اجرای موفق طرح پیشگیری از افت تحصیلی در دانشگاه علامه طباطبایی

عطنا - مدیر مرکز مشاوره و بهداشت درمان دانشگاه علامه طباطبایی از اجرای طرح پیشگیری افت تحصیلی از مرداد خبر داد و گفت: ۸۰ درصد دانشجویانی که زیر نظر این طرح بودند دچار افت تحصیلی نشدند. وی در این زمینه به سوالات رادیو گفتگو پاسخ داده است:

گویا در دانشگاه علامه طباطبایی یک اتفاق خوب رقم خورده اون هم اجرای موفق طرح پیشگیری از افت تحصیلی که می خواهیم در این زمینه صحبت کنیم با آقای دکتر مهدی وجدان همت مدیر محترم مرکز مشاوره و بهداشت درمان دانشگاه علامه ،کار جالبیه یعنی جلوگیری از افت تحصیلی یعنی هم به سمت پیشگیری رفتید و هم یک موضوعاتی که آدم می بیند در دانشگاه حالا چه شد که این موضوع را انتخاب کردید؟ و در چه مراحلی هستید وکار به کجا رسیده است

دکتر مهدی وجدانی همت: همین طوری که اشاره فرمودین امروزه نظام های آموزشی مون با مساله افت در عملکرد تحصیلی دانش آموزان به جد مواجه هستند یعنی در واقع چه در کشور ما چه در بسیاری از کشورها موضوع افت تحصیلی یکی از چالش هایی است که بر سر  مدارس و دانشگاه ها قرار گرفته عوامل و عللی مختلفی را برای این موضوع در نظر میگیرند اما آنچیزی که وجود دارد ما درواقع تعداد بسیاری از بچه هایی که افت در عملکرد تحصیلی شان وجود دارد در سایر جنبه های زندگی هم با اختلالاتی یا مواجه هستند یا مواجه خواهند شد یعنی در واقع افت تحصیلی یک ویترینی است که به ما نشان میدهد که کج کاری ها و اختلالات وناسازگاری ها  ومشکلاتی در روند رشد فردی و  اجتماعی فرد به وجود آمده که این اتفاق افتاده یا این اتفاق منجر به این مشکلات خواهد شد پس بنابراین در دانشگاه  علامه در واقع از سه سال گذشته موضوع افت تحصیلی به عنوان  یک مساله جدی بهش پرداخت شد تمام دانشجویانی که دراین زمینه دچار مشکلاتی در زمینه تحصیل بودند شناسایی شدند و طی یک برنامه مدون جامع که هم بعد پیشگیری و هم مداخله را در نظر داشت تحت یک سری برنامه های خاص قرار گرفتند و ما در همین نیم سالی که گذشت آماری که ارائه دادیم 80درصد دانشجویانی که تحت این برنامه قرار گرفته بودند دچار مشروطی و افت تحصیلی نشدند و بعد هم چون این طرح سه سال بود اجرا می شد در اسفند ۱۴۰۰ این برنامه با گزارش مفصل برنامه هایی که در طول سال گذشته خودش داشت به وزرات علوم ارائه شد و هم اکنون دانشگاه علامه به عنوان دبیرخانه ملی این طرح از مرداد ماه شروع به فعالیت کرده و از مهر که از یک ماه پیش بوده از مهر1401 در تمام دانشگاه های تحت نظر وزارت تحقیقات فناوری  این برنامه آغاز شده

اتفاق خوبی هم هست،الان یک سری از این شاخص هایی که منجر می شود به همین افت تحصیلی می توانید چندتاش رو نام ببرید

مهدی وجدانی همت:بله ،گروهی از بچه هایی که دچار افت تحصیلی میشوند مسائل و مشکلاتشون مسائل روان شناختی است که از گذشته با این ها همراه بود

بر می گرده به خانواده

مهدی وجدانی همت:گاها خانواده گاها مسائل رشدی است گاها مسائل مدرسه بر می گردد در واقع دانش آموز ما با یک مساله و بحران  روان شناختی ما درگیر است و در واقع زمانی که مشکل تحصیلی پیدا می کند نیاز به مداخلات روانپزشکی گاها یا مداخلات روانشناختی عمیق دارد گروهی افراد هستند که مسائلشون برحه ای است مثلا دانشجویان در سه ترم اول خانواده و دانشگاه از این ها مراقبتی انجام دهد و به افت تحصیلی نینجامد در ترم های بعد به احتمال زیاد دیگر مشکل پیدا نخواهند کرد در واقع ما به دانشجویان می گوییم که مراقب خودتان باشید و به خانواده ها می گوییم در ترم یک تا سه یکباره رها نکید این در واقع پیشگیری بنابراین گروه دوم کسانی هستند که با مشکلات عاطفی و روابط ناسالم احیانا شکست های عشقی،ناسازگاری در محیط های دانشجویی  اینها می تواند در مسائل تحصیلی خودش را نشان دهد گروه سوم کسانی هستند که مشکلات اقتصادی اجتماعی دارند دانشجویانی که سرپرست خانواده هستند دارند کار می کنند شاغل هستند در واقع نیاز به حمایت هایی از بخش های مددکاری دانشگاه ها دارند که در واقع ما گروهی از دانشجویانمون این چنین هستند که حداقل در بازه فرجه امتحانات اینها حمایت مالی شوند که بتوانند به تکالیف تحصیلی شان بپردازند گروه دیگری هم هستند که واقعا مشکلشون به ساختار آموزشی بر می گرده یعنی چینش درست جلساتی که شورای آموزشی دانشگاه ها دارند برخی از اساتید ممکن دانشجویان را به تاخیر بیاندازند در واقع مسائل آموزشی مسائل اصلی است که دانشجویان در مسیر تحصیلی با آن مواجه می شوند براساس این عوامل دانشجویان دسته بندی می شوند و مداخله های لازم بر روی آنها صورت میگیرد

حالا یک نکته است آیا شاگرد خودش به شما مراجعه می کند یا شما این پروسه روی مثلا بچه ها پیش بینی می کنید یا درنظر می گیرید یا فرآیند خاصی است که باید آن را طی بکنند تا مشخص بشود

مهدی وجدانی همت :سه گروه افرادی هستند که در افت تحصیلی باید بهشان توجه شود کسانی که مشروط شدند یعنی معدلشان زیر 12است کسانی که بین معدل 12 تا14 هستند که آمارها می گوید 40 درصد اینها در ترم های بعد مشروط خواهند شد و گروهی هم که دو نمره معدلشون کاهش داشته این سه گروه باید به آنها توجه شود ما در واقع اطلاعات این افراد را از سامانه آموزشی دریافت می کنیم مشاوران متخصصی در این حوزه تخصص دیدند با دانشجو تماس میگیدند و دعوت می کنند جلسه های مشاوره برگزار می شود و در واقع مسیر کار به این شکل شروع می شود

بازخورد دانشجو چطور است مثلا من یهو یکی به من زنگ بزند بگوید شما به نظر می  آید نمره ات پایین است مشاوره نیاز داری می دونید شاید این فضا چطوری ایجاد می شود بین مشاور و اون دانشجو

مهدی وجدانی همت :نکته بسیار مهمی را اشاره فرمودین ما باید دانشجو را باید از گفتار و تماس و رفتار ما حس کند که در واقع دانشگاه می خواهد کمکش کند برخی از دانشجویان ما این چالش را دارند که این موضوع نباید به خانواده شون اطلاع داده بشود اینجا در واقع دانشجو باید خودش باید این مساله برسد وگرنه اولویت ما اطلاع رسانی به خانواده نیست اما دانشجو در طی این مسیر مشاوره باید به این دریافت برسد که حمایت خانواده و اطلاع خانواده می تواند من را کمک کند این بار را از دوش من تقسیم می شود و همه فشار را من تحمل نمی کنم و بسیاری از دانشجویان وقتی با آنها تماس گرفته می شود و دعوت  می شود با این رویکرد برخی شون اصلا ما تا به امروز تصور نمی کردیم که برای دانشگاه مهم باشد که ما افت تحصیلی پیدا کردیم یا ما به تنهایی این فشار و این بار داریم تحمیل می کنیم در واقع ما متوجه می شوند بخش هایی از دانشگاه دغدغه این بچه ها رو دارند و کمک را هم در مسیر به طور ملموس از ما ببینند خدایی نکرده درگیر کارهای شعاری و تبلیغی نشویم که بخواهیم یک آماری را ارائه بدهیم اینها تجربه های موفقی است که  در واقع توانسته این طرح را به لطف الهی و همکاری همکاران متخصصمان موفق نشان بدهد

بعد هزینه دارد برای دانشجو؟

مهدی وجدانی همت: نخیر در دانشگاه این هزینه کاملا رایگان است و هم اکنون که در دانشگاه های وزارت علوم تحت نظر دفتر مشاوره سلامت و سبک زندگی در سازمان امور دانشجویان و با اجرای مرکز مشاوره مرکز علامه دارد صورت می گیرد هزینه ای ندارد و سیاست های تشویقی هم با دستور محترم وزیر علوم و رئیس سازمان امور دانشجویان ایجاد شده یعنی دانشگاه هایی که در پایان همین نیم سال بتوانند در قبال این طرح چون این طرح هزینه های بسیار بالایی به صورت مادی و غیر مادی دارد تامین می کند که اینها بسیاریش محاسبه شده ،بله از این جهت وزارت علوم بنا دارد بر اساس گزارش دبیرخانه این طرح از دانشگاه علامه بودجه ای را اختصاص همین موضوع در واقع به دانشگاه ها از محل صرفه جویی که اتفاق بیفتد به عنوان  بودجه تشویقی هم ارائه بده

آقای دکتر مشاورهایتان را چطور انتخاب می کنید؟

مهدی وجدانی همت : ما یک ارزیابی اولیه داریم یعنی حداقل باید فوق لیسانس روانشناسی و مشاوره داشته باشند که قالبا دکترا هستند دانشجوی دکترا هستند اینها حتما باید دوره آموزشی در حوزه مداخلات ،تشخیص و پیشگیری از مسائل تحصیلی را دیده باشند قالبا کسانی که در حوزه مشاوره مدرسه درس خواندند کسانی که درحوزه روان شناسی با رویکردهای تربیتی درس خواندند اینها می توانند بر موضوعات تحصیلی مداخله کنند یعنی یک مصاحبه اولیه ملاک های اولیه بعد آموزش های لازم بعد در طول ترم اینها تحت آموزشهای مداوم قرار می گیرند که مهارت هایشان ارتقا پیدا می کند که بتوانند مداخلات را انجام بدهند.