نقش قوه مقننه و پارلمان در توسعه خوشه‌های کسب و کار در ایران

عطنا - قوه مقننه و پارلمان در ایران نقشی حیاتی در توسعه اقتصادی و به‌ویژه در شکل‌دهی به سیاست‌های حمایتی از خوشه‌های کسب‌وکار ایفا می‌کنند. خوشه‌های کسب‌وکار، مجموعه‌ای از شرکت‌ها و صنایع هستند که به دلیل مجاورت جغرافیایی و تعاملات اقتصادی مشترک، پتانسیل بالایی برای رشد و توسعه اقتصادی دارند. حمایت از این خوشه‌ها از طریق ایجاد زیرساخت‌های قانونی و فراهم کردن محیطی مناسب برای کسب و کارها از اهمیت بالایی برخوردار است.

اقدامات قوه مقننه در حمایت از خوشه‌های کسب و کار

قوه مقننه ایران طی سال‌های اخیر با تصویب قوانینی در جهت بهبود محیط کسب و کار، تلاش کرده است تا بستری مناسب برای رشد خوشه‌های کسب‌وکار فراهم کند. این اقدامات در سه حوزه کلیدی انجام شده است:

1. اصلاحات قانونی و تسهیل محیط کسب و کار: مجلس شورای اسلامی با تصویب قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار (1390) گام مهمی در جهت رفع موانع بوروکراتیک و کاهش پیچیدگی‌های قانونی برای شرکت‌های کوچک و متوسط برداشت. این قانون با هدف ساده‌سازی فرآیندهای اداری و کاهش هزینه‌های تعامل با دولت، کمک شایانی به رشد خوشه‌های کسب‌وکار کرده است.
2. حمایت از بنگاه‌های کوچک و متوسط: بخش بزرگی از خوشه‌های کسب و کار در ایران از بنگاه‌های کوچک و متوسط تشکیل شده است. در این راستا، قانون حمایت از توسعه و ایجاد اشتغال پایدار در مناطق روستایی و عشایری (1396) از طریق صندوق توسعه ملی و تسهیلات بانکی، نقش مهمی در تأمین مالی این بنگاه‌ها ایفا کرده است. این قانون به‌ویژه در حمایت از خوشه‌های صنعتی در مناطق کمتر توسعه‌یافته مؤثر بوده است.
3. تقویت نوآوری و فناوری: قوه مقننه از طریق تصویب قوانینی نظیر قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و تجاری‌سازی فناوری (1389) به خوشه‌های صنعتی کمک کرده تا از نوآوری و فناوری‌های جدید برای بهبود رقابت‌پذیری خود استفاده کنند. این قانون با ایجاد تسهیلات مالی و حمایت از پژوهش‌های کاربردی، زمینه را برای توسعه خوشه‌های صنعتی فناورانه فراهم کرده است.

با توجه به اقداماتی که تاکنون توسط قوه مقننه برای حمایت از توسعه خوشه‌های کسب‌وکار انجام شده است، هنوز گام‌های بیشتری باید برداشته شود تا این خوشه‌ها به طور کامل بتوانند پتانسیل‌های خود را در اقتصاد ایران محقق کنند. برخی از این اقدامات عبارتند از:

الف .ایجاد بسترهای قانونی برای توسعه زیرساخت‌های دیجیتال و تجارت الکترونیک: توسعه زیرساخت‌های دیجیتال یکی از مهم‌ترین عوامل در رشد و گسترش خوشه‌های کسب‌وکار است. مجلس باید قوانینی را تصویب کند که به توسعه اینترنت پرسرعت و زیرساخت‌های فناوری اطلاعات در سراسر کشور کمک کند. خوشه‌های کسب‌وکار در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته از فناوری های  دیجیتال بهره می‌برند تا ارتباطات داخلی خود را بهبود بخشند و به بازارهای جهانی دسترسی پیدا کنند. تصویب قوانینی که توسعه زیرساخت‌های دیجیتال، به‌ویژه در مناطق کمتر توسعه‌یافته، را تسهیل کند، می‌تواند به تسریع رشد خوشه‌های صنعتی در ایران کمک کند.

ب .تقویت نظام‌های آموزشی و فنی‌حرفه‌ای: یکی از عوامل کلیدی در موفقیت خوشه‌های کسب‌وکار، دسترسی به نیروی کار ماهر و متخصص است. مجلس می‌تواند با تصویب قوانین حمایت از آموزش‌های فنی‌حرفه‌ای و تخصصی در حوزه‌های صنعتی مختلف، نقش مؤثری در توسعه این خوشه‌ها ایفا کند. سرمایه‌گذاری در توسعه نظام‌های آموزشی که نیازهای تخصصی خوشه‌های کسب‌وکار را پوشش می‌دهند، می‌تواند به بهبود بهره‌وری و رقابت‌پذیری این خوشه‌ها کمک کند.

ج .حمایت از همکاری بین‌المللی و تسهیل صادرات: برای توسعه خوشه‌های کسب‌وکار، مجلس باید قوانینی را تصویب کند که به همکاری‌های بین‌المللی و تسهیل صادرات کمک کند. این اقدامات می‌تواند شامل کاهش تعرفه‌ها، تسهیل صدور مجوزهای صادراتی و حمایت از حضور شرکت‌های خوشه‌ای در نمایشگاه‌های بین‌المللی باشد. با تقویت روابط اقتصادی و همکاری‌های بین‌المللی، خوشه‌های صنعتی ایران می‌توانند به بازارهای جهانی دسترسی پیدا کنند و از فناوری‌های نوین بهره‌برداری کنند.

د .تشویق سرمایه‌گذاری خصوصی و خارجی: سرمایه‌گذاری یکی از ارکان اصلی توسعه خوشه‌های کسب‌وکار است. مجلس می‌تواند با تصویب قوانین و مشوق‌های مالیاتی، شرایطی را ایجاد کند که سرمایه‌گذاران خصوصی و خارجی به سرمایه‌گذاری در این خوشه‌ها ترغیب شوند. قوانین مرتبط با تضمین حقوق مالکیت و ایجاد فضای امن برای سرمایه‌گذاران می‌تواند به جذب سرمایه و تقویت زیرساخت‌های لازم برای رشد خوشه‌های صنعتی کمک کند.

ه .بهبود شرایط تأمین مالی برای شرکت‌های کوچک و متوسط: یکی دیگر از چالش‌های اساسی که بسیاری از خوشه‌های کسب‌وکار با آن روبه‌رو هستند، دسترسی محدود به منابع مالی است. مجلس باید قوانینی را تصویب کند که بانک‌ها و مؤسسات مالی را تشویق به ارائه تسهیلات مناسب برای شرکت‌های کوچک و متوسط (SMEs) کند. همچنین، ایجاد نهادهای مالی خاص برای تأمین مالی خوشه‌های صنعتی می‌تواند یکی از اقدامات موثر در این زمینه باشد.

و .توسعه قوانین شفافیت و حاکمیت شرکتی: مجلس می‌تواند با تصویب قوانینی که شفافیت و حاکمیت شرکتی را تقویت می‌کند، به افزایش اعتماد عمومی و بهبود عملکرد اقتصادی خوشه‌های صنعتی کمک کند. شفافیت در فعالیت‌های اقتصادی، به‌ویژه در زمینه‌های مالی و مدیریتی، می‌تواند به افزایش جذب سرمایه‌گذاری و ایجاد اعتماد بین شرکت‌ها و ذی‌نفعان خوشه‌ها منجر شود.

قوه مقننه  از طریق تصویب قوانین هدفمند نقش مهمی در توسعه خوشه‌های کسب‌وکار ایفا کرده‌ااست . این قوانین با هدف بهبود محیط کسب‌وکار، تسهیل تعاملات بوروکراتیک و تقویت نوآوری، توانسته‌اند به رشد خوشه‌های صنعتی کمک کنند. اما  با توجه به شرایط کشور  حضور پر رنگ  این قوه در تسهیل  و توسعه خوشه های کسب و کار ایران  مورد نیاز است .

عطنا را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:

روبیکا                         روبینو

بله             ایتا