به دانشجویان اعتماد دارم و نگران نیستم / به عنوان مسئول فرهنگی باید آستانه تحمل‌مان بالا باشد

«چیزی که ما با آن مواجه‌ایم این است که پس از گذراندن دو دوره افراط، اکنون ملت ما به طور عام و دانشجویان ما به طور خاص به پختگی و بلوغی رسیده‌اند که از آزادی بیان مراقبت می‌کنند تا از آن سوءاستفاده نشود.» این را دکتر غلامرضا ذکیانی، معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی می‌گوید. با او به بهانه برگزاری جشنواره نشریه‌های دانشجویی منطقه یک گفت‌وگویی داشتیم که در ادامه می‌خوانید.

نشریه‌های دانشگاه علامه که در جشنواره شرکت کرده‌اند را در چه سطحی ارزیابی می‌کنید؟

به نظرم به طور کلی مثبت بود البته تا مطلوب فاصله داشت. حداقل انتظار از دانشگاه علوم انسانی با 44 رشته و چندین گرایش، این است که 70 نشریه پرمحتوا داشته باشد. نشریاتی که حتی مطبوعات خارج از دانشگاه را تحت تأثیر خود قرار دهد. اکنون همان قدر که جامعه منتظر استادان ما نیست، همان قدر هم مطبوعات خارج دانشگاه منتظر مطبوعات دانشگاه نیستند.

داوری آثار بر چه مبنایی صورت گرفته است؟

معیارهای ارزیابی حرفه‌ای بوده است و ما هیچ دخالتی در ارزیابی آثار رسیده نداشتیم. تمام آثار را به پژوهشکده ارتباطات دانشگاه سپردیم که اگر اغراق نباشد باید بگویم رتبه یک کشور است و سایر پژوهشکده‌های ارتباطات به لحاظ کمی و کیفی در این حد نیستند. دکتر فرقانی که ریاست هیئت داوران را به عهده داشته، شناخته شده است و نیازی به معرفی ندارد و از بابت ارزیابی کاملاً مطمئن هستیم.

افزایش فعالیت نشریه‌های دانشجویی دانشگاه را از چه منظری تحلیل می‌کنید؟

از زمانی که مسئولیت به عهده گرفتم، سیاستم در تمام حوزه‌ها این بوده که دانشجویان بیشتر در فعالیتها شرکت کنند و سطح فعالیتشان را به لحاظ کمی و کیفی در تمامی زمینه ها از جمله نشریه‌ها بالا ببرند. منتها اعتراف می‌کنم که در اینجا اتفاق مطلوب نیفتاده و هنوز اعتمادی که لازم است بین طرفین باشد و دانشجویان با خیالت راحت گفت‌و‌گو و نقدهایشان را مطرح کنند، وجود ندارد و بنابراین شاهد استقبال لازم نیستیم.

نظر شما درباره مفهوم «آزادی بیان» چیست؟

آزادی به طور کلی شرط رشد، شکوفایی و تعالی است. اگر آزادی نباشد، تعریف انسان با مشکل مواجه می‌شود. آزادی بیان یکی از انواع آزادی است و باید رعایت شود. چیزی که ما با آن مواجه‌ایم این است که پس از گذراندن دو دوره افراط، اکنون ملت ما به طور عام و دانشجویان ما به طور خاص به پختگی و بلوغی رسیده‌اند که از آزادی بیان مراقبت می‌کنند تا از آن سوءاستفاده نشود. عده‌ای که همیشه اهل افراط یا تفریط بوده اند و به سرعت فضا را دو قطبی می‌کرده‌اند، بهانه به دست عده‌ای می‌دادند که فضا را ببند و آزادی را از بین ببرند. الآن دانشجویان ما به بلوغی رسیده‌اند که فضا به دست آن عده نیفتد و با فضایی دوقطبی مواجه نباشیم.  وجدانا خیالم راحت است، خیلی اعتماد دارم و نگران نیستم؛ بنابراین در یک سال اخیر حتی یک نشریه هم پیشخوانی نشده یا اینگونه نبوده که اگر پیشخوانی شده تذکر بگیرد. علت آن هم این است که واقعاً دانشجویان ما به آن پختگی‌ای که لازم بوده، رسیده‌اند. البته ممکن است بعضا تندروی‌هایی هم در برخی مطالب باشد ولی ما به عنوان مسئول فرهنگی باید آستانه تحملمان بالا باشد. در آینده که آنان در جایگاه ما قرار بگیرند انتظار می‌رود که صبر آنها هم به اندازه ما باشد. واقعیت این است که اکنون دانشجویان بیش از توقع ما دارای وسعت نظر و پختگی لازم هستند.

فضای دانشگاه و به تبع آن نشریه‌های دانشجویی در این دولت چه تفاوتی با دولت قبل کرده است؟

اجازه دهید مقایسه نکنم. همین قدر بگویم که فضای بسیار خوبی پیش آمده است. امسال با طلیعه خوبی هم شروع شده که اولین آن نامگذاری سال به «همدلی و همزبانی» بوده است. تقریباً در طی مدتی که نامگذاری برای سالها انجام می شود، چنین نامگذاری‌ای نداشتیم و این به معنای حمایت تمام قد رهبر انقلاب اسلامی از دولت است. این دولت هم همین را می‌خواهد، چرا که دنبال تشنج و التهاب نیست بلکه در پی اعتدال، همفکری و گفت‌و‌گو است. رهبر فرزانه انقلاب اسلامی با این نامگذاری، این فضا را به ما دادند. ما اگر نتوانیم از این فضا استفاده کنیم، هر بلایی که سرمان بیاید، حقمان است. بنابراین خودم، دانشجویان و مسئولین را توصیه می‌کنیم که از این فضای همدلی حداکثر استفاده را برای حاکم کردن فضای گفت‌و‌گو، عقلانیت و انتقادپذیری، فراهم کنیم.

اکنون وضعیت نظارت پیش از چاپ در دانشگاه علامه چگونه است؟

الآن حمایت مالی دانشگاه شامل همه نشریه‌ها است. بنابراین اگر دانشجویان نشریه را بیرون از دانشگاه چاپ کنند و مسئولین دانشگاه بر آن نظارتی نداشته باشند، باز هم هزینه چاپ به آنها پرداخت می‌شود. هر کس مطلبی نوشته باشد که حدس می‌زند اگر کارشناس ما ببیند ممکن است بخواهد آن را اصلاح کند، آن را نزد ما نمی‌آورد، پس از این جهت محدودیتی وجود ندارد و نظارت پیش از چاپ معنایی ندارد. من اصلاً از این جهت نگران نیستم، زیرا آن پختگی را که اشاره کردم در دانشگاه می‌بینم. باید مسئولین و کسانی که در رأس کار هستند، آستانه تحمل خود را بالا ببرند. تا کنون هم مشکلی نداشته‌ایم.

گفت‌و‌گو: حامد حیدری

عکاس: آسو محمدی