دولت دمشق با چشم ‌باز و دست برتر از آتش‌بس استقبال کرد

کارشناس مسائل غرب آسیا گفت: آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها امیدوارند که این آتش‌بس میز مذاکرات را رونق دهد و تروریست‌ها با پادرمیانی روس‌ها از محاصره فعلی خارج شوند و به مذاکره سیاسی تن دهند.

به گزارش عطنا، سعد الله زارعی، کارشناس مسائل غرب آسیا و استاد علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی در گفت‌وگو با تسنیم، در خصوص توافق آتش بس روسیه و ایالات‌متحده آمریکا در سوریه، با اشاره به امکان امدادرسانی به مردم حلب اظهار داشت: آتش بسی که از روز عید قربان به مدت 7 تا 10 روز به اجرا گذاشته شد، توافقی بود که بین آمریکا، روسیه و دولت سوریه در خصوص حلب انجام شد و عمدتاً ناظر به وضع انسانی داخل حلب بود که طرفین احساس کردند برای کمک به مردم حلب آتش‌بس چندروزه‌ای را به مرحله اجرا گذارند تا امکان امدادرسانی به مردم فراهم شود.

وی با ذکر شکست سنگین تروریستها در طی هفته‌های اخیر افزود: این آتش بس در شرایطی صورت پذیرفت که جنوب و شرق منطقه حلب کاملاً در تصرف دولت قرار داشت و تروریستها در این مناطق در محاصره نیروهای دولت سوریه و همپیمانان آن قرار گرفته بودند. نکته دیگر عبارت است از اینکه عملیات آتش بس بعد از شکست سنگین تروریستها در درگیری‌های هفته‌های اخیر که منجر به کشته و زخمی شدن دستکم چهار هزار نفر از نیروهای تروریستی شد، صورت گرفت؛ به همین جهت تروریستها این آتش‌بس را کمکی به دولت سوریه ارزیابی کردند.

کارشناس مسائل غرب آسیا با توجه به دست برتر دولت در حلب بیان داشت: آتش بس به دولت امکان می‌دهد که موقعیت خود را در منطقه تثبیت کند. از طرف دیگر در شرایطی که آتش بس از سوی گروه‌های تروریستی با شکست مواجه شود، دست دولت در وارد کردن ضربه بیشتر به تروریست‌ها بازتر است؛ به همین جهت گروه‌های تروریستی عمدتاً با آتش‌بس مخالفت کردند و دولت‌های پشتیبان آنها به‌طور مشخص عربستان و قطر هم موضع مخالف گرفتند.

وی با توصیف شرایط فعلی تروریستها عنوان کرد: مخالفت تروریستها نشان می‌دهد که آنها برخلاف دوره گذشته در فروردین و اردیبهشت ماه که از شرایط آتش بس استفاده کردند و توانستند منطقه خان طومان را به تصرف در بیاورند، در شرایط فعلی امکان تحرک ندارند؛ مخصوصاً ارتش و دولت سوریه اعلام کرده‌اند که تحرکات تروریست‌ها را با جدیت زیر نظر می‌گیرند و در هرجایی که جابجایی نیرو و امکانات تروریستها را مشاهده کنند، حق حمله به آنها را برای خود محفوظ می‌دارند.

زارعی در پاسخ به این سؤال که «پذیرش آتش بس از سوی دولت بشار چگونه ارزیابی می‌شود؟» گفت: دولت سوریه برخلاف تروریستها دارای موضع قانونی است و طبیعتاً به‌ عنوان یک دولت مسئول، مستقر و معرف کشور و حاکمیت در سوریه از توافقاتی که در سطح بین‌المللی انجام می‌شود، حمایت می‌کند. همچنین مسکو به‌ عنوان متحد دمشق در نبرد با تروریست‌ها هرگاه پای توافقی را امضا می‌کند که در ارزیابی‌های دولت سوریه در بردارنده دیدگاه‌های این کشور است، دمشق از این توافقات پشتیبانی می‌کند. کما اینکه دولت سوریه در گذشته هم متعهدانه عمل کرد و علی‌رغم ضرباتی که در جنوب حلب خورد؛ اما نفی‌ کننده آتش‌بس توافقی نبود.

وی پذیرش آتش‌بس از سوی دمشق را مشروط خواند و اظهار داشت: موضع دولت سوریه در آتش‌بس فعلی پذیرش آن است. در عین‌ حال با توجه به تجربه آتش‌بس گذشته که منجر به تصرف دوباره خان طومان توسط تروریستها شد، دمشق اشراف خود را بر کمک رسانی به مردم داخل حلب شرط پذیرش دانست که شامل بازرسی محموله‌های ارسالی است تا دولت یقین کند که این محموله‌ها در بردارنده تسلیحات و تجهیزات نظامی نیستند.

استاد علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی با تشریح موضع دمشق نسبت به آتش‌بس ادامه داد: دولت اعلام کرد که کمک رسانی باید با محوریت دولت و نظارت سازمان ملل صورت پذیرد. دولت سوریه فرمول دیگری را که نفی‌کننده حاکمیت آن بر سوریه از جمله حلب باشد، نپذیرفته است. به نظر می‌آید که این بار دولت سوریه با چشم ‌باز و دست برتر از آتش بس استقبال کرده است و بر اساس اخبار منتشر شده از آنجایی‌ که این آتش‌بس برای تروریستها مطلوب نیست، آنها از همان ساعات اولیه با تجهیزات خود از جمله موشک‌هایی که از آمریکا، ترکیه، عربستان و قطر دریافت کرده بودند، به منطقه‌ای در حلب حمله کردند و عملاً آتش‌بس را نقض کردند.

وی در پاسخ به این سؤال که «آیا این آتش‌بس می‌تواند به مقدمه‌ای برای آغاز مذاکرات سیاسی تبدیل شود؟» گفت: آمریکایی‌ها به دنبال پذیرش آتش‌بس از سوی گروه‌های تروریستی هستند و به‌ موجب همین به احیای مذاکرات سیاسی دل بسته‌اند. با این‌ حال با توجه به اینکه دولت سوریه طی هفته‌ها و ماه‌های اخیر با عملیات پی‌درپی برتری خود را در میدان نشان داد و تروریست‌ها علی‌رغم تلفات چند هزار نفری عملاً نتوانستند موقعیت جدیدی را در حلب، حماه، حمص و لاذقیه به دست بیاورند، بر این اساس تروریستها عملاً در شرایطی نیستند که بتوانند از مذاکرات سیاسی دستاوردی داشته باشند.

زارعی شرایط را برای گفت‌وگوی سیاسی نامناسب ارزیابی کرد و تأکید داشت: آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها امیدوار هستند که این آتش‌بس میز مذاکرات را رونق دهد و تروریستها با پادرمیانی روس‌ها از محاصره فعلی خارج شوند و به مذاکره سیاسی تن دهند؛ اما با توجه به اختلاف‌نظر گسترده‌ای که بین روسیه و آمریکا درباره فهرست تروریست‌ها و دستور کار مذاکرات جدید وجود دارد، بعید است که مذاکرات جدید به این زودی سر بگیرد. این مذاکرات در صورت آغاز نیز به نتیجه‌ای منجر نخواهد شد؛ لذا به نظر نمی‌رسد که شرایط برای گفت‌وگوی سیاسی فراهم باشد.

وی در نهایت عدم پذیرش گفت‌وگوهای سیاسی از سوی دمشق را نیز مورد توجه قرار داد و افزود: دولت سوریه الآن استقبال چندانی از گفت‌وگوهای سیاسی نمی‌کند؛ گرچه مخالفتی هم با آن ندارد. در عین‌ حال دولت در انتظار گفت‌وگوهای صلح با تروریستها ننشسته است؛ بنابراین به نظر می‌رسد که این آتش‌بس در صورت موفقیت یا عدم موفقیت به‌ اندازه کافی توانایی شکل دادن به مذاکرات آینده را ندارد.