افزایش سود بانکی منجر به رکود می‌شود/باید هزینه‌های تولید را کاهش داد

عطنا - حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد محقق‌نیا، رئیس انجمن اقتصاد اسلامی حوزه علمیه و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، با بیان اینکه افزایش سود بانکی در مقطعی منجر به تقویت پول ملی خواهد شد، گفت: در کشور‌های دیگر با افزایش سود بانکی سعی می‌شود منابع را جذب کنند و تقاضا برای خروج منابع از سیستم بانکی کاهش یابد و سپس جذب منابع صورت پذیرد و خروجی این اقدامات، افزایش ارزش پول ملی و کنترل تورم است.

وی افزود: اخیراً ترکیه نرخ سود بانکی خود را به ۲۵ درصد افزایش داده تا از تقاضا برای پول خارجی کاسته شود و از این طریق پول‌ها را در بانک‌های خود نگاه دارد و تورم را کنترل کند و خیلی از کشور‌ها همین اقدام را انجام می‌دهند که آمریکا هم اخیراً دست به اجرای آن زده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی معتقد است، بنا به دلایل مختلف این سیاست در ایران جواب نمی‌دهد و در این رابطه گفت: هرچقدر این سیاست در کشور‌هایی مانند ترکیه و آمریکا اثرگذار بوده، ولی در ایران نتیجه معکوس به دنبال خواهد داشت، چرا؟ چون وقتی نرخ سود بانکی در ایران افزایش پیدا می‌کند به تبع آن نرخ سود تسهیلات سیستم بانکی هم افزایش می‌یابد و در نهایت هزینه‌های تولید هم گران‌تر می‌‎شود و در مرحله بعد باعث می‌شود محصولات تولیدی گران به فروش برسند و همین مسئله خود به یکی از عوامل تورم‌زا تبدیل خواهد شد.

محقق‌نیا ادامه داد: به دلیل فقدان یا عدم از استفاده از سایر ابزار‌های کنترل‌کننده تورم، وقتی می‌خواهیم به یک بخشی از اقتصاد سروسامان دهیم در بخش دیگر هنوز ضعف‌ها به قوت خود باقی است و کنترل اوضاع از دست دولت خارج می‌‎شود.

افزایش سود بانکی منجر به رکود می‌شود

وی با بیان اینکه افزایش سود بانکی و سود تسهیلات منجر به رکود در اقتصاد خواهد شد، اظهار کرد: خیلی از تولیدکنندگان در چنین شرایطی می‌گویند تولید به صرفه نیست و قاعدتاً تولید را کاهش می‌دهند، پس راه چاره این نیست.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: راه چاره این است که پیش از اصلاح نرخ سود باید گپ‌های (شکاف) اقتصادی را شناسایی و آن‌ها را برطرف کنیم و یکی از این شکاف‌ها تسهیلاتی است که به سیستم تولید تخصیص داده نمی‌شود یعنی خیلی از بانک‌های ما پول را جمع‌آوری می‌کنند، اما این پول را به اقتصاد تزریق نمی‌کنند. به عنوان مثال در استان‌ها یکی از مشکلات استانداران این است بانک‌های خصوصی پول را جمع می‌کنند، ولی برای آن استان هزینه نمی‌کنند و خودشان آن را وارد چرخه سوداگری می‌کنند.

محقق‌نیا بیان کرد: اگر پرداخت تسهیلات به بخش تولید آسان‌تر شود و نظارت کافی بر نوع و فرآیند پرداختی‌ها وجود داشته باشد و نیز هدایت اعتبارات به درستی انجام پذیرد قطعاً خیلی از این مشکلات قابل حل است. با توجه به شعار سال و وظایفی که مقام معظم رهبری گوشزد کرده‌اند این است که تورم مهار شود و تولید رونق گیرد، ولی سیاست افزایش سود بانکی در ضدیت با این شعار عمل می‌‎کند و به نحوی هم باعث تورم می‌شود و هم به رونق تولید آسیب می‌رساند، یعنی عکس سیاستی است که رهبر انقلاب بر آن تأکید فرمودند.

باید هزینه‌های تولید را کاهش داد

وی گفت: باید هزینه‌های تولید در ایران کاهش پیدا کند و اگر تولید مقرون به صرفه شود و راه‌های کسب سود از سوداگری مسدود شود و تولید رونق بگیرد خیلی از کالا‌ها را خودمان تولید می‌کنیم و دیگر نیازی به واردات نخواهیم داشت و حتی صادرات با رشد مواجه می‌شود. به طور کلی باید کاری کنیم که تولید در ایران به صرفه و تولیدکننده سربلند باشد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی افزود: واقعاً تولیدکننده در ایران خیلی سختی می‌کشد و به جرئت می‌توان گفت تولیدکننده ایرانی به معنای واقعی کلمه جهاد می‌کند. دولت برای تولیدکننده باید فرش قرمز پهن کند.

محقق‌نیا با بیان اینکه چرخه اقتصادی ایران به نحوی در گردش است که همه منتظر گرانی هستند یعنی همه منتظر هستند یک کالایی گران شود تا دیگر کالا‌ها هم به تبعیت از آن افزایش قیمت داشته باشند، گفت: به عبارت بهتر همه ما منتظر جرقه گرانی هستیم و رویه به گونه‌ای رقم خورده که گویا سودمان در گرانی و تورم است و متأسفانه اغلب مردم، چون اینگونه فکر می‌کنند وقتی در بازار ثبات به وجود می‌آید ناراضی هستند و این نارضایتی رکود را به همراه دارد. به نظر من دولت باید انتظارات تورمی مردم را کنترل و رفتار‌های بازار را اصلاح کند و در مردم اطمینان خاطر نسبت به وضعیت باثبات آینده به وجود آورد.

به تورم بالای ۴۰ درصد عادت کرده‌ایم

وی گفت: متأسفانه عادت کرده‌ایم از تورم نان بخوریم! سه سال است که تورم بالای ۴۰ درصد داریم و به یک رویه تبدیل شده و مردم فکر می‌کنند بدون تورم نمی‌توان کاسبی انجام داد، درصورتی‌که کاسبی یعنی خرید مواد اولیه و استفاده آن در بخش تولید و ایجاد یک ارزش افزوده و سود ناشی از فروش کالا و این یعنی کاسبی، ولی انتظارات مردم به خاطر تورم بد شکل گرفته است و باید این وضعیت اصلاح شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در پایان با اشاره به موفقیت دولت در مهار نرخ رشد نقدینگی اظهار کرد: ثبات اقتصادی چند ماهه اخیر نه به خاطر سیاست‌های دستوری است و نه به خاطر اقدامات زیرساختی بلکه خروجی کاهش نرخ نقدینگی در اقتصاد است و اگر می‌خواهیم انتظارات تورمی مردم کاهش پیدا کند و تولید به صرفه شود باید این سیاست ادامه پیدا کند. از سوی دیگر دولت باید هزینه‌هایش را کاهش دهد و سیاست‌های انقباضی را بکار گیرد و بودجه‌ها را بیشتر به سمت فعالیت‌های عمرانی هدایت کند.