اجرای طرح تمام‌وقت شدن دانشجویان دکتری به مساله‌محور شدن پژوهش‌ها کمک‌ می‌کند

دکتر عبدالله معتمدی در پنجاه و هشتمین اجلاس معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه‌ها، مؤسسات آموزش عالی، پژوهشی و پارک‌های علم و فناوری کشور که به میزبانی دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد، خاطرنشان کرد: دانشگاه علامه طباطبائی با اینکه مولود انقلاب اسلامی است، ولی بیش از ۶۵ سال قدمت دارد؛ چراکه از ادغام دانشکده‌ها و مؤسسات آموزش عالی قبل از انقلاب به وجود آمده است. دانشگاه علامه‌طباطبائی، بزرگترین دانشگاه تخصصی علوم انسانی در ایران و غرب آسیا است که توانسته در تراز مناسبی در سطح ملی و بین‌المللی کنشگری داشته باشد. این دانشگاه نزدیک به ۵۵۰ عضو هیئت علمی، ۱۴هزار دانشجو و حدود ۱۰۰هزار دانش‌آموخته دارد که تعداد زیادی از این دانش‌آموختگان نقش بسیار مؤثری در مدیریت کشور دارند. همچنین تاکنون نزدیک به ۶ هزار عنوان کتاب و حدود ۲۷هزار مقاله علمی و پژوهشی در دانشگاه علامه‌طباطبائی تولید شده و به چاپ رسیده است.

وی با بیان اینکه رشته‌هایی در دانشگاه علامه‌طباطبائی وجود دارند که ۱۰۰ درصد دانش‌آموختگان آن‌ها جذب بازار کار می‌شوند، افزود: جایگاه علوم انسانی در کشور ما همچنان جایگاه متناسب با این علم را ندارد، هرچند در سال‌های اخیر شرایط تغییر کرده است. به طور مثال حدود ۵۰ درصد از دانشجویان کارشناسی ارشد برخی رشته‌های این دانشگاه، دانش‌آموختگان کارشناسی رشته‌های فنی و مهندسی هستند که به دلایلی احساس کردند با ادامه تحصیل در رشته‌های علوم انسانی می‌توانند مؤثرتر باشند. 

رئیس دانشگاه علامه‌طباطبائی گفت: در موضوع‌های پژوهشی، با همت بلند معاونت پژوهشی و فناوری وزارت علوم، اتفاقات خوبی در این دو سال اخیر افتاده است. مساله پژوهش از مسائل بسیار جدی است، ولی ما همچنان از لحاظ کیفیت پژوهش، راه طولانی در پیش داریم تا بتوانیم از طریق پژوهش‌ها، دانش تولید کنیم و آموزش خودمان را جهت بدهیم. 

وی با اشاره به اینکه در سند اسلامی شدن دانشگاه‌ها، در مورد نظام پژوهش و فناوری صحبت شده و راهبردهایی برای رسیدن به اهداف پژوهشی در نظر گرفته شده است، افزود: اهداف و اقداماتی که در راستای آن راهبردها، ارائه شده، بسیار ارزشمند است. نگاهی که در این سند و اسناد بالادستی دیگر به پژوهش وجود دارد، باید در جای خود قرار گیرد.  

دکتر معتمدی ادامه داد: ما در دانشگاه‌ها با ظرفیتی به نام دانشجویان دکتری مواجه هستیم که یک ظرفیت جوان، خوش‌فکر و با انرژی است؛ به همین دلیل باید کمی تامل کنیم و ببینیم چقدر از رساله‌های دکتری که در دانشگاه‌ها تولید می شوند می‌توانند اثربخش و به حال جامعه مفید باشند و سبب پیشرفت دانش مربوطه شوند. در حال حاضر در آن حدی که باید نیستیم و این یک مشکل بسیار جدی است. ما باید پژوهش‌های خود را جهت‌دهی و از ظرفیت‌های آن به درستی استفاده کنیم. در راهبردهای سند اسلامی‌شدن دانشگاه‌ها حدود ۱۰ تا ۱۱ راهبرد وجود دارد که یکی از آنها «ساماندهی و هدفمندسازی برنامه‌های پژوهشی براساس مزیت‌های نسبی و رقابت‌گرایی و مأموریت‌های دانشگاه‌ها و مجموعه‌های پژوهشی» است. بر این اساس، یکی از موضوعات جدی این است که تحقیقات ما، تحقیقات مبتنی بر نیازهای اجتماعی، جدی، کارآمد و اثربخش باشد.

رئیس دانشگاه علامه‌طباطبائی اظهار کرد: اگر ما بتوانیم در سطح دانشگاه، طرح‌های کلانی را معرفی کنیم که این طرح‌های کلان بتوانند به طرح‌های کوچکتر تقسیم شوند تا هم همکاران متخصص در آن زمینه‌ها کمک کنند و هم اینکه رساله‌ها و پایان‌نامه‌های دانشجویی با این طرح‌ها هدفمند شوند، یک کار اثربخش، معنادار و جدی انجام می‌شود. حرکت به سوی کیفی کردن پژوهش، استفاده از دانش روز و تجربه‌های علمی، استفاده از ابزارها، تکنولوژی‌ها و وسایل آزمایشگاهی و اجرای طرح تمام وقت شدن دانشجویان دکتری می‌تواند به مساله‌محور شدن پژوهش کمک کند.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علامه‌طباطبائی، وی در پایان سخنان خود گفت: نکته مهمی که باید بسیار به آن توجه کنیم، این است که محقق ما قبل از اینکه محقق باشد، باید متفکر باشد. در پس کارهای بزرگ و جدی پژوهشی، تفکر وجود دارد که متفکر، آن تفکر خود را در قالب فرآیند پژوهشی پیش می‌برد. پژوهشگر باید بتواند با روشن‌بینی و خلاقیت، پژوهش خود را ساماندهی کند. امیدوارم این نشست‌ها زمینه تعامل و هم‌اندیشی بیشتر را فراهم کند تا شاهد اتفاقات خوبی در حوزه پژوهشی دانشگاه‌ها باشیم.