برگزاری پنجمین نشست سراسری روسای دانشکده های الهیات و معارف اسلامی کشور در دانشگاه علامه طباطبایی

عطنا- پنجمین نشست سراسری رؤسای دانشکده‌های الهیات و معارف اسلامی کشوردر روز دوشنبه ۱۹ شهریور ماه ۱۴۰۳ با حضور حجت الاسلام والمسلمین مصطفی رستمی، رئیس نهاد رهبری در دانشگا هها، دکتر سعیدرضا عاملی، رئیس شورای تحول علوم انسانی، دکتر عبدالله معتمدی، رئیس دانشگاه علامه طباطبائی، حجت الاسلام و المسلمین محمد امراللهی، مدیرگروه معارف اسلامی نهاد مقام معظم رهبری، حجت الاسلام والمسلمین صادق اکبری اقدم، مسئول نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه علامه طباطبائی، دکتر محمود واعظی، رییس دانشکده الهیات دانشگاه تهران و رئیس دبیرخانه هدا، دکتر حسام الدین خلعتبری، رئیس دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه علامه طباطبائی و جمعی از رؤسای دانشکد ه‌های الهیات و معارف اسلامی سراسر کشور به دعوت دانشکده الهیات دانشگاه علامه طباطبایی در دو دستور؛
۱. مسائل گروه‌های معارف اسلامی ۲. بررسی آیین نامه ارتقاء علوم انسانی در سالن اجتماعات کتابخانه مرکزی و مرکزاسناد دانشگاه علا مه طباطبائی برگزار شد.

در ابتدای نشست بعد از تلاوت آیاتی از قرآن کریم دکتر خلعتبری رئیس دانشکده الهیات ، ضمن خیر مقدم به مدعوین به شرح اهداف این نشست پرداختند ایشان ضمن تبیین جایگاه دروس معارف اسلامی بیان داشتند ؛ گروه معارف اسلامی خالص ترین و خدوم ترین گروه در حفاظت از دست آوردهای انقلاب درنسل جوان و تشنه معارف دینی است لذا لازم است مشکلات مختلف آن با نگاهی ملی حل شود. به نظر می رسد به مباحث الهیات باید با دید تحولی نگریست، بین دا نشکده های الهیات و گروه معارف اسلامی باید پیوند عمیق برقرار شود که این مهم در دانشگاه علامه طباطبایی تاحدی رقم خورده است وکارهای مختلف اداری و مالی و آموزشی و... آن در این دانشکده مانند سایر گروه ها انجام می شود. وی افزود با توجه به اثر بخشی گروه معارف اسلامی در سطح دانشگاه، علاوه بر بالندگی این گروه باید نگاه متمرکز بر حل مسائل بسیار زیاد این گروه آموزشی باشد تا رسالت اصلی این گروه محقق گردد. از این رو باید در ارتقاء اساتید معارف تحقق ماموریت مربوطه در نظر گرفته شود و از این رهگذر ما می توانیم اقسام متعدد از آیین نامه ارتقاء متناسب با اهداف رشته های دانشگاهی داشته باشیم. اگر نقش فرهنگی برای گروه معارف پر رنگ تر از نقش های دیگر است پس امور وتویی باید در این قسمت باشد و استادی که شاگرد پرور و مشاور خوب و کار آمد است ارتقایش بر همین اساس سنجیده شود. یقینا دبیرخانه هدی می تواند بازوی مناسبی برای پیشنهاد ها در این مهم به شورای تحول باشد.

در ادامه نشست دکتر یاسر تک فلاح سرپرست معاونت پژوهشی دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی ضمن خیر مقدم برنامه جلسه که به دو بخش تقسیم می شود را اعلام کردند .

دستور اول جلسه ؛ بررسی دروس معارف

دکتر واعظی ضمن خیر مقدم و تبیین فلسفه این نشست به ارائه گزارش این اقدامات اشاره کردند. با توجه به تاکید مقام معظم رهبری مدظله العالی و شورای انقلاب فرهنگی مبنی بر برگزاری سلسله نشست ها‌ی الهیات کاربردی، این نشست‌ها در حال برگزاری است. رئیس دانشکده الهیات دانشگاه تهران اشار ه‌ای به حماسه اربعین در جهان معاصر داشتند که می‌بایست نگاه ویژه‌ای به آن داشت. ازجمله نقش و رسالت الهیات در تقویت بنیا ن‌های عقیدتی در مواجهه با خنثی کردن توطئه دشمنان راه اندازی موکب‌های علمی در اربعین که امسال توفیق حاصل شده است تعدادی از آ نها راه اندازی شوند. رئیس دبیرخانه هدا در ادامه از تعیین جایزه بین المللی امام خمینی) ره توسط وزیر ارشاد خبر دادند و بر این نکته تأکید کردند که ما باید توجه داشته باشیم که جبهه مقاومت محصول تفکر امام راحل است. یکی دیگر از موضوعاتی که در حال بررسی است، مسئولیت پذیر‌ی از منظر ادیان می‌باشد. ایشان اساتید حاضر در جلسه را به هم افزایی در موارد مطرح شده دعوت کردند.

حجت الاسلام و المسلمین امراللهی: ازجمله مسائل مطرح در گروه معارف اسلامی ر ا تنو ع اقشار، تنوع محتو ا، زمینه عملی ارتباط حوزه و دانشگاه دانستند. مدیر گروه معارف اسلامی نهاد رهبری، تعداد اساتید مدعو بسیار است، ولی وضعیت پرداخت و مبالغ مناسب نیست. ایشان ازجمله چالش‌های روبرو، عدم آشنایی اساتید معارف با موضوعات جدید علیرغم وجود محتوای غنی، حمایت ناکافی از اساتید و جهتگیری در آیین نامه ارتقا دانستند. هدف معارف را رشد و تقویت دینی و انقلابی دانشجو‌ها به نحو محسوس دانستند. در ادامه خاطرنشان کردند که ازلحاظ محتوا بسیار پیشرفت داشته ایم به نحوی که دانشگاه معارف ۴۵۰ جلد کتاب درسی و کم کدرسی تألیف کرد ه اند و کتا بهایی نیز از اندیشمندان شاخص همچون حضرت آقا و شهید مطهری به چاپ رسیده است.

سپس جلسه پرسش و پاسخ برگزار شد به نحوی که حضار بتوانند نقطه نظرات و پیشنهادات خود را مطرح نمایند.

دکتر مؤدب؛ طبق تأکید مقام معظم رهبری مدظله العالی، فلسفه گروه معارف این است که دانشجویان در مقطع کارشناسی ازنظر عقیدتی و معارف اسلامی عقایدشان بازنگری و تقویت شود؛ اما ما با چالش‌هایی روبروهستیم که یکی از آ نها مسئله ارتقا و ترفیع اساتید معارف است. رئیس دانشکده الهیات دانشگاه قم بر ضرورت توجه به تحصیلات تکمیلی در این گروه و توجه به جایگاه معارف و فلسفه وجودی آن در دانشگاه تأکید کردند.

دکتر محمدی نماینده دانشکده الهیات دانشگاه بین المللی امام خمینی( ره) نیز به بیان چند مسئله قابل طر ح درحوزه معارف پرداختند: ۱)گروه معارف آخرین مواجهه رسمی نظام حاکم با بدنه سیستم جوان کشور است. غیررسمی‌ها جامعه و رسانه هستند به لزوم طرحی در این مورد اشاره کردند. ایشان فرمودند ما دچاریک روزمرگی هستیم و باید نگاه بلندتری به این موضوع شود ۲) اهمیت جایابی گروه معارف در سیستم نظام تربیتی کشور به خصو ص مدرسه ۳) تعیین نقش گروه معارف در سیاست‌های کشور از نقطه نظر‌های اجتماعی و فرهنگی و لزوم شکل گیری مطالعات کلان جهت خنثی سازی فتنه‌های دشمنان. ۴) کاهش رجوع به معلمان و پر کردن خلأ اساتید با تأ سیس تحصیلات تکمیلی ۵) چالش کمبود تعلق خاطر اساتید معارف به گروه.

ایشان در صحبت‌های پایانی برای حل چالش شکل گیری ارتباط ساختاری بین گروه و اساتید تخصصی و ایجاد زمینه‌های مطالعات مفید را به عنوان راهکار پیشنهاد دادند و معتقد بودند که این امر به کاربردی شدن الهیات کمک کند.

دکتر سید حسین علیا نسب رئیس دانشکده الهیات دانشگاه تبریز تمایل به رفتن از گروه معارف بسیار است اگر به دنبال احقاق حق گروه معارف و به دنبال رسالت آن هستیم، پیشن‌ها د‌هایی وجود دارد ازجمله:

۱ ) متعهد نمودن اساتید معارف همکار با گروه معارف در تمام مدت عضویت علمی. ۲) گروه‌هایی که تحصیلات تکمیلی ندارند در بحث پایه‌های تشویقی و ارتقاء متفاوت دیده شوند. ۳)حق سختی کار به گروه‌هایی که تحصیلات تکمیلی ندارند داده شود . در گروه‌های معارف ساختار مناسب وجود ندارد، لازم است نیازسنجی انجام شود. همچنین تدریس اثربخش می‌تواند هر چه سریعتر اتفاق بیفتد، زیرا در بعضی موضوعات هنوز کتب قدیمی تدریس می‌شوند.

دکتر زهرا سادات هاشمی: رئیس دا نشکده الهیات دانشگاه الزهرا از جمله چالش‌های روبروی گروهمعارف را ۱) تعداد بالای دانشجویان کلاس معارف. )۲ خلأ اساتید تخصصی برای راهنمایی. ۳) عدم وجود امتیاز خاص در آیین نامه ارتقا ء برا‌ی کاربردی بودن مقاله در جامعه و امکان اجرایی شدن در جامعه و دانشگاه ۴) عدم مشخص بودن این امکان که دانشجویان دیگر گرو ههای دانشکده الهیات آیا می‌توانند دروس خاص دیگری به جای دروس خاص معارف را بگذرانند؟ دانستند.

دکتر عبادی: رئیس دانشکده الهیات دانشگاه پیام نور نیز با بیان ۳ مورد به مسائل پیش رو پرداختند: ۱) دروس معارف و محتوای آموزشی به زبان روز جامعه بیان نمیشود و گویی از تحولات فرهنگی اجتماعی جامعه عقب نگه داشته میشوند .)۲ ایجاد سختی در تا مین استاد برای دروس معارف به دلیل گرفتن مجوز در صورتیکه دارای گروه‌های تخصصی هستیم، ولی نمی‌توانیم از آ نها استفاده کنیم.۳) سیاستگذار یهای مربوط به گروه معارف باید اندیشه ساز باشد و این فضا باید با تغییر در استاندارد‌های موجود فراهم شود.

دکتر خاتمی : رئیس دانشکده الهیات دانشگاه حکیم سبزواری بر ضرورت اجرایی و کاربردی شدن اینسلسله جلسات اشاره کردند و پیشنهاد دادند که می توان از اساتید گرو ههای دیگر برای راهنمایی تخصصی پایا ن نامه ها و رساله ها (مثلاً در تاریخ و علوم سیاسی و غیره) بهره برد.

دکتر عبداللهی رئیس دانشکده الهیا ت دانشگاه شهید مدنی آذربایجا ن بر دو نکته تأکید داشتند ۱)هد ف گروه معارف ورود به پایا ن نامه ها نیست. هدف گروه معارف تبیینی است نه پرورش دکترا ۲) میزا ن اساتید و مدعوین با دانشجویان متناسب نیست. همچنین لازم است در مورد ارتقا نیز به گونه دیگری امتیاز در نظر گرفته شود.

دکتر سراج رئیس دانشکده الهیات دانشگاه ایلام به صورت مختصر به موارد مدنظرشان اینگونه اشاره داشتند که ۱) سختگیری در جذب وجود دارد ۲) جذب گروه معارف در وزارت علوم متأسفانه سلیقه‌ای است ۳) کتاب محوری جوابگو نیست ۴) نسبت نهاد با گروه معارف باید مشخص شود زیر ا مداخلا ت هم در حوزه تدوین و هم در جذب زیاد است.

در ادامه دکتر امراللهی در پاسخ به سوالات مطروحه اشاره کردند؛ در مورد جذب باید از دانشگا هها مطالبه شود و نگاه دانشگا هها باید به گروه معارف اصلاح شود. در مورد طولانی شدن روند جذب دانشگاه باید داوطلبان به روند بارگذاری مدارک توجه و دقت کنند، گا‌ها پرونده را به درستی بارگذاری نمی‌کنند.

ظرفیت کلا سها در وزارت علوم ۴۵ نفر تعیین شده است، ولی متأسفانه عدم مطابقت با قانون مشاهده میشود و انتقال اساتید با موافقت مبدأ و مقصد، باید با موافقت نهاد همراه باشد.

دکتر عبدالله معتمدی ریاست دانشگاه علامه طباطبایی ضمن خیرمقدم از مدعوین به این نکته اشاره کردند که امروزه نسل جوان تحت تأثیر گسترش شبکه های ارتباطی صرفا به فضای کلاس اکتفا نمی کنند ، بلکه منابع اطلاعاتی آنها گسترده است . گاهی اطلاعات باعث سیری کاذب در آنها می شود. نسل جدید ما دچار تعارضاتی می شوند اینگونه نشستها جهت آسیب شناسی و حل مشکلات مفید فایده خواهد بود . دکتر معتمدی در ادامه خاطر نشان کردند ما امیدواریم بتوانیم ضمن شناسایی مشکلات؛ این مطالبه بزرگ امروز را پاسخگو باشیم .

دستور دوم جلسه (آئین نامه ارتقای اعضای هیئت علمی در حوزه علوم انسانی)

دکتر عامل؛ متاسفانه ضعف در مدیریت یکپارچه در سطح ملی وجود دارد، اینکه عده‌ای چت جی بی تی را با هوش مصنوعی اشتباه گرفته اند! در تحول رانشی نگاه پارامتری، تکثر و یکپارچگی خیلی مهم است. در تحول رانشی، آیین نامه ارتقا گرفتار نگا ه‌های کلیشه‌ای با متغیر‌های محدود است. ایشان فرمودند اگر بخواهیم علم ما کارآمد شود، باید بر طبق ۴ رویکرد تحول اقدامات صورت گیرد. برای مثال در بحث اسلامی شدن، علم در رشته‌های مهندسی و پزشکی به این سمت جهت گیری شود. همچنین در بحث بومی سازی، علم ما باید به سمت مسائل جمهوری اسلامی ایران معطوف باشد. ایشان همچنین به فرموده رئیس جمهور محترم دکتر پزشکیان اشاره کردند که تأ کید داشتند) ما باید کاری کنیم که علم کمک کند .

همچنین به لزوم تدوین آیین نامه ارتقاء مؤثر اشاره کردند و گزارشی در مورد ماده واحده تعیین اصول حاکم بر بازنگری آیین نامه ارتقای مرتبه اعضای هیات علمی توسط موسسه تحقیقات سیاست علمی کشور و چهارچوب مدیریت طرح بازنگری آیین نامه ارتقای مرتبه اعضای هیات علمی با رویکرد آیند ه نگاری مسئله محور و نشست‌های تخصصی با هیئت ممیزه سراسر کشور و سیاست‌های میانی مبتنی بر نشست‌های کارشناسی و راهبری حاصل از نشست‌ها و ... ارائه شد.

حجت الاسلام و المسلمین دکتر رستمی ضمن گزارشی از روند تدوین کتب و جذب در گروه معارف اسلامی اذعان داشتند، دروس معارف اسلامی اقتضائاتی دارد انتظاراتی از دروس معارف میرود که بخشی از آن به جاست. اساس هدف، تبیین و ترویج دین است. اگر وضعیت دینداری دانشجویان را از بدو ورود تا پایان تحصیل مورد ارزیابی قرار دهیم، باید مؤلف ههای مختلفی را مورد ارزیابی قرار دهیم و به یک مؤلفه بسنده نکنیم .در دانشگاه‌های دنیا رابطه معکوس بین میزان علم و دینداری وجود دارد. تحول دروس معارف بحث جدی نهاد و مهمترین بخش جریان انقلاب اسلامی است و متناسب با آن باید کارکرد. در ادامه خاطر نشان کردند در مورد اغتشاشات ۱۴۰۱ در جلسه ای با رئیس جمهور شهید، مقرر شد اساتید گروه معارف نقش مؤثری داشته باشند اینکه دانشجوها بتوانند شبها ت و سؤالات خود را در کلا سها مطرح کنند. همینکه کلاسها تشکیل شود جوابی است به دشمن که قصد تعطیل شدن کلا سها را داشت ند و اساتید معارف اسلامی در این زمینه تلاش مؤثری داشتند .در انتها جلسه پرسش و پاسخ در مورد آییننامه ارتقا برگزار شد و اساتید از دانشگا ههای مختلف نقطه نظرات و پیشنهادات و انتقادات خود را مطرح کردند و آقای دکتر واعظی جمع بندی سخنان را مطرح کردند و لیست دغدغه ها را تجمیع نموده تا مورد بررسی بیشتر قرار گیرند.

در این نشست دکتر حلیمی ، رییس دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه مازندران و دکتر سامانی رییس دانشکده الهیات سیستان و بلوچستان و تعداد دیگری از مسئولین حاضر در خصوص بهبود وضعیت گروه معارف و آیین نامه ارتقاء مطالبی بیان داشتند.

دکتر یاسر تک فلاح در انتها مجدداً از تشریف فرمایی حضار تشکر کرد.

عطنا را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:

روبیکا                         روبینو

بله             ایتا