آنچه که مانع فعالیت‌های قرآنی دانشجویی می‌شود

عطنا - بعد از گذر از دوره شیوع بیماری کرونا و وقفه دوساله در فعالیت‌های قرآنی دانشگاهی به دلیل غیر حضوری شدن دانشگاه‌ها، فعالیت‌های دانشجویی این مقوله نیز با چالش مواجه شد، در رابطه با این چالش‌ها پای صحبت‌های علی ساعتچی، دبیر کانون قرآن و عترت دانشگاه علامه طباطبایی نشستیم که مشروح سخنان ایشان در ادامه می‌آید؛

کانون قرآن شمول بیشتری نسبت به کانون‌های دیگر دارد، چه عواملی باعث گسترش فعالیت‌های کانون‌ها شده است؟

کانون قرآن و عترت در دانشگاه علامه یکی از وسیع‌ترین کانون‌ها از لحاظ اعضا و امکانات است و در تمام مجموعه دانشگاه علامه طباطبایی اعم از دانشکده‌ها، خوابگاه‌ها و ... اعضا وجود دارند و تبلیغات کانون جریان دارد.

تمامی اعضای فعال و افتخاری از دبیر تا شورای مرکزی و دیگر دانشجویان موظف به تبلیغ کانون و درگاه‌های آن در فضای مجازی هستند. رویکرد ما بر این مبناست که تمامی فعالان به صورت فرد به فرد در فضای مجازی و میدانی دامنه کانون را گسترش و اعضا را افزایش دهند.

همچنین از طریق فراخوان‌های مختلف در حوزه نشریه کانون و همین طور برگزاری اردوهای فرهنگی مذهبی دانشجویان بیشتری را مشغول فعالیت‌های قرآنی می‌کنیم.

چه حوزه‌هایی در کانون قرآن دانشگاه باید در اولویت قرار داده شود؟

در کانون قرآن روی تبلیغات و جذب اعضا تأکید ویژه‌ای داریم و اولویت ماست. علاوه بر این بر ساماندهی فضا و امکانات کانون از گذشته تا الان اهمیت داده‌ شده است. همه چیز در کانون قرآن از وسایل و امکانات تا اطلاعات اعضای فعال و میزان فعالیت و سوابق فرهنگی باید مشخص و دقیق باشد.

از دیگر مباحث اولویت‌دار می‌توان به برگزاری مداوم و پیوسته محافل قرآنی و برپایی مراسم مناسبتی به صورت مختصر اما مفید اشاره کنم. آهسته اما پیوسته پیش رفتن باید اولویت کانون‌های قرآن باشد.

تشکیل گروه منسجم و اهل کار و دغدغه‌مند اولویت ماست. کسانی که درد قرآن و عترت و اعتلای این دو را دارند و متخصص‌ و متعهد هستند باید اولویت کانون‌های قرآن باشند. همچنین استفاده از تمام ظرفیت‌ها و امکانات دانشگاه، از مسجد تا تک تک دانشکده‌ها و خوابگاه‌ها و ...، وجود گروه‌های تخصصی در تمام دانشکده‌ها و خوابگاه‌ها، جدای از اینها تمرکز بر فهم قرآن و عمل به آموزه‌های قرآن و اهل بیت(ع) باید در اولویت و دستور کار باشد و همین طور تدبر در قرآن و تلاش برای قرائتِ بیشترِ قرآن.

بر این باوریم که تأثیرگذارترین نوع جذب، روش نفر به نفر و فرد به فرد است و به بهانه‌هایی که با ذائقه دانشجویان سازگاری دارد و در توان ما باشد بتوانیم احیای امر قرآن را محقق کنیم.

فعالیت‌های قرآنی دانشگاهی با چه چالش‌هایی پیش روست؟

اصولاً به مقوله قرآن در دانشگاه‌های ایران بسیار کم‌توجهی می‌شود، در حالی که کاملاً باید خلاف وضع فعلی را شاهد باشیم و قرآن در رأس همه امور باشد. اصلی‌ترین چالشی که با آن روبه‌رو هستیم همین بی‌توجهی‌ها و کم‌توجهی‌هاست.

ما شیعیان در قبال خدمت به ثقل اکبر اسلام که قرآن باشد، مسئولیم، اگر کم بگذاریم، غفلت کنیم و کاری نکنیم و زیاد دغدغه نداشته باشیم باید جواب پس دهیم. تمام مسئولان از ریاست دانشگاه‌ها تا کارکنان تا معاونت‌های فرهنگی باید برنامه‌های مختلف، قابل اجرا و فکر شده در قالب کوتاه، میان‌مدت و بلندمدت تهیه کنند و با تعویض مدیریت شاهد لغو یا کمرنگ شدن فعالیت‌های قرآنی در سطوح مختلف نباشیم.

دیگر دغدغه‌ای که مطرح هست و همیشه بوده، حمایت‌های مالی است. متأسفانه بودجه فرهنگی دانشگاه‌ها با سایر بودجه‌ها تفکیک نشده و شاهد تخصیص بودجه به صورت یکجا هستیم. رقم بودجه‌ها برای دانشگاه‌ها هر سال با تغییرات قابل توجهی مواجه است. در اکثر مواقع ما برای برگزاری برنامه‌های گوناگون با کمبود یا نبود بودجه از سمت مسئولان مواجه هستیم در حالی که ظاهراً بودجه هست، اما برای کارهای دیگری اختصاص می‌دهند.

اگر انسان‌های متخصص و متعهد زمام کار را در دانشگاه‌ها عهده‌دار باشند، می‌توان به بهبود و رفع تدریجی چالش‌ها امیدوار بود. دیگر چالشی که وجود دارد این است که متولیان قرآنی با عدم داشتن نیت خالص و برای پر کردن رزومه اقدام به این فعالیت‌ها می‌کنند. به شخصه عیناً مشاهده کرده‌ام که قرآن وسیله‌ای برای اهداف دیگر قرار می‌گیرد که بسیار غلط است و چالش آخر هم عدم تمایل برای همکاری و کمک‌رسانی است.

البته یکی از اهداف و وظایف کانون قرآن و عترت تأثیرگذاری و هدایت دانشجویان به سمت مسیر درست است که باید فکر شده و به وسیله مفاهیم و ابزارهای امروزی صورت گیرد.

دانشگاه چه نیازهایی در زمینه فعالیت‌های قرآنی دارد؟

به طور خلاصه با توجه به مطالب قبلی، توجه ویژه، وجود دغدغه‌مندی، امکانات کامل و به‌روز، وجود نیروی انسانی مخلص، متخصص و متعهد، تخصیص بودجه کافی و اولویت اول قرار دادن مقوله قرآن و مشتقاتش از جمله مهم‌ترین نیازهای فعالیت قرآنی در دانشگاه است.

راهکارتان برای دوری از برنامه‌های قرآنی تکراری و ایجاد جذابیت برای دانشجویان چیست؟

ما در کانون قرآن و عترت دانشگاه علامه طباطبایی بسیار به موضوع ارتباط‌گیری و نیازسنجی مخاطب اهمیت می‌دهیم و اگر دانشجویی پیشنهادی داشته باشد آن را حتماً با کمک خودشان اجرایی خواهیم کرد.

از مهم‌ترین راهکارها برای اجرای برنامه‌های جدید، همین است، یعنی ارتباط با مخاطب و سنجش نیاز و علاقه آن‌ها، البته فعالیت‌های تکراری در اصل با تغییر ظاهر و محتوا می‌توانند جذاب باشند و نباید حذف شوند و از آن طرف بسیاری از دانشجویان خیلی از مسائل و احکام را اصلاً نمی‌دانند و نشنیده‌اند مثل لعن و برائت از دشمنان قرآن و اهل بیت(ع) از صدر اسلام تاکنون.

امروزه با توجه به مهجور ماندن قرآن و قرار گرفتن شیعیان و مؤمنین حقیقی در زمره اقلیت‌های مذهبی، هر عملی برای خدمت به ثقلین انجام شود باز هم کم است، ولی نباید از نوگرایی و ابزارهای جدید و مفاهیم امروزی غافل ماند و باید تا سر حد امکان معارف بی‌پایانِ قرآن و اهل بیت(ع) را به جامعه هدف رساند به طوری که در دل و جان مخاطب بنشیند و تأثیر خودش را بگذارد.

در رابطه با فعالیت‌های قرآنی دانشجویی با چه چالش‌هایی مواجه هستید؟

دیگر چالش مهمی که باید رفع شود این است که متولیان قرآنی نباید مثل سیستم دولتی ما انجام دادن کارهای مختلف را طولانی کنند و نباید ارباب رجوع را مدام به همدیگر پاسکاری کنند.

اینکه به بهانه‌های مختلف شاهد سرگردانی فعالان قرآنی و خارج شدن آن‌ها از کانون‌های قرآن و عترت در بخش دانشگاهی هستیم این است که می‌فهمند کار کردن با کسانی که آدم را معطل می‌کنند فایده‌ای ندارد. البته لازم به ذکر است که آن کسانی که واقعاً بخواهند وجودشان را خرج قرآن کنند و پرچم قرآن را بالاتر ببرند با اراده و عزم راسخ منتظر کسی نمی‌مانند و کار را انجام می‌دهند.

در مجموع اینکه به بهانه‌های مختلف فعالان قرآنی را معطل کنیم غلط است. هر چیزی که کار قرآن را عقب بیندازند همان شیطان است و باید از آن دوری کرد و مسئولان مربوطه باید سرعت را نه چاشنی کار بلکه همیشه با سرعت عمل بالا در فعالیت‌های قرآنی ایفای نقش کنند.

در مجموع تقدیر و تشکر می کنم از مجموعه خبرگزاری بین المللی قرآن که به موضوع قرآن و عترت دانشگاهی اهتمام می ورزد و ممنونم از دوستان و عزیزانی که تا اینجا کانون قرآن و عترت دانشگاه علامه طباطبایی را یاری کردند و امیدوارم که خدا به همگی ما نیت خالص و توفیق خدمت روزافزون به ساحت مقدس قرآن و اهل بیت(ع) عنایت کند و بتوانیم یک ثانیه هم که شده، ظهور قرآن ناطق، پدر مهربانمان حضرت ولی عصر(عج) را جلو بیندازیم و اصلی‌ترین هدف ما هم در کانون قرآن و عترت همین است و جز این نیست.