ضرورت توسعه فضای مجازی کشور و جذب مردم به رسانه‌های داخلی

عطنا - میزگرد کارشناسی حلقه مفقوده فضای مجازی با حضور محمد مهدی حبیبی، رئیس سازمان فضای مجازی پاک، روز سه شنبه 29 فروردین ماه 1402 در دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی(ره) برگزار شد.

در این میز گرد مهندس محمد مهدی حبیبی درباره روند طرح صیانت و فیلترینگ گسترده ای که ایجاد شده است گفت: طرح صیانتی که در مجلس مطرح شده بود و مورد انتقاد مردم قرار گرفت به تصویب نرسید و معلق شد اما نسخه اخری که از این طرح مطرح شد، با عنوان طرح نظام تنظیم گری بود که  من از این طرح دفاع می‌کنم.

وی افزود: درباره بحث فیلترینگ، سوالی که مطرح می شود این است که ایا فیلترینگ موفق بود یا نبود و یا این حرکت، حرکت درستی است یا خیر؟ اولین نکته ای که بررسی می شود این است که ما باید بدانیم هدف، وضع کنونی و راه حل چیست؟ اگر این سه گانه را یکی کنیم و نظراتمان را هماهنگ سازیم ان زمان می توانستیم قضاوت کنیم که نسبت به آن هدفی که داشتیم به کجا رسیدیم و در این حال شناخت وضعیت کنونی بسیار موثر است که چه نسخه ای می خواهیم تجویز کنیم.

حبیبی خاطر نشان کرد: دنیا امروز از فیلترینگ به عنوان ابزار فعال و جدی استفاده می کند. یکی از مشکلات ما در حوزه سیاست گذاری این است که سبب شده، یکسری شناخت ها و باور های غلط بر فضای عمومی کشور حاکم شود. برای مثال شما این جمله را خیلی شنیدید که دوره فیلترینگ گذشته! اما سوال می کنم از عزیزانی که این جمله را مطرح می کنند: اگر دوره فیلترینگ گذشته، چرا 80 میلیون ایرانی نمی توانند در اینستاگرام از قهرنان خود حرف بزنند؟ چرا مدیر تیک تاک برای ترس منحل شدن کسب و کارش در مجلس سنا امریکا مورد بازجویی قرار می گیرد؟ چرا هیچ شبکه جدی اثرگذاری در یوتیوب به نفع ایران و مواضع جبهه مقاومت حرف بزند؟ چرا اینها در این شبکه های اجتماعی نیست و از بین می رود؟

 وی گفت: دنیا عملا دو نوع فیلترینگ اعمال می کند، یک نوع فیلترینگ بر بستر ارتباطات است، یک نوع نیز مبدا سرویس است. به این معنا زمانی که شما می خواهید به سرور های اینستاگرام متصل شوید و مطلبی را دریافت کنید، از بستر ارتباطاتی که جمهوری اسلامی پهن کرده و سرویس می دهد استفاده می کنید و به سرویس های اینستاگرام متصل می شوید و محتوایی که می خواهید را اخذ می کنید. زمانی که دولت درخواست هایی که از مبدا ارتباطات که شما باشید و مقصد که اینستاگرام باشد را دریافت می کند را از بین ببرد یا پاسخی ندهد، فیلترینگ از نوع بستر ارتباطات اتفاق افتاده است اما زمانی که این درخواست به اینستاگرام می رسد اما اینستاگرام پاسخ نمی دهد و شما را حذف می کند فیلترینگ از نوع مبدا سرویس وجود دارد.

حبیبی افزود:  پس باید دقت داشته باشیم، فیلترینگ فقط این نیست که ما مشاهده کردیم، و فقط بر بستر ارتباطات اعمال می شود بلکه کسی که صاحب پلتفرم و سرویس هست نیز فیلترینگی اعمال می کند به شدت مهم تر و اثرگذار تر است به هرحال زمانی که زندگی شما وابسته به تلگرام و اینستاگرام می شود دیگر نمیتوانید این فیلترینگی که از سوی صاحب سرویس اعمال می شود را رفع فیلتر کنی یا از بین ببری.

او گفت: نکته دومی که مطرح هست این است که ازهمین امکانات و فیلترینگی که وجود دارد نیز دنیا استفاده می کند.اما ما با کشور های غربی تفاوتی اساسی داریم، و چون ما صاحب سرویس و پلتفرم نیستیم و نتوانستیم نیاز های مردم را براورده کنیم، مردم نیز برای رفع نیاز های به حق خود به سوی رسانه هایی می روند که سرویس خوب دریافت کنند.

وی خاطر نشان کرد:  راهکار ما تنها فیلترینگ نباید باشد، زیرا مردم نیاز دارند و نمی توانی چشمت را از نیاز های به حق و واقعی مردم ببندی، کسی که چشم بر نیاز های واقعی مردم ببند و فقط و فقط در پاسخ گویی نفی و نهی کند، این به صورت طبیعی از دایره مدیریت جهانی و کشور، حتی در یه منطقه یا خانواده بیرون می افتد چون نیاز،  نیاز واقعی و خاصی است که باید به ان توجه کنند.

حبیبی افزود: پس ما اگر بخواهیم  فضای مجازی کشورمان را مدیریت کنیم، باید ان را توسعه سرویس بدهیم و در این توسعه سرویس باید از یکسری وسایل استفاده شود، یکی از ان ابزار ها این است که، با سرویس بیگانه بازی کنیم، برای مثال می توانیم با ابزار های مختلف مانند تعرفه، مجازات های مالی، اختلال در سرویس و در نهایت فیلترینگ نیز  سرویس های خارجی را کنترل کنیم و به مردم برای استفاده از سرویس های داخلی جهت دهیم.

حبیبی در رابطه با جذب مخاطب به رسانه های داخلی گفت: باید سرویس هایی را ارائه کنیم که دیگران از ارائه ان ناتوان هستند برای مثال خدمات دولت الکترونیکی که توسعه بسیار خوبی در این زمینه اتفاق افتاده است. تلگرام نمی تواند این خدمات را پوشش دهد بلکه دولت باید خدمت کند و جوابگو باشد؛ این مزیتی شد که پیام رسان بله بالا تر از دیگر پیام رسانه ها قرار گرفته است، زیرا این قابلیت را دارا است.

گزارش: فائزه دولت شناس