برای جلوگیری از تنش باید آموزش را جدی گرفت و جامعه مهاجر را شناخت

عطنا – نشست واقعیت های مساله مهاجرت و زیست همدلانه از سلسله نشست های گفتگوی اندیشمندان ایران و افغانستان در سال 1401 دوشنبه 29 فروردین ماه به صورت مجازی برگزار شد.
 
در این نشست، دکتر رامتین رضایی،دبیر نشست (دبیر اجرایی کمیته صلح و روابط بین الملل)،دکتر رز فضلی(عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی)،آقای سید موسی حسینی(دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی،عضو کادر دانشگاه علوم پزشکی کابل و دبیر کانون علمی-فرهنگی نخبگان افغانستان)،دکتر رسول صادقی(دانشیار گروه جمعیت شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران و آقای مهندس نادر موسوی (موسس مدرسه ی خودگران فرهنگ و خانه افتاب ویژه کودکان اهل افغانستان در ایران و فعال مدنی) حضور داشتند.
 
در ابتدای نشست دکتر رز فضلی بیان کرد:«همدلی،در جایگاهی فراتر از ویژگی انسانی؛ یک رویکرد و شیوه ی نگاه و طرز زندگی خواهد بود.در نقد آن چیزی که عقل دکارتی قلمداد می شود،برکسون مسئله ی شهود را تعریف می کند و می گوید شهود نوعی شناخت است که ما بتوانیم از ابژه ی شناختمان، به واسطه ی همدلی کردن با ویژگی منحصر به فردی که در آن ابژه ی شناخت وجود دارد، یک آشنایی حاصل کنیم.این همراهی،در آن چیزی که دیگری قلمداد می شود؛در مقوله ی همدلی دارای اهمیت است.بنابراین؛همدلی، شکلی از شناخت ما و نوعی از مواجه و رویکرد ما با دنیا است و نه صرفا ویژگی ما.»
 
او با مروری بر دو پژوهش مهم در حوزه ی همدلی گفت:«اولین پژوهش تحت عنوان لوح های سنگی هند باستان است که تاملی دوباره از طریق همدلی تاریخی بر عقل کثیر و دیگری کتابی است تحت عنوان”جنگ برای مهربانی-ساختن همدلی در یک جهان تکه تکه شده” ،که هر دو به اهمیت همدلی می پردازند.در پژوهش اول به این موضوع اعتراف شده که،اگر نتوانیم رویکرد همدلانه داشته باشیم نمی توان از دیگری انتظار همدلی داشت.»
 
وی افزود:«در پژوهش دوم، بر این باور بودند که همدلی برای اداره جهان متکثر،دارای اهمیت و ضرورت است و یکی از عوامل بقا‌،کار گروهی و امکان همدلی است. برای ایجاد و یافتن همدلی باید آموزش داد و آموزش دید. مسئله ی همدلی؛تاریخی و وابسته به شیوه ی زندگی است.در صورت وجود همدلی، می توان آن را چه در جامعه ی مهمان و چه جامعه ی میزبان تکثیر داد.»
 
حسینی بیان کرد:«مهاجرت انواع مختلفی دارد؛که برخی برای حفظ جان و برخی برای پیشرفت و بهبود زندگی هستند.عمده ی مهاجران ساکن ایران از نوع اول هستند.مهاجرت علاوه بر دارا بودن جنبه های مثبت و منفی برای خود فرد، در جامعه ی میزبان هم چالش ها و فرصت هایی ایجاد می کند.بسیاری از کشورها از چالش ها فرصت ساختند، و از افراد نخبه در جامعه خود استفاده می کنند.»
 
او با اشاره به تجربه ی زیستی خود در این موضوع ادامه داد:«هرچه درک مشترک از شرایط یکدیگر بیشتر باشد،همدلی ها بیشتر خواهند شد و پیوندی فرامرزی شکل می گیرد.زمانی که جریان های رسانه ای قصد فاصله اندازی بین ملت ها دارند ، نقش فرهیختگان ،در تشخیص و خنثی سازی این جریان ها بسیار مهم است و برای حل چالش های مهاجر که بعد از مهاجرت با آنها روبرو می شود، باید درک متقابل داشت.»
 
دکتر صادقی گفت :«مهاجرت، به شدت تحت تاثیر روابط سیاسی بین دو کشور است و روابط دو کشور هم می تواند تحت تاثیر مهاجرت باشد. مهاجرت در افغانستان، تبدیل به یک امر عادی شده است و به نوعی این مهاجرت یک استراتژی بقا محسوب می شود. ایران، درگیر این جریان مهاجرتی بوده اما سیاست های نامشخصی داشته است. بسیاری از مهاجران ساکن ایران نیز وضعیت نامشخصی دارند. مهاجران با اینکه در این کشور بزرگ شده اند،دیگری محسوب می شوند و دچار مسائل هویتی هستند.»
 
وی افزود:«متاسفانه،وقتی یک عده ای از مهاجرین جرمی مرتکب می شوند، تصورات غالبی نسبت به آنها شکل میگیرد و نیاز است که رسانه ها درگیر واقعیت های اجتماعی شوند. سیاست های موجود برای این افراد تبعیض آمیز است و ممنوعیت و محدودیت هایی برای انها وجود دارد.»

 
مهندس ناصر موسوی نیز سخنان خود را اینگونه آغاز کرد:«خوشبختانه،خبر تاسیس سازمان ملی مهاجرت داده شده است که قطعا بسیاری از چالش ها را برطرف خواهد ساخت.در حال حاضر،حدود ۵۳۰ هزار دانش آموز افغانستانی در ایران هستند و همدلی در بخش اموزش دیده می شود.»
 
او با تاکید بر سخنان دکتر فضلی گفت:«باید به مسئله ی همدلی و انسانیت، زبان ،همسایگی و وجوه مشترک بین ما و آنها توجه کرد.در هر صورت، باید با یکدیگر سازش کنیم تا زندگی بهتری داشته باشیم و آنها را بپذیریم.همچنین؛برای جلوگیری از تنش ها باید آموزش را جدی گرفت و در کتاب های درسی نیز باید به این موضوع پرداخته شود. افرادی که سال ها در ایران زندگی کرده اند،هنوز مهاجر شناخته می شوند و برای ما دیگری هستند.»
 
مهندس موسوی در پایان گفت:« آموزش را باید جدی گرفت و جامعه مهاجر را شناخت.کار آموزش پیشگیری از تنش ها است.پایداری و پیوندی که بین مردم ما و انها وجود دارد از موج تنش ها جلوگیری می کند .بنابراین؛در رسانه ها و کتاب های اموزشی باید این نکته را جدی گرفت و در مستحکم تر کردن روابط بین مردم ایران و افغانستان کمک کرد.»

عطنا را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:

اینستاگرام                                              تلگرام