اسدی: برای کشف جزئیات و درک عمیق‌تر رویدادهای بین‌المللی، نیازمند تحلیل اخبار خارجی هستیم

عطنا- کارگاه آموزشی «شیوۀ تحلیل اخبار بین المللی» با تدریس دکتر عباس اسدی، مدیر گروه روزنامه نگاری و مدیریت رسانه دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد.

دکتر اسدی در این کارگاه با اشاره به اینکه امروزه رخدادهای فراوانی در سراسر دنیا اتفاق می افتد و ما آنها را در رسانه های خود پوشش می دهیم، گفت: در زمان حاضر، هیچ جامعه‌ای بدون خبر و تحلیل بین المللی وجود ندارد. امروز همه نیازمند اخبار، حتی اخبار دور از محیط زندگیشان هستند. اخبار خارجی اگر نباشند، سیاست های داخلی هم به خوبی تنظیم نمی شوند.

وی ادامه داد: سیاست داخلی و سیاست خارجی ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند. سیاست داخلی یک کشور بر اخبار بین المللی آن کشور تاثیر دارد. خبر داخلی جامعۀ ما برای فردی در کشوری دیگر، یک خبر بین المللی محسوب می شود و برعکس آن نیز صدق می کند.

این استاد دانشگاه در ادامه به ارائۀ تعریفی از اخبار بین المللی پرداخت و خاطرنشان کرد: اخبار بین المللی اخباری هستند که می توانند در سیاست خارجی کشورها به صورت مثبت و یا منفی تاثیرگذار باشند. گاهی با سیاست داخلی کشورها گره می خورند. اخبار بین المللی فقط بُعد سیاسی ندارند بلکه می توانند ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، ورزشی، دینی و مذهبی هم داشته باشند.

مدیر گروه روزنامه نگاری دانشکده علوم ارتباطات اظهار کرد: وقتی از اخبار بین المللی صحبت می شود، عده ای تصور می کنند که باید رویداد حتماً در سازمان های بین المللی رخ داده باشد، در حالی که اینگونه نیست. هر نوع اخبار ریز و درشت یک کشور که بتواند بر کشورهای دیگر تاثیر بگذارد، اخبار بین المللی است. امروزه اخبار بین المللی، تعاریف و ابعاد وسیعی دارند.

دکتر اسدی در پاسخ به این سوال که چرا باید رویدادها و رخدادهای بین المللی را تحلیل کنیم و ضرورت این کار چیست؟ بیان کرد: پاسخ این سوال چند دلیل مهم دارد. دلیل نخست این است که اگر بتوانیم اخبار و رویدادهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و... را تحلیل کنیم درک عمیق‌تر و دقیق‌تری از ماهیت رویدادها پیدا می کنیم. دلیل دوم این است که وقتی تحلیل می کنیم، جزئیات آن تحولات برای ما قابل فهم می شود. سوم اینکه، تحلیل اخبار کمک می کند که نسبت به آن موضوعات، واکنش های بروز و به موقعی داشته باشیم و همچنین مواضع شخصیت ها و کشورها را بهتر بشناسیم.

وی تصریح کرد: دلیل دیگر این است که با تحلیل اخبار بین المللی می توانیم با شایعه‌ها، اطلاعات نادرست و فریبکارانه و ادعاها مقابله کنیم. تصمیم های لازم را دربارۀ اینکه این رویدادها چگونه رخ داده و چگونه می توان با آنها مقابله کرد، اخذ کنیم. دلیل دیگر این است که مسائل پشت پرده در سیاست های روز دنیا و کشور را بهتر شناسایی می کنیم. همچنین خطاها و اشتباه‌های دیگران را در تحلیل‌هایشان کشف می کنیم تا خود به آن دچار نشویم و ما را به گمراهی نکشانند.

به گفتۀ این عضو هیئت علمی دانشکده علوم ارتباطات، دلیل دیگر برای تحلیل اخبار بین المللی این است که ما به عنوان یک روزنامه نگار، کنجکاو به تحلیل پدیده ها و رویدادهای بین المللی هستیم و می توانیم لذت روانی و احساس رضایت برای خود خلق کنیم.

مدیر گروه مدیریت رسانه دانشکده علوم ارتباطات با اشاره به سایر دلایل مرتبط با تحلیل اخبار بین المللی اظهار کرد: از منظر جامعه شناسی سیاسی اگر به این موضوع بنگریم، سیاست خارجی یک کشور، بسیار اوقات مستقیماً با منافع ملی و سرنوشت مردم آن کشور مرتبط است. اینجاست که ضرورت دارد واقعیت ها را بشناسیم و اجازه ندهیم سیاست های غلط ما را به اشتباه بیندازد. سپهر دانش سیاسی روزنامه نگاران ضرورت دارد که گسترده‌تر شود و برای این امر نیازمند تحلیل اخبار بین المللی هستیم.

این استاد دانشگاه با اشاره به ویژگی های یک تحلیل‌گر خوب، خاطرنشان کرد: یک تحلیل گر باید چند ویژگی شاخص داشته باشد. نخست اینکه، باید بتواند مطالعات عمیق و دقیقی از موضوع داشته باشد. او باید اخبار روز را مطالعه کند. همچنین منابع و آثار حوزۀ روابط بین المللی را مطالعه کرده باشد. ویژگی دیگر این است که باید تخصص‌گرا باشد و بداند که در کدام حوزه می خواهد فعالیت کند و بنویسد.

وی گفت: ویژگی دیگر این است که تحلیل‌گر اخبار بین المللی به هیچ عنوان نباید در هر حوزه ای تحلیل بنویسد. بلکه او باید فقط در یک حوزۀ تخصصی قلم بزند. نکتۀ دیگر اینکه، هیچ وقت تلاش نکند که هر روز یک مطلب بنویسد چرا که تحلیل روزانه، جذابیت کار ما را از بین می برد.

دکتر اسدی در ادامه به بیان ویژگی های یک «تحلیل خوب» پرداخت و اظهار کرد: یک تحلیل خوب باید بتواند مسائل پیچیده را ساده و برای مخاطبش قابل فهم کند. عمق دید مخاطب را تعمیق دهد. به عبارتی مخاطب را بر موضوعی که تاکنون به آن نیندیشیده متمرکر کند. تحلیل خوب باید جزئیاتی را برای مخاطب بیان کند که قبلاً نمی توانست آن را درک کند. باید بتواند استدلال های روشن و قوی ارائه کند و مسائل پیچیده را با استدلال خود به دیگران نشان دهد تا مخاطب آن را بپذیرد.

مدیر گروه روزنامه نگاری دانشگاه علامه طباطبائی در پاسخ به این سوال که ما برای چه کسانی تحلیل می نویسیم، بیان کرد: مخاطب ما باید مشخص باشد. گاهی مخاطب یک تحلیل، یک دولت یا یک فرد سیاست‌مدار است و می خواهیم نسبت به آنها پاسخگو باشیم. گاهی با یک تحلیل مناسب فرد یا دولتی را از مواضعش عقب نشینی می کند یا رفتارش را اصلاح می کند. همچنین ممکن است مخاطبان تحلیل ما یک گروه یا کشور خاص باشد و ما با نوشتن تحلیل می خواهیم افکار عمومی مردم یک جامعه را نسبت به یک موضوع خاص تحریک کنیم.

این عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی هدف دیگر از تحلیل نوشتن را امتحان کردن مردم و افکار عمومی دانست و تصریح کرد: گاهی با نوشتن تحلیل در نظر داریم واکنش مردم دنیا نسبت به یک موضوع خاص را بسنجیم. پس گاهی اوقات مخاطبان ما «گمنام» هستند و برای ترویج یک ایدئولوژی خاص صورت می گیرد.

وی ادامه داد: تحلیل هایی که نوشته می شوند باید متناسب با آگاهی مخاطبان باشد. برای مثال اگر مخاطب ما افکار عمومی یک کشور یا رئیس جمهوری یک کشور است باید متناسب با آگاهی آنها نوشته شود. همچنین تحلیل باید مناسب با گرایش های دینی، قومی، سیاسی و جنسیتی مخاطبان باشد. به مکان زندگی مخاطب توجه کند. همچنین به محدودیت ها و خط قرمزها توجه شود. نکتۀ دیگر اینکه به نوع رسانه ای که تحلیل قرار است در آن منتشر شود باید توجه کنیم.

دکتر اسدی با اشاره به اجزا و ارکان تحلیل بیان کرد: رکن نخست در تحلیل، خبرهایی است که به دست می آوریم. رکن دوم، اطلاعات مربوط به خبر است. رکن سوم، کشف ارتباطات بین اجزا یا عوامل ایجاد کنندۀ خبر با سایر پدیده های مرتبط است. رکن چهارم تجزیه است. رکن پنجم هم احتمالات و پیش‌بینی‌هایی است که وجود دارد.

این استاد دانشگاه اظهار کرد: خبری که می خواهیم در تحلیل ها استفاده کنیم باید حتماً «صحت» داشته باشد. خبر نادرست و غیرموثق، تحلیل‌ها را نامعتبر می‌کند. یک تحلیل نباید اشتباه و نادرست از آب دربیاید. یک تحلیلگر باید کمترین جوابیه را دریافت کند. از سوی دیگر شناسایی منابع خبری، خیلی مهم است. منابع ممکن است کشوری بین المللی و یا منطقه ای باشد. عامل مهم دیگر برای موثق بودن خبر، این است که تعداد منابع خبری چقدر است؟ مرحلۀ بعدی گرایش های منابع خبری است. اینکه جهت‌گیری و سیاست های آن منبع خبری چگونه است؟

وی ادامه داد: سابقۀ منبع خبری نیز بسیار مهم است. نکتۀ دیگر اینکه، باید منابع خبری را از نظر زمان، مکان و محتوای خبر با یکدیگر مقایسه کنیم. اینکه منابع خبری دولتی هستند یا خصوصی، جریان ساز هستند یا خیر و به طور کلی «اعتبار» آنها باید مدنظر قرار گیرد.

دکتر اسدی در پایان گفت: پالایش خبر و استخراج آنها، کشف تناقضات موجود در خبر و استفاده از اطلاعات آرشیوی نکات مهم دیگری است که در تحلیل اخبار بین المللی باید به آنها توجه کنیم.

گفتنی است، مجموعه نشست های تخصصی ارتباطات و روزنامه‌نگاری به مناسبت هفتۀ سرآمدی و تعالی آموزش به همت گروه روزنامه‌نگاری و با همکاری قطب علمی ارتباطات دانشگاه علامه‌طباطبائی برگزار می شود.

عطنا را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:

اینستاگرام                                              تلگرام