انگاره سازی رسانه‌ ای و برساخت سازی به مثابه ی دو راهبرد موثر در جنگ شناختی

عطنا - با پیدایش فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی IT  و ICT و پیشرفت سریع و متنوع آن ، دگرگونی های سريع و گسترده نه فقط در اقتصاد که در سه بخش دیگر جامعه یعنی فرهنگ ، سیاست،  و اجتماع رخ داد . فرصت ها و تهدیداتی را برای انسان و جامعه مدرن فراهم ساخت . از آن جایی که خاستگاه و منشاء این فناوری‌ها، غرب بود، طبعا سیاست گذاري ها و مدیریت بر این فناوری‌ها و بهره برداری از  نتایج و پیامدهای آن نیز در دست غرب قرار گرفت. جهانی شدن در عرصه های اقتصادی ، سياسی، فرهنگی و اجتماعی یکی از این نتایج است و یک فرصت اگر چه جهانی سازی یا آمریکایی سازی که نظام سرمایه داری و مشخصا سران کاخ سفید پس از فروپاشی شوروی سابق طرح کردند یکی از نتایح منفی و تهدیدات آن به شمار می آید.

انگاره سازی رسانه ای و برساخت سازی به عنوان یک تکنیک،  موضوعی میان رشته ای است که به کمک یافته هایی از علومی مانند؛ جامعه شناسی، روان شناسی، رسانه و علوم ارتباطات جمعی،  تولید ، نشر و باز نشر می گردد.

با کمک این علوم انگاره که یکی از قدیمی ترین  مفاهیم از دوران  افلاطون تاکنون بوده است ، به عنوان یک سازه ذهنی ساخته و پرداخته می شود و در بافت و ذهنیت  فرد و جامعه هدف قرار می گیرد .انگاره  ها انعطاف پذیری زیادی دارند ، می توانند مثبت یا  منفی و یا خنثی ساخته و پرداخته شود عمر انگاره ها کوتاه اما نافد و موثرند و به سرعت  قابل تغییر و تبدیل و  شبیه سازی هستند. هدف اصلی در جنگ های شناختی  ایجاد دستکاری در دستگاه شناختی فرد و جامعه هدف  است.  تا آن گونه بیندیشد و آن گونه محاسبه کنند که عقیده سازان که معمولا پشت پرده و پنهانی عمل می کنند، دوست دارند.

تلقین و القاء و تکرار و تکرار در ابعاد وسیع یکی از تکنیک های مهم در انگاره سازی است. رسانه ها و شبکه های اجتماعی نوین با انگاره سازی ، زشت را زیبا و زیبا را زشت نشان می دهند. نقاط قوت یک ملت را نقاط ضعف و نقاط ضعف را نقاط قوت نشان می دهند. ارزش ها را ضد ارزش و ضد ارزش ها را ارزش نشان می دهند. وقتی انگاره سازی های رسانه ای به صورت متراکم و شبانه روزی ، تکرار شود،  برساخت سازی صورت می گیرد. دوقطبی سازی،  دو گانه انگاری،  ساخت دو فضای واقعی و مجازی و مانند آن از نتایج انگارسازی  هایی است که‌ به مرحله رشد و برساخت رسیده اند.  اگر بخواهیم یک نمونه و مصداق عینی بیاوریم  می توان  به حوادثی که پس از  مرگ مهسا امینی در ایران شروع شد، اشاره کرد..اکنون نیز جامعه ما با فرصت ها و تهدیدات راهبرد انگاره سازی های رسانه ای و برساخت سازی های اجتماعی مواجه‌ است . سیاست سران کاخ سفید در ۴۴ سال گذشته در بسیاری از مسائل  مورد مناقشه با ایران استفاده از همین راهبرد انگاره سازی های رسانه ای و برساخت سازی های اجتماعی بوده و هست .

مردم ایران بویزه جوانان ، زنان ، روشنفکران و اصحاب قلم با هوشیاری و درایتی که از خود نشان می دهند ، باید روشی را درپیش بگیرند که در جنگ شناختی با نسل هایی از رؤسای جمهور آمریکا از کارتر تا بوش پدر و پس و تا ترامپ و بایدن ، مغلوب نشوند و در نتیجه فرهنگ کهن و با افتخار ایرانی اسلامی خود را که با وقوع انقلاب اسلامی،  در دنیا مطرح شد و پرچم آن دروازه های علم و دانش و سیاست را یکی یکی فتح کرد را با پرچم آمریکا و انگلستان عوض نکنند.

درجامعه باز امروزی ایران  مسایل زیادی وجود دارد که ظرفیت سوژه شدن برای  انگاره سازی های رسانه ای و در نتبجه برساخت سازی های اجتماعی وجود دارد .می بینیم که هر روز یک موضوعی را برساخت می کنند و گویا الان نوبت کشف حجاب و برهنگی بدن است که متاسفانه از سوی قلیلی خودباخته و کم دانش و بی فرهنگ دامن زده می شود. برهنگی و نمایش بدن که به صورت تحمیلی و اجباری از سوی قلیلی از زنان و دختران  به کل جامعه تحمیل می شود، سوغات غرب است و  بر خلاف عقل و دین و قانون و هنجارهای اجتماعی است.  گویا برنامه بعدی رسانه های صهیونیستی آمریکایی انگاره سازی و برساخت سازی کشف حجاب و برهنگی بدن است . تاسف بالاتر این است که برخی  هم در داخل با انگیزه های به اصطلاح  سیاسی  و انتقام از رقیب سیاسی خود و با احتمال بهره برداری در انتخابات آینده بجای  برخورد عقلانی و مبتنی بر فرهنگ ملی که منافع ملی و فرهنگی ما را حفظ کند،  بر آتش معرکه می افزایند  ان شالله به برکت ماه مبارک رمضان خداوند به ما توفیق دهد شرمنده خون فرزندان شهید ایران زمین نشویم و همانند گذشته  به مسئولیت های فردی و اجتماعی خود عمل کنبم تا نشان دهیم واقعا منتظر هستیم.

نویسنده: ابوالقاسم فاتحی دهاقانی