینی درباره برجام و تاثیرات آن بر روابط با قاره اروپا منشتر کرده است که به شرح زیر است:

برجام شاید برای برخی به منزله پایان کاسبی بود اما برای ایران تازه فرصتی برای شروع دوباره قلمداد شد؛ آغاز مسیر تعامل که تا پایان، راه بسیار دارد. ایران‌هراسی حالا به حاشیه رفته است. صهیونیست‌ها تلاش می‌کنند ایران را برای صلح خطرناک جلوه دهند اما این چیزی نیست که اروپا بخواهد آن را بپذیرد. غنیمتی به نام برجام را ایران و اروپا فارغ از نگاه‌های مغرضانه قدر می‌دانند.

هرچند موانع بسیار است، فشارهای داخلی و خارجی برای هر دو طرف نمایان است، اما واقعیتی غیر قابل کتمان وجود دارد: اینکه ایران و اروپا به دنبال استفاده از ظرفیت‌های متقابل یکدیگرند. حدود یک ماه دیگر دولت یازدهم به کار خود پایان می‌دهد اما ظریف در این واپسین روزهای دولت هم رایزنی‌ها را ادامه می‌دهد.

التهاب بیش از هر جایی در خاورمیانه موج می‌زند؛ محمد بن سلمان که در عربستان می‌خواهد قهرمان سعودی‌ها باشد، به ظن خود با تندروی و فشار علیه ایران می‌خواهد تهران را از گردونه معادلات حذف کند؛ همان اتفاقی که در سال‌های 84 تا 92 دودستی تقدیم آنها شده بود.

ترامپ هم که بوی پول به مشامش رسیده یار و همراه بی‌ثباتی شده است. توازن قوا حالا سرنوشت‌ساز است؛ توازنی که ایران و اروپا راه به‌هم گره می‌زند. ظریف در اروپا یکی بعد از دیگری با مقامات بلندپایه این قاره دیدار می‌کند تا روشن شود آنان که گمان می‌کنند برجام شکست خورده در توهمات خود اسیر شده‌اند.

در این میان فرانسه، فرصت همکاری را در رقابت با سایر کشورهای اروپایی تا اینجای کار ربوده است. غول نفتی توتال به زودی با سرمایه‌گذاری‌ای که در آغاز یک ‌میلیارد دلار خواهد بود به ایران می‌آید، قرارداد‌های مشارکتی ساخت خودرو در کنار هواپیماهای ایرباسی که بعد از چند دهه آسمان ایران را امن می‌کنند، بخشی از این همکاری‌ها است.

برجام؛ میان‌بری برای همکاری

ظریف در سفر اروپایی خود در هنگام ورود به فرانسه در فرودگاه شارل دوگل گفت: از زمان انتخاب مجدد جناب دکتر روحانی و جناب ماکرون چندین‌بار روسای جمهور و وزرای خارجه با یکدیگر به‌صورت تلفنی صحبت کرده‌اند که تقریبا این حجم تماس در مدتی به این کوتاهی بی‌سابقه است.

وزیر خارجه کشورمان ادامه داد: این نشان دهنده علاقه و احترام متقابل بین دو کشور است و می‌تواند زمینه خوبی برای گسترش هرچه بیشتر روابط باشد. احساس می‌کنم بعد از این دو انتخابات دو طرف این آمادگی را داشته باشند که با دست بازتر برای گسترش روابط امور را پیگیری کنند.

او اظهار کرد: در پاریس با مقامات فرانسوی درباره مسائل دوجانبه و منطقه‌ای و برجام صحبت خواهیم کرد. معتقدیم ایران و فرانسه می‌توانند مواضعشان را درباره برخی موضوعات منطقه‌ای از جمله سوریه نزدیک‌تر کنند. ظریف در کاخ الیزه با ماکرون رئیس‌جمهور جدید فرانسه دیدار کرد و دو طرف بر توسعه مناسبات تاکید کردند.

وزیر خارجه کشورمان نامه‌ای از طرف دکتر روحانی را تقدیم ماکرون کرد. وزیر امور خارجه کشورمان در جریان دیدار با وزیر امور خارجه فرانسه خواستار فعال‌ترشدن بانک‌های فرانسوی در عرصه همکاری‌های مختلف مالی با کشورمان و رفع برخی از محدودیت‌های بانکی موجود شد. محمدجواد ظریف در این دیدار با اشاره به نقش و تلاش فرانسه در جریان مذاکرات هسته‌ای اظهار کرد: فرانسه در دستیابی و اجرای موفق برجام سهم مهمی داشت.

او با اشاره به گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مبنی بر اجرای برجام از سوی جمهوری اسلامی ایران، اجرای آن را به نفع تمامی کشورها ارزیابی کرد.

ظریف همچنین گفت: ایران به‌دنبال توسعه روابط با فرانسه به‌ویژه در زمینه اقتصادی بوده و ظرفیت‌های لازم به‌ویژه در عرصه تولید و اشتغال بین دو کشور، از جمله صادرات به کشورهای ثالث وجود داد.

وزیر امور خارجه فرانسه نیز در این دیدار ضمن اشاره به موضع آن کشور مبنی بر حمایت از برجام افزود: برای موفقیت این توافق از ابزارهای مختلف استفاده شده است.

لو دریان با انتشار تصاویر اختصاصی از دیدار و گفت‌و‌گوی خود با محمدجواد ظریف در صفحه شخصی خود در توئیتر، نوشت: اولین دیدار با همتای ایرانی خود را تجربه کردم.

وی در ادامه تاکید کرد: این گفت‌و‌گو ضروری بود و من این مسیر گفت‌و‌گو را ادامه می‌دهم.

وزیر امور خارجه کشورمان عصر پنجشنبه با آقای ژرژ لارشه، رئیس مجلس سنای فرانسه نیز دیدار و گفت‌وگو کرد.

ژرژ لارشه در این دیدار گفت: فرانسه تمایل دارد درباره مسائل منطقه‌ای با جمهوری اسلامی ایران مشورت‌های سیاسی مستمری داشته باشد.

رم - تهران روی ریل توسعه

پیش از فرانسه وزیر خارجه ایران در ایتالیا با مقامات رم به دیدار و گفت‌و‌گو نشست. محمدجواد ظریف چهارشنبه‌شب با آنجلینو آلفانو وزیر امور خارجه ایتالیا رایزنی داشت. در این دیدار وزیر امور خارجه ایتالیا با اشاره به حادثه تروریستی اخیر در تهران، لزوم مقابله با تروریسم و افراط‌گرایی را مورد تاکید قرار داد.

وی به وجود دیدگاه مثبت شرکت‌های ایتالیایی در قبال ایران اشاره کرد و افزود: ایتالیا به‌دنبال توسعه مناسبات دوجانبه خود با ایران است. آلفانو برجام را باعث ثبات منطقه‌ای و بین‌المللی دانست و ضمن حمایت از آن، به گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دایر بر اجرای تعهدات ایران در قبال این توافق اشاره کرد.

در این دیدار وزیر امور خارجه کشورمان نیز با اشاره به سطح خوب روابط دو کشور، تبادل هیات‌های اقتصادی و بانکی بین دو کشور را موجب تقویت و تحکیم بیشتر روابط دوجانبه دانست.

در دیدار وزیر امور خارجه کشورمان با نخست‌وزیر ایتالیا که در محل کاخ نخست‌وزیری در رم برگزار شد، راه‌های توسعه و تعمیق روابط دوجانبه و همچنین مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی مورد گفت‌و‌گو و تبادل نظر قرار گرفت.

پیام تبریک با طعم توسعه همکاری

روابط با اروپا نه‌تنها در سطح تعاملات با دولت‌ها که در سطح فراملی نیز به خوبی پیش می‌رود. در آخرین سیگنال مثبتی که اتحادیه اروپا برای ایران فرستاده است، دونالد تاسک رئیس شورای اروپا و ژان کلود یونکر رئیس کمیسیون اروپا در پیامی خطاب به حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر حسن روحانی انتخاب وی را به‌عنوان رئیس جمهوری اسلامی ایران تبریک گفتند که بخشی از متن این پیام بدین شرح است: «تبریکات ما را به‌خاطر پیروزی درخشان در انتخابات اخیر ریاست‌جمهوری بپذیرید. حضور پرشمار مردم ایران در انتخابات، نشان از عزم ملت برای مشارکت در حیات سیاسی کشورشان داشت؛ بدین‌وسیله به آنان نیز، تبریک می‌گوییم. ما با تاکید بر تعهد بی‌چون و چرای اتحادیه اروپا به برجام - که دستاورد بزرگی در عرصه دیپلماسی چندجانبه محسوب می‌شود – آماده‌ایم که در مسیر اجرای کامل توافق هسته‌ای، به همکاری موثر خود ادامه دهیم. امیدواریم که در سال‌های پیش رو، شاهد پیشرفت بیشتری در روابط دوجانبه، از جمله بازگشایی هرچه زودتر دفتر نمایندگی اتحادیه اروپا در تهران باشیم؛ همچنین برآنیم که در پرتو این همکاری، در جهت کاهش تنش و حل مسالمت‌آمیز درگیری‌ها گام‌های جدیدی برداشته، شاهد برقراری صلح در منطقه باشیم.»

یک - چندقطبی جهان و ایران

همه‌ اینها در حالی است که دنیای امروز با دهه 90 میلادی یا حتی نخستین سال‌های هزاره سوم متفاوت است؛ دنیایی که با شکست کمونیسم، تک‌قطبی آمریکا را به خود می‌دید، به پایان رسیده و اگرچه آمریکا هنوز مهم‌ترین قدرت جهانی است اما صلابت دهه 90 میلادی در واشنگتن وجود ندارد که بتواند مناسبات بین‌المللی را یک‌تنه به پیش ببرد و دیگر قدرت‌ها نتوانند عرض‌اندام کنند.

روابط بین‌الملل امروز با یک - چندقطبی مواجه است که نقش اروپا در این معادله بسیار حائز اهمیت است؛ کلیدی که می‌تواند هزینه‌های ایران را در قبال آمریکا کاهش دهد. آنچه چنین مسیری نیاز دارد دیپلماسی قدرتمند و تعاملی است که دستکم ایران تا 1400 با روحانی از آن برخوردار است.