تمرینات ذهن آگاهی و بازیابی روانی در محیط، از راه‌کارهای ارتقای سلامت روان

عطنا - در کارگاه آموزشی"بهداشت روان در محیط کار" در دانشگاه علامه طباطبایی، تمرینات ذهن آگاهی و بازیابی روانی در محیط کار ، ازجمله راه‌کارهای ارتقای سلامت روان کارمندان شمرده شدند.

در این کارگاه که روز سه شنبه ۲۴ مهرماه در هفته جهانی بهداشت روان در دانشگاه علامه طباطبایی از ساعت ۹ تا ۱۲ به صورت مجازی برگزار شد، استادانی از دانشگاه های معتبر کشور، به ارائه نکات ارزنده ای از راه‌کارهای ارتقاء سلامت پرداختند.

کارگاه آموزشی "بهداشت روان در محیط کار" که در دانشگاه علامه طباطبایی و با همکاری مرکز بهداشت و درمان این واحد آموزشی برگزار شد، با سخنرانی دکتر شجاع احمدوند؛ سرپرست دانشگاه علامه طباطبایی آغاز به کار کرد و در آن، دکتر مهدی واحدی؛ معاون دانشجویی دانشگاه علامه طباطبایی، دکترمهدی وجدانی همت؛ مدیر مرکز مشاوره دانشگاه علامه طباطبایی، دکتر حسین  پورشهریار؛ دانشیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی، دکترجواد خدادای؛ عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و دکترمرضیه محمدی؛ مدرس دانشگاه علامه طباطبایی به ایراد سخنرانی پرداختند. همچنین، کارمندان و دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی و جمعی از استادان دانشگاه شهید بهشتی، به دعوت دانشگاه علامه طباطبایی در این کارگاه حضور یافتند. 

درآغازاین جلسه، دکترشجاع احمدوند؛ سرپرست دانشگاه علامه طباطبایی، پس از خوشامدگویی به حاضران در جلسه، درمورد چگونگی روابط خوب با دیگران، چگونگی تعامل با دوستان وهمکاران برای آرامش شخصی و بهره‌مند شدن از مزایای آن سخن گفت و در پایان به چگونگی شناسایی و بهره مندی بهینه از توانمندهای فردی اشاره کرد.

فایل صوتی سخنرانی دکتر احمدوند

در ادامه جلسه، دکتر واحدی به مواردی در رشد سازمانی و سرمایه انسانی سازمان ها اشاره کرد ودرباره اهمیت توجه به سلامت روانی کارمندان، مسائل رفاهی، مادی و معنوی سخن گفت وافزود:" دو سوی اثرگذار در بهداشت روان در محیط کار، کارکنان و کارمندان و سازمان هستند. کم توجهی به امنیت و ثبات شغلی باعث فرسودگی می شود. رعایت عدالت در محیط کاری در حوزه‌های مختلف و در انتصاب ها و به کارگیری ها، حمایت سازمان از نیرو و کارمند خود در شرایط اضطراری و حفظ حریم و حرمت کارکنان در محیط کاری نیز اهمیت شایانی دارد".

فایل صوتی سخنرانی دکتر واحدی

دکترحسین پورشهریار؛ دانشیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی، درادامه نشست به بررسی موضوع روابط بین فردی در محیط کار پرداخت و گفت: "برخی افراد رابطه خوبی با خود دارند و برخی نیز خودسرزنش گر و انتقادگر هستند. رابطه با شغل و کارکنان هم ابعاد مختلف دارد. از جمله رابطه ما با افرادی که همکار هستند؛ رابطه آدمهایی که ما با آن‌ها در ارتباط هستیم. بعضی‌ها خیلی برای ما مهم و عزیز هستند مثل فرزند، همسر، والدین، خانواده، اما این افراد مهم زندگی هستند که ما رابطه خودمان را با آنها از طریق بار احساسی یا  بار عاطفی  به درجات مختلف می‌رسانیم".

وی افزود: "به علت شرایط شغلی باید وقت زیادی را با همکاران سپری کنیم که شاید در خانواده این میزان وقت را نتوانیم بگذاریم. درگیری لفظی بین اعضای خانواده به علت محبتی که بین آنها وجود دارد قابل جبران است، ولی در رابطه با همکار با این قاعده نمی توانیم رفتار بکنیم و ممکن است درگیری با بخشش برطرف نشود. ولی به هر حال در اندازه سرمایه گذاری احساسی و عاطفی که روی انسان ها انجام می دهیم، تفاوت وجود دارد".

وی افزود: "برخی همکاران ما رو‌ی کارشان اشراف ندارند و نمی‌توانند با همکاران ارتباط برقرار بکنند، یاممکن است مهارت کافی نداشته باشند".

فایل سخنرانی دکتر حسین  پورشهریار

دکترجواد خدادادی؛ عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، با موضوع فرسودگی شغلی (آسیب‌های محیط کار) به سخنرانی پرداخت و گفت: "دانشگاه علامه طباطبایی یک خانواده بزرگ را دربر می گیرد وحتما در این جلسه کسانی هستند که نقش مدیریت را بر عهده دارند و بهتر است آنها این سوال را از خود بپرسند که چقدر کارکنان یا همکارانم که در مجموعه من هستند دلشان برای من تنگ می‌شود؟".

وی افزود: "بحث دلزدگی فقط مختص محیط کار نیست. ما می‌توانیم از زندگی زناشویی خود هم دلزده شویم. بچه‌ها می‌توانند از خانه یا مدرسه دلزده شوند. یک فرد می‌تواند از کشور خود و در نهایت زندگی در دنیا دلزده شود. افتخار هر مجموعه‌ای این است که نیروی انسانیش به آن احساس تعلق کند. همه ما کسانی را می‌شناسیم که ماشین و خانه‌های لوکس و گران قیمت دارند، اما پیوند بین اعضای خانواده آنها ضعیف است و اعضای خانواده نسبت به یکدیگر احساس تعلق ندارند و هرکس مشغول کار خود است. این یک مصیبت است. هرچقدر پیوند و تعلق ما نسبت به مجموعه‌ای که در آن کار می‌کنیم زیاد باشد احساس فرسودگی حس نمی‌شود".

فایل صوتی سخنرانی دکتر خدادادی

دکتر مرضیه محمدی؛ مدرس دانشگاه علامه طباطبایی هم در سخنان خود به موضوع بازیابی روانی کارمندان پرداخت و با طرح این سوال که چگونه باید یک نقش اجتماعی معنادار داشته باشیم، گفت: " هر آن چیزی که کمک کند بتوانیم زندگی بهتری داشته باشیم و زندگی ما را معنا دار کند، در همین راستاست؛ اگر زندگی را یک طیف از ابعاد سلامت جسمانی، سلامت روانی، سلامت اجتماعی، سلامت معنوی و غیره بدانیم، توجه به اینها باعث می شود در بعد شخصی خود احساس امیدواری و خوشبختی داشته باشیم و بر اساس ارزش‌هایی که در جامعه‌مان پذیرفتنی است زندگی عادی و طبق اصول داشته باشیم، روابط اجتماعی عادی و فزاینده داشته باشیم که بتواند بهره وری و کیفیت زندگی ما را ارتقا دهد". 

وی سپس با طرح این پرسش که در بعد اجتماعی، این رضایتمندی به چه معناست، افزود:" در محیطی که در آن کار و زندگی می‌کنیم باید تعاملات درستی داشته باشیم. براساس فرهنگ و سنتی که در آن زندگی می‌کنیم نقش درستی را ایفا کنیم. بازیابی یا احیای روانی به چه معناست؟ اگر روان انسان را به یک باتری تشبیه کنیم که به ما انرژی می‌دهد که بتوانیم زندگی خود را پیش ببریم، بازیابی روانی در تعریف عامیانه همان چیزی است که باعث حال خوب ما می‌شده و می خواهیم آن حال خوب از دست رفته را برگردانیم. روان مانند جسم در محیط کار خیلی درگیر است". 

این مدرس دانشگاه سپس در پاسخ به این سوال که سلامت روان در محیط کار تحت چه شرایطی کاهش پیدا می‌کند، گفت: "عوامل استرس زا در این زمینه دخیل هستند که عبارتند از صدا‌های مزاحم، مراجعانی که نوع کلام و برخورد درستی ندارند، مسائل خانوادگی حل نشده، ساعات کار طولانی، خستگی، روال های کاری واحد و تکراری، مشکلات جسمی حل نشده و امکانات فرسوده در اتاق کار. همه این‌ها بهزیستی ما را به خطر می‌اندازند یا در وضعیت ضعیف نگه می‌دارد و مشارکت ما را در سازمانی که در آن مشغول کار هستیم پایین می‌آورد".

وی راه های ارتقای سلامت روان خود را چنین برشمرد: "از بین بردن عوامل فشار در محیط کار به وسیله ورزش، مرخصی، یادگیری مهارت حل مسئله، پیگیری برای بهبود مریضی‌های جسمی و جدایی روانی از محیط کار به وسیله رها شدن از استرس‌های کاری، صحبت کردن با یک متخصص و انجام فعالیت‌های تفریحی".

وی توجه به سلامت خواب، ترک کردن اتاق کار در بازه‌های مشخص، تمرینات ذهن آگاهی و بازیابی روانی در محیط کار را نیز در این زمینه دخیل دانست. 

فایل سخنرانی دکتر محمدی