عطنا- ضرورت رصد اقدامات صورت گرفته در زمینه علوم انسانی اسلامی
کتاب "روان شناسی اسلامی در سراسر جهان"، به سرویراستاری عنبر حق و عبداله روزمن و مقدمه توماس جی پلانت؛ در ۱۷ فصل توسط محققانی از ۱۷ کشور تدوین شده و توسط انتشارات انجمن بینالمللی روانشناسی اسلامی با همکاری مراکز علمی سیاتل واشنگتن در ماه جولای ۲۰۲۱ منتشر شده است.
یکی از فصول این مجموعه توسط دو فعال عرصه روانشناسی اسلامی در ایران، حجج اسلام دکتر مسعود آذربایجانی و دکتر حمید رفیعی هنر نوشته شده است با عنوان «روان شناسی اسلامی در ایران، گذشته، حال و آینده». این کتاب در حال ترجمه است و امیدواریم هر چه سریعتر منتشر گردد.
نسخه اصلاح و تکمیل شده نسخه فارسی فصل مذکور توسط نویسندگان، در قالب مقالهای با همین عنوان، در دو فصلنامه علمی «پژوهشنامه روان شناسی اسلامی» دوره ۹، شماره ۱۸، شهریور ۱۴۰۲ منتشر گردیده است.
همچنین جناب دکتر رفیعی هنر با مشارکت مراکز فعال در زمینه روان شناسی اسلامی، سلسله نشستهایی را برای رصد تحقیقات انجام شده در زمینه روان شناسی اسلامی در کشورهای مختلف و مقایسه آن با وضعیت ایران برگزار کرده و میکنند.
به نظر میرسد در راستای تحقق افق مندرج در سند الگوی اسلامی ایران پیشرفت که به جایگاه برتر ایران در عرصه علوم انسانی اسلامی تاکید دارد، لازم است:
۱. برای تمام شاخههای علوم انسانی اسلامی، با در نظر گرفتن اولویت ها، تحقیقاتی با عنوان «... اسلامی در ایران، گذشته، حال و آینده» انجام گیرد و نتیجه آن در قالب مقالهای منتشر گردد.
۲. با مراکز بین المللی مانند آیسسکو، مرکز جهانی اندیشه اسلامی در آمریکا، دانشگاه بین المللی اسلامی مالزی و. هماهنگی به عمل آید تا مشابه این تحقیقات در دیگر کشورهایی که در این حوزه عمل کرده اند انجام گیرد. در این زمینه میتوان از مساعدتهای جناب آقای دکتر احمد پاکتچی، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) بهره گرفت.
۳. اگر کشورهای مختلف اسلامی، با محوریت ایران، در انجام چنین تحقیقاتی مشارکت کردند، میتوان امید داشت که «همایش بین المللی علوم انسانی اسلامی در جهان اسلامی، آسیب شناسی گذشته و برنامه ریزی برای آینده» به مناسبت پنجاهمین سالگرد همایش بین المللی مکه (۱۹۷۷) در ایران برگزار شود.
۴. اما اگر کشورهای اسلامی در انجام چنین تحقیقاتی و برگزاری همایش بین المللی همکاری نکردند، مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و شورای تحول و ارتقاء علوم انسانی برای تحقق بخشی از اهداف خود لازم است چنین تحقیقاتی را انجام دهند. بدون داشتن تصویری از روند علوم انسانی اسلامی در ایران و دیگر کشورهای اسلامی؛ و آشنایی با مراکز و شخصیتهای فعال در این زمینه؛ و برقراری همکاریهای گسترده و عمیق با آنها نمیتوان امید داشت اهداف این دو مرکز در زمینه تعالی علوم انسانی و برتری جایگاه ایران در این زمینه محقق گردد.
۵. کتاب روانشناسی اسلامی در جهان و اقداماتی که جناب دکتر رفیعی هنر در این زمینه انجام میدهند، پس از ارزیابی و اصلاح و تکمیل میتواند به عنوان الگویی برای انجام چنین تحقیقاتی به کار گرفته شود.
دکتر سید محمد تقی موحد ابطحی؛ عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی