مسئله نفوذ نباید مانع جذب دانشجوی خارجی شود

عضو گروه روابط بين‌الملل دانشگاه علامه طباطبائی در خصوص فرصت‌ها و چالش‌هاي جذب دانشجويان خارجي با بیان اینکه توجه به پروژه نفوذ، نبايد مانع ورود و جذب دانشجويان خارجي شود گفت: بعيد مي‌دانم كه ورود دانشجويان خارجي خيلي بر ساختار فرهنگي ما تأثيرگذار باشد؛ البته باز نمي‌توانيم انكار كنيم اما تأثيرش آنقدر نخواهد بود كه بخواهد به عنوان يك تهديد قلمداد شود.

به گزارش عطنا به نقل از جوان آنلاین، دانشجويان خارجي اين روزها ميهمان بسياري از دانشگاه‌هاي كشور هستند و در اين ميان برخي دانشگاه‌ها توانايي بيشتري در جذب اين قشر دانشجويان داشته‌اند، چنانچه در حال حاضر، جامعه‌المصطفي، دانشگاه امام خميني(ره) با يك هزار و 577 دانشجو، دانشگاه فردوسي مشهد با يك هزار و 26 دانشجو، دانشگاه تهران با 859 دانشجو و دانشگاه قم با 446 دانشجو از دانشگاه‌هايي هستند كه توانسته‌اند بيشترين تعداد دانشجويان خارجي را جذب كنند.  براساس برنامه ششم توسعه كشور، برخي از دانشگاه‌هاي بزرگ، مأموريت بين‌المللي يافته‌اند تا تعداد دانشجويان خارجي را به ۱۰ درصد كل دانشجويان خود افزايش دهند. براين اساس دانشگاه‌هاي ايران براي دستيابي به اين هدف، بايد بيش از 75 هزار دانشجوي خارجي جذب كنند اما به نظر مي‌رسد اين امر به‌رغم منافع زيادي كه به لحاظ فرهنگي و سياسي براي كشور دارد و با وجود پتانسيل داخلي دانشگاه‌ها با دشواري‌هايي نيز همراه است.

 برخي بر اين اعتقادند كه جذب دانشجويان خارجي اگر با دقت انجام نشود مي‌تواند تهديداتي نيز براي كشور به ويژه فضاي فرهنگي و آموزشي و در ميان فرهيختگان يعني دانشجويان و دانشگاهيان در پي داشته باشد. با اين حال به نظر مي‌رسد مي‌توان با سياستگذاري صحيح از اين پتانسيل به نحو احسن و براي پيشبرد اهداف نظام و انقلاب اسلامي چه از لحاظ فرهنگي و سياسي و چه از لحاظ اقتصادي بهره‌برداري كرد و دانشجويان خارجي را مانند سفيراني از جانب خود براي حفظ منافع ملي و همسو با آرمان‌هاي انقلاب تربيت و راهي كشورشان كرد.  براي بررسي و كنكاش بيشتر در اين مهم به سراغ «مجیدرضا مؤمني» رفته‌ايم. اين عضو گروه روابط بين‌الملل دانشگاه علامه طباطبائی در خصوص فرصت‌ها و چالش‌هاي جذب دانشجويان خارجي با ما به گفت‌وگو نشسته است.

*براساس برنامه ششم توسعه، برخي از دانشگاه‌هاي بزرگ، مأموريت يافته‌اند تا تعداد دانشجويان خارجي خود را افزايش دهند به نظر شما جذب دانشجوي خارجي در كشور چه فرصت‌هايي را براي نظام آموزش عالي و كشور در پي دارد؟

اگر بخواهيم به صورت كلي در خصوص اين امر صحبت كنيم بايد ابتدا به اين نكته اشاره كنيم كه امروز بحث آموزش به عنوان يك صنعت مطرح است و علاوه بر جنبه فرهنگي آن نگاهي اقتصادي نيز به آن مي‌شود. لذا فقط بحث رسالت تعليم و تربيت نيروي انساني را ندارد بلكه يك بعد اقتصادي هم به آن داده مي‌شود. بنابراين اگر از اين زاويه به قضيه جذب دانشجويان خارجي در دانشگاه‌هاي كشور نگاه كنيم اين يك فرصت است كه اگر ما بتوانيم ظرفيت جذب دانشجوي خارجي مان را بالا ببريم در نهايت مي‌تواند براي ما درآمدزايي خوبي هم داشته باشد.

*به اعتقاد شما حضور دانشجويان بين‌المللي در دانشگاه‌هاي كشور چقدر مي‌تواند به پيشبرد ديپلماسي علمي و فرهنگي كمك كند؟ اصلاً جذب دانشجويان خارجي نقشي در اين امر دارد؟

در بحث پيشبرد ديپلماسي علمي و فرهنگي بدون ترديد آمدن دانشجويان خارجي به اين كشور و انجام تحصيلات‌شان در دانشگاه‌هاي ما خيلي مؤثر خواهد بود، چراكه وقتي به كشور خودشان برمي‌گردند به طور طبيعي نخبگان كشور ما در كشور خودشان مي‌شوند.

 اگر بخواهم يك مصداق با ارزش از اين مورد نام ببرم مي‌توانم به هندوستان اشاره كنم. اين كشور با تمام مشكلاتي كه دارد هزينه زيادي را در جذب دانشجوي خارجي انجام مي‌دهد و حتي بورسيه‌هاي خوبي مي‌دهد علاوه بر اينكه دانشجوي خارجي آزاد هم زياد و حتي از خود ايران هم زياد به آنجا مي‌روند؛ بسياري از اين دانشجوها در بازگشت جاهاي كليدي و پست‌هاي كليدي مي‌گيرند و اينها مي‌توانند در روابط با آن كشور خيلي تأثير‌گذار باشند، چراكه به هر حال تحصيلات‌شان را آنجا بوده‌اند و يك حس و شناخت بهتري به آن كشور دارند، بنابراين بدون ترديد جذب دانشجوي خارجي و افزايش جذب اين دانشجويان در كشور، كمك بسيار شاياني در جهت پيشبرد ديپلماسي علمي و فرهنگي كشور خواهد داشت.

*آيا جذب و حضور دانشجويان خارجي مي‌تواند تهديداتي هم داشته باشد؟ گفته مي‌شود چون نظام آموزش عالي ما در برخي موارد از جمله محيط آموزشي و نفوذ سياست‌هاي مختلف در آن دچار خلأهايي است، حضور دانشجويان خارجي مي‌تواند تهديداتي در پي داشته باشد. از جمله اينكه مي‌تواند سبب پيشبرد پروژه نفوذ دشمن از اين دريچه شود، چقدر با اين تحليل موافقيد و چطور آن را ارزيابي مي‌كنيد؟

بله مسلما! بحث تهديداتي كه در قالب پروژه نفوذ ممكن است از اين طريق وارد شود را نمي‌توانيم انكار كنيم و به هر ترتيب اين مي‌تواند مسير را براي كساني كه برنامه خاصي را دنبال مي‌كنند هموار كند. پس بايد حواسمان جمع باشد.

هر چند اين مهم طبيعتاً نبايد مانع ورود و جذب دانشجويان خارجي شود اما بايد هوشمندانه‌تر عمل كرده، ساز و كارهاي لازم را پيش بيني و تدابير لازم را تدوين كنيم تا بتوانيم كنترل و نظارت كافي بر اين دانشجويان داشته باشيم. همچنين روابطشان را كه با كجاها در ارتباط هستند و از كجاها مي‌آيند را در نظر بگيريم. اينها برخي از سازوكارهايي است كه مي‌شود براي اين امر پيش بيني كرد تا بتوانيم نظارت بيشتري داشته باشيم تا اين مسئله باعث سوءاستفاده نشود و به شكل اهرمي در دست دشمنان بيفتد كه از اين طريق قصد نفوذ در كشور را داشته باشند.

اما اينكه اين امر بخواهد تهديداتي براي حوزه فرهنگي داشته باشد و در فرهنگ ما خيلي تأثير بگذارد را بعيد مي‌دانم كه ورود دانشجويان خارجي خيلي بر ساختار فرهنگي ما تأثيرگذار باشد؛ البته باز نمي‌توانيم انكار كنيم اما تأثيرش آنقدر نخواهد بود كه بخواهد به عنوان يك تهديد قلمداد شود.

لذا خوب است ما با توجه به اهداف كلان كشور، نظام و انقلاب‌مان در اين راستا تلاش كنيم و آن را به عنوان يك فرصت نگاه كنيم تا تهديد. اگر بتوانيم به هرحال با توجه به جايگاهي هم كه داريم ساز و كارهايش را هموار و تهيه كنيم مورد سوءاستفاده هم قرار نمي‌گيريم، چراكه مهم‌ترين مبحث در جذب دانشجويان خارجي فرصت‌هاي اقتصادي پيش رو و سفيران فرهنگي براي ترويج آرمان‌هاي انقلاب خواهد. بود