اتفاقات روز را می‌توان به خوبی در «شب» دید/ بحران طردشدگان فرهنگی

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی، با ارائه پیشنهاداتی برای برخورد با «زیست شبانه»، گفت: زندگی شبانه در تقابل با زندگی روزانه است، به این دلیل که نظارت اجتماعی در شب کاسته می‌شود لذا خیلی از کارها و فعالیت‌ها و کنش‌هایی که در روز صورت نمی‌گیرد، در شب صورت می‌گیرد.

به گزارش عطنا، وحید شالچی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی و مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی وزارت علوم در نشست تخصصی «نگاهی به زیست شبانه در شهر تهران» که دوشنبه، دوم اسفندماه در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد، اظهار کرد: وضعیت زیست شبانه در تهران را باید از خود زیست «شبانه» شروع کرد و آن را در تقابل با زیست روزانه قرار داد.

شالچی با بیان اینکه زیست شبانه در تهران با زندگی روزانه نسبت عجیبی دارد، خاطرنشان کرد: زندگی شبانه در تقابل با زندگی روزانه است، به این دلیل که نظارت اجتماعی در شب کاسته می‌شود، لذا خیلی از کارها و فعالیت‌ها و کنش‌هایی که در روز صورت نمی‌گیرد، در شب صورت می‌گیرد.

او ادامه داد: زندگی شبانه به نوعی ادامه زندگی روزانه است به این معنا که چالش‌ها، حذف‌شدگی و طردشدگی‌های خود را در شب بروز می‌دهد و اتفاقات روز را می‌توان به خوبی در شب دید.

شالچی افزود: مشاهده طرد‌شدگان در سطح تهران نشئت گرفته از دلایل مختلف اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی است، ساختار اقتصادی حاکم بر ما، طردشدگان متفاوتی را به وجود می‌آورد که این طردشدگان را در شب می‌توانیم ببینیم.

استاد دانشگاه علامه در مورد تاثیر ساختار اقتصادی بر طرد‌شدگان، گفت: ساختار اقتصادی به دلایل مختلف در چنبره شقوقی از سرمایه‌داری است، در جامعه تلاش بر این است که این طردشدگان نادیده گرفته شوند و آنها را از یک فضای شهری به فضای دیگری رانده شوند، حال آنکه آنها وجود دارند.

وی تصریح کرد: از باب مسئولیت اجتماعی، پاسخگو بودن در مقابل تبعاتی که شرکت‌ها، سرمایه‌داری و سازمان‌های توانمند دارند، می‌تواند بخشی از اینها را سامان دهند.

شالچی اظهار کرد: نداشتن بودجه برای سامان‌دهی بخش‌های رفاهی و همچنین نداشتن اهتمام و تلاش از دلایل مختلف برای حضور طردشدگان در شب است، مثلا اگر اقتصاد سرمایه‌داری در همه جای دنیا زنان سرپرست خانوار را تحت فشار قرار دهد به دلیل نداشتن حمایت‌های نهادی سامان‌مند، حداقل‌های زندگی از بین رفته و چنین شرایطی ایجاد می‌شود.

وی به نقش ساحت‌های اجتماعی و فرهنگی اشاره کرد و گفت: ساختار اجتماعی و فرهنگی، طردشدگان زیادی را ایجاد و انزوا و مسائل خانوادگی را به وجود می‌آورد و در نهایت شقوق دیگر با اعتیاد که یک معضل بنیادی برای کشور است به هم پیوند می‌خورند.

شالچی افزود: بی‌خانمان‌ها و معتادها بخش مهمی از جامعه شهری تهران در شب هستند و در فضاهای مختلف ویژگی‌های مختلفی نیز دارند، به لحاظ فرهنگی از جهت نظارت اجتماعی و نظارت رسمی، طردشدگانی وجود دارند که بیرون از نحوه زندگی قرار می‌گیرند.

مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی وزارت علوم با بیان اینکه مراد از زندگی شبانه فقط طردشدگان نیستند، خاطرنشان کرد: در شلوغی‌های تهران که خفقان‌آور است، در شب‌های مناسبتی، جست‌و‌جوی یک خلوت، گاهی در شب میسر می‌شود و ما با شکل خاصی از زیست شبانه روبه‌رو می‌شویم.

شالچی به ارائه پیشنهادهایی برای برخورد با زیست شبانه پرداخت و اظهار کرد: کاهش برخورد «انکاری» و عدم تلاش برای از بین بردن آن، گسترش سیاست‌های قانونی اجتماعی برای طردشدگان، حضور مردم، تعریف فعالیت‌های مجاز، تعریف زون‌ها (مناطق) و کارکردهایی که می‌توانند داشته باشد، در جهت برخورد با زیست شبانه کمک‌کننده است.

گفتنی است، این نشست با سخنرانی ناصر فکوهی، سید محسن حبیبی، حسین ساجدی‌نیا و وحید شالچی، از استادان دانشگاه در سالن دکتر شریعتی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.