فناوری مجازی در کنار تقویت خلاقیت، اثرات روانی منفی نیز دارد

عطنا - در دومین روز از سلسله جلسات انجمن سواد رسانه‌ای ایران، که در تاریخ پنجشنبه ۳ آبان در مجموعه فرهنگی الزهرا برگزار شد، موضوعاتی همچون کاربرد‌های هوش مصنوعی و تدریس سواد رسانه‌ای بررسی شد.

در جلسه اول با حضور استادان سواد رسانه‌ای، ویژگی‌ها و چالش‌های هوش مصنوعی و دنیای واقعیت مجازی متاورس بررسی شد. مصطفی ضابط، اولین سخنران، ابتدا تعریفی از هوش مصنوعی ارائه داد و به چهار ویژگی اصلی آن به شرح زیر اشاره کرد:

"۱. یادگیری: توانایی هوش مصنوعی برای یادگیری از طریق دریافت داده‌ها و تجربیات.
۲. استدلال: قابلیت تحلیل و تصمیم‌گیری بر اساس اطلاعات.
۳. درک زبان طبیعی: فهم و پردازش زبان انسان و تشخیص نوع گویش.
۴. ادراک: شناسایی و درک محیط.
این ویژگی‌ها به هوش مصنوعی کمک می‌کند تا در زمینه‌هایی مثل پزشکی، تجارت، آشپزی و هنر موثر باشد".

در ادامه، چالش‌ها و فرصت‌های ناشی از کاربرد هوش مصنوعی نیز مورد بحث قرار گرفت. اهمیت کارایی هوش مصنوعی در صنایع مختلف و معایب آن مانند نفوذ به حریم خصوصی، کاهش امنیت و تأثیرات اجتماعی مثبت و منفی این پدیده نیز مورد بررسی قرار گرفت.

سپس، موضوعات مهمی، چون متاورس و واقعیت مجازی و چالش‌های ناشی از آن‌ها در رشد شخصیت کودکان مورد بحث قرار گرفت و متاورس به‌عنوان یک محیط دیجیتال با قابلیت تعامل اجتماعی معرفی شد که به کودکان اجازه می‌دهد در فضای مجازی تجربه‌های گسترده‌ای داشته باشند.

ضابط، به تأثیرات مثبت متاورس در جهت تقویت رفتار‌های اجتماعی و خلاقیت اشاره کرد و گفت: "کودکان در این فضا می‌توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و تجربه‌های جدیدی داشته باشند. با این حال، این فناوری‌ها بی‌چالش نیستند. نگرانی‌های زیادی در مورد تأثیرات منفی آن‌ها بر روان کودکان وجود دارد و برخی از کارشناسان معتقدند وابستگی به محیط‌های مجازی و بازی‌های رایانه‌ای منجر به کاهش روابط خانوادگی کودکان و نوجوانان و افزایش مشکلات روانی مانند استرس و اضطراب می‌شود. در عین حال طرفداران بازی‌های رایانه‌ای نیز مزایای آن‌ها را مورد تأکید قرار می‌دهند و از جمله به تقویت مهارت‌های حل مسأله و ایجاد فرصت‌های اجتماعی اشاره می‌کنند. اما در عین حال، خطر وابستگی و فشار‌های ناشی از رقابت در این بازی‌ها نیز باید مورد تاکید باشد".

در ادامه این جلسه به اهمیت نظارت بر استفاده از فناوری‌های نوین و متاورس در زندگی کودکان پرداخته شد و تأکید گردید بهره‌برداری بهینه از این ابزار، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و آگاهی از پیامد‌های کاربرد آنهاست و فناوری‌های نوین هم مزایا و هم چالش‌هایی برای رشد شخصیت کودکان ایجاد می‌کنند.

در نشست بعدی، دکتر امیدعلی مسعودی؛ استاد تمام و رئیس دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره، ضمن بررسی نحوه تدریس سواد رسانه‌ای در محیط‌های رسمی و دانشگاهی در استان‌های مختلف و بیان شاخص‌های صحیح تدریس، از انتشار سرفصل‌های تدریس سواد رسانه‌ای در آینده خبر داد.

وی افزود: "در دانشگاه بین المللی سوره علاوه بر پذیرش دانشجویان در مقاطع مختلف از طریق آزمون سراسری ۲۵ درصد از پذیرفته شدگان باید کسانی باشند که از طریق سازمان‌ها و نهاد‌های مختلف دولتی معرفی شده باشند و از این تعداد طبق تفاهم نامه‌ی انجمن سواد رسانه‌ای با دانشگاه حداقل تا ۵ درصد از دانشجویان به انجمن علمی سواد رسانه‌ای ایران معرفی می‌شوند".

در نهایت جلسه با بررسی و تحلیل عمیق موضوعات کلیدی و تبادل نظر درباره‌ی چالش‌های پیش روی سواد رسانه‌ای و هوش مصنوعی به پایان رسید. شرکت کنندگان معتقد بودند تقویت شبکه‌های حرفه‌ای و رسانه‌های رسمی و ارائه راهکار‌های نوین در مورد مسائل مورد بحث بر کسی پوشیده نیست و با دقت به مباحث مطرح شده و نظرات مشارکت کنندگان می‌توان به این نتیجه رسید که آینده‌ای پر از چالش، اما سرشار از فرصت در این زمینه پیش روی ماست.

خبرنگار: ماهان احمدی