"دست پنهانی به‌دنبال کم‌فرزندی و بی‌فرزندی در سینماست"

عطنا - مراسم افتتاحیه نخستین جشنواره بین‌المللی فیلم «حوا»، روز سه‌شنبه ۲۰ تیرماه در سینما فرهنگ برگزار شد.

در ابتدای این مراسم مهدیه سادات محور دبیر این رویداد روی صحنه آمد و بیان کرد: روز موعود فرارسیده است، آنجا که بر فراز رویاهای صادقانه‌مان ایستاده ایم؛ آنجا که خانواده در هیاهو و ازدحام زندگی روزمره رنگ و بوی ویژه‌تری به خود گرفته، ما پای خانواده ایستاده ایم در نخستین جشنواره بین‌المللی فیلم حوا و در رویدادگاه سینمافرهنگ؛ با گذر از روزهای کوتاهی که شتابان‌تر هم بودند برای رسیدن به امروز تا در این محفل صمیمانه و با حضور ارزشمند شمایان جایگاه بلندمرتبه مادران و زنانی را ارج نهیم که فداکاری را نه تنها معنا کرده که همچون بذری برای رشد و بالندگی نهاد خانواده و جامعه ایرانی اسلامی‌مان پرورنده اند.

وی افزود: نخستین جشنواره بین‌المللی فیلم حوا افتتاح می شود با نمایش ۱۲ فیلم بلند سینمایی، ۱۰ مستند و ۱۵ فیلم کوتاه داستانی در بخش ملی و ۳۵ فیلم در بخش بین‌الملل. این رویداد همچنین از اهمیت تبیین جایگاه زن و نقش تاثیرگذار خانواده و لزوم بازنمایی آن در مدیوم سینما نیز در نشست های تخصصی خود غافل نمانده است؛ نشست هایی که ماحصل آن ها ان‌شاءالله سرمشق سینمای خانواده در  آینده‌ای  نزدیک خواهد بود و تحقق اهداف این رویداد را در قاب سینما تصویر خواهد کرد. 

محور ادامه داد: اهمیت تفکیک درست و بی پیرایه نگاه دین مبین اسلام از غرب نسبت به زن، برقراری کامل عدالت جنسیتی در جامعه‌ای باورمند، بازنمایی معنویت و سهم آن در تربیت فرزندان و داشتن خانواده ای امن و سالم، کارکردهای متقابل سینما و مفاهیم اخلاقی و خانواده محور برای پرداخت قصه‌هایی جذاب و ملهم از فرهنگ خودی، بازتعریف موقعیت اجتماعی، سیاسی و فرهنگی زنان، آشناسازی مخاطبان با قهرمانان زن در تولیدات سینمای ایران و زنان قهرمان در واقعیت زندگی و زیست روزمره، مروری بر کارنامه درخشان‌ترین زنان سینما که راه را امروز بر نخستین رویداد حوا هموار کرده اند، همه و همه تنها بخشی از مطالباتی است که در نخستین و البته سخت ترین گام این جشنواره بدان توجه داشته و بر آن مداقه کرده‌ایم.

دبیر این رویداد توضیح داد: این مسیر اما بدون همراهی و لطف همه کسانی که با نیت خالصانه و دغدغه‌مند و متعهد عزمشان را برای ادای دین به مادران و زنان این سرزمین جزم کرده اند محقق نمی شد و باید از بنیاد بین‌المللی گوهرشاد که همت نهاد به رخدادی چنین، تقدیر کرد، از همراهی و حمایت وزارت محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان سینمایی، انجمن سینمای جوانان ایران، بنیاد سینمایی فارابی شهرداری، صداوسیما، اداره کل ‌های ۱۳ استان میزبان جشنواره، هنرمندان سراسر کشور، مدیران فرهنگی و هنری، اهالی رسانه و در یک کلام همه عزیزانی که دعوت مان را لبیک گفتند و دستانمان را برای شکل گیری یک گردهمایی دیگر سینمایی به صرف مهر و فداکاری مادرانه، اقتدار و توانمندی زنانه و انسجام خانوادگی و ظرفیت‌های سینمایی برای تاکید دوباره و چندباره بر همه خوبی‌ها و محاسنی که گاهی بر پرده سینما کمرنگ شده اند، به گرمی فشردند تا نخستین جشنواره بین‌المللی فیلم حوا همچون مادری دامانش را برای رستن جوانه‌های امید و شکوفایی آینده داران و آینده سازان این مرز و بوم بگسترد تا نهاد سینما همچون نهاد خانواده خاطرات خوب کنار هم فیلم دیدن را همواره زنده نگهدارد تا این قاب ماندگار با حریر مهر مادری پیوند بخورد.

در ادامه این مراسم فیلم سینمایی «در آغوش درخت» به کارگردانی بابک خواجه پاشا در سالن شماره یک سینمافرهنگ اکران شد.

روز سه‌شنبه نشست «بررسی تطبیقی نگاه اسلام و غرب به زن و خانواده» از سلسله نشست‌های تخصصی این جشنواره هم برگزار و بر اهمیت تربیت زنان مسلمان که مختص به یک زمان و جامعه نیست، تاکید شد.

این نشست با حضور دکتر روله الصیداوی استاد دانشگاه دمشق، مجید اسماعیلی مدیرعامل موزه سینما و دکتر محمدتقی کرمی و دکتر وحید شالچی از اساتید دانشگاه علامه طباطبایی در سینمافرهنگ برگزار شد.

 نگاه اجتماعی باید حمایت‌گر زنان باشد

در ابتدا، روله الصیداوی استاد دانشگاه دمشق، به مسئله‌ زن مسلمان و چالش‌های تربیتی نسل معاصر پرداخت و افزود: تربیت زن مسلمان مختص به یک زمان و جامعه نیست بلکه متعلق به تمام دوران و جوامع است.
او با بیان اینکه جایگاه زن همیشه مورد تعرض قرار گرفته است، تاکید کرد: نگاه ضد زن وجود دارد درحالی که در واقع زن خودش یک منبع و جایگاه خیر و برکت است و بهتر است که جامعه و همه از آن استفاده و موارد مهمی را استخراج کنند.

این استاد دانشگاه به تشریح نگاه دین اسلام به زن پرداخت و با بیان اینکه "اسلام همیشه از جایگاه زن تجلیل و تکریم کرده است که نشان دهنده نقش فعال زن در اسلام است" عنوان کرد: جامعه باید همیشه کمک کننده زن باشد تا بتواند در تربیت و پرورش نسل‌ها درست عمل کند.

الصیداوی گفت: نگاه امام خمینی (ره) نسبت به زن روشن است؛ ایشان قائل به اعتلای جایگاه مناسب برای زن و خانواده است تا بتواند نقش اصلی خودش را ایفا کند. زن باید از نظر روحی مورد توجه باشد تا بتواند به‌درستی نقش خودش را در جامعه ایفا کند.

او چالش‌های زنان را مورد بررسی قرار داد و گفت: نقش زنان تربیت نسل از کودکی است لذا باید این زمینه فراهم شود تا زنان بتوانند نقش خودشان را در جامعه درست ایفا کنند. این زمینه‌سازی باعث می‌شود زنان در مبارزه با فساد و فکرهای نادرست ایستادگی کنند. نقش زنان جوان ایجاد تمدن اسلامی است و با توجه به اینکه زنان نیمی از جمعیت جامعه را تشکیل می‌دهند، اگر او کار خودش را به‌درستی انجام ندهد، نصف جامعه مشکل خواهد داشت. اگر بخواهیم یک نسل سالم را در جامعه داشته باشیم باید به تاثیر زن اهمیت بدهیم و بپردازیم.

قوانین حمایتی سینمای غرب از خانواده بسیار قابل توجه است

در ادامه، مجید اسماعیلی به‌تشریح نگاه قرآن به زن اشاره کرد و با بیان اینکه درباره زن و جایگاه آن دو تمدن اسلامی و غربی حرف جدی دارند، گفت: ما در دنیایی قرار گرفته‌ایم که جز این دو تمدن، تمدن دیگری وجود ندارد.

او تمدن غرب را تمدن مهاجم و قدرت‌مند معرفی کرد و تصریح کرد: تمدن غرب تهاجم کرده و همه تمدن‌ها و فرهنگ‌ها را تحت تاثیر قرار داده است لذا شاهدیم که امروزه سبک زندگی مستقلی از چین و روسیه و دیگر کشورها دیده نمی‌شود لذا تنها دو جریان تمدنی الهی و شیطانی در دنیا روبه‌روی هم ایستاده‌اند. پرداختن به موضوع زن به‌طور مستقل و به‌دور از تمدن اسلامی قابل طرح نیست؛ شرط قرآن برای یک زن مسلمان زندگی پاک مبتنی بر شجره طیبه است و این مسئله در تمدن ما برای مردان نیز صدق دارد و متوقف بر جنسیت نیست.

او در تشریح وضعیت زن در تمدن غرب عنوان کرد: متاسفانه به‌گونه‌ای از نوع نگاه تمدن غرب نسبت به زن و خانواده صحبت می‌شود که انگار خانواده‌ در غرب وجود ندارد درحالی که چنین نیست و در تمام دنیا انسان‌های شریفی وجود دارند.

اسماعیلی قوانین حمایتی سینمای غرب از خانواده را بسیار قابل توجه دانست و ادامه داد: آنچه باعث می‌شود ما تمدن غرب را شیطانی بدانیم پایه‌ ماتریالیستی است که نگاه مادی دارد؛ این نگاه مبتنی بر ماده‌گرایی است. باید به این نگاه‌ها که تاکید دارند انسان تنها ماده است دقت جدی کنیم؛ این نگاه درحالی است که خداوند می‌فرمایند، فکر نکنید همه چیز دنیاست؛ لذا تمدن غرب تاثیرات مخربی بر ما داشته است.

مدیرعامل موزه سینما تصریح کرد: نگاه سکولاریسم دین را می‌پذیرد اما جایگاه دین را به‌نفع دنیا تضعیف می‌کند یعنی اصل را دنیا می‌داند و حاکمیت آن را به عقل می‌دهد و مقام دین را فردی می‌داند. برای اینکه متوجه شویم این نگاه چه تاثیراتی برخانواده دارد باید تمدن الهی را به‌درستی بشناسیم به‌خاطر همین نگاه سکولاریسم خیلی مهم است. سینمای دنیا به‌شدت بر مفهوم رستگاری کار کرده است؛ این مفهوم در سینمای غرب در ازدواج، کسب مال و سوم رهایی و نجات از مرگ خلاصه شده است و رستگاری به‌معنای شهادت در سینمای جهان مخصوصا در سینمای قبل و بعد از انقلاب وجود نداشته است.

او نگاه لیبرالیسم نسبت به زن و خانواده را مورد نقد قرار داد و تاکید کرد: در مقابل این نگاه، نگاه تمدن اسلامی وجود دارد که اصل اول آن بر عبودیت و عبادت و تبعیت از خدا و رسول است که برابر تمدن غرب ایستاده است.

دست پنهانی به‌دنبال کم‌فرزندی و بی‌فرزندی در سینمای ایران است

در بخش دیگری از این نشست، محمدتقی کرمی استاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت: مسئله‌ زن و خانواده یک مسئله جهانی است؛ در ایران و تمام جهان نگرانی درباره خانواده وجود دارد و تمام جهان این مسئله را دارد که چگونه می‌تواند مشکلات زنان را بهبود بخشید.

او بخشی از سخنان اسماعیلی را مورد اشاره قرار داد و گفت: معتقدیم جهان در قبضه تمدن غرب نیست و این باور که تمام بازی در دست یک تمدن و تفکر به اسم غرب است، نادرست است. وقتی به بحث زن و خانواده توجه می‌کنیم باید به طیفی بودن مسائل و شبکه‌ی و تکثر آن‌ها توجه کنیم.

این استاد دانشگاه به تفاوت‌های سینمای ما و غرب پرداخت و ادامه داد: بعد از انقلاب سینمای ما به‌شدت عفیف و اخلاقی شد و وقتی می‌خواهد زن را روایت کند به زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی آن توجه می‌کند و اتفاقا توجه به رعایت استانداردهای اخلاقی دارد و عفیت بودن جلو دوربین باعث شده سینماگران ما وجوهی از ساحت‌های فراموش شده حیات زنان و خانواده را به‌رسمیت بشناسند و به پرده بیاورند. نمونه آن پاسداشت نقش مادر، زنان روستایی و مادران و همسران شهدا است، اگرچه سلبریتی نباشند.

کرمی به روایت دیگری از سینمای ایران از خانواده پرداخت و ادامه داد: اتفاق دیگری در بخشی از سینما رخ داده است و شاهدیم در فیلم‌هایی حذف ارزش‌ها در پرده سینما انجام شده که از جمله‌ آن خانواده است.

او تخریب نقش پدر در سینما را نمونه‌ای از حمله سینما به خانواده دانست و عنوان کرد: تخریب پدر در سینمای ایران از سینما غرب بدتر بوده است؛ این اتفاق در سینمای بدنه و سریال‌های خانوادگی رقم خورده و تصویر پدر بی‌منطق، خشن و نماد اقتدار کور و کسی که باید خطاهای او توسط دیگر افراد خانواده رفع شود، نمایش داده شده است.

این استاد دانشگاه تخریب نقش پدر و برخی از اعضای خانواده را هدف‌مند دانست و اظهار کرد: نشانه‌های خانواده‌های ایرانی در سینمای ایران کمرنگ شده است که به‌معنی تضعیف خانواده است؛ انگار دست پنهانی به‌دنبال کم فرزندی و بی‌فرزندی در سینمای ایران است. ارسطو معتقد است خانواده یک نهاد طبیعی عمل کننده است، و اگر می‌بینیم خانواده درست عمل نمی‌کند به‌خاطر دخالت نهادهایی است که درست عمل نمی‌کنند.

او تاکید کرد: اگر سطوح سیاست‌گذاران و مدیران ارشد مسئله‌ بهداشت، مسکن و آموزش و پرورش را برای خانواده‌های ایران برطرف کنند تا دغدغه خانواده‌های ایرانی نباشد، مشکلات دیگر برطرف می‌شود.

نخستین جشنواره بین‌المللی فیلم‌ حوا به همت بنیاد بین‌المللی گوهرشاد و به دبیری مهدیه سادات محور تا ۲۳ تیر ماه سال جاری در سطح کشور و از ۲۰ تا ۲۳ در تهران برگزار خواهد شد. این رویداد محوریت موضوع زنان و خانواده را در دستور کار خود دارد و با همکاری مراکز و سازمان‌های فرهنگی مختلف فعالیت خود را دنبال می‌کند.