پنجمین نشست کرسی‌های نظریه‌پردازی دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد

کرسی نظریه‌پردازی "فرانظریه اسلامی روابط بین‌الملل" اثر دکتر سید جلال دهقانی فیروزآبادی امروز در سالن شهید بهشتی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی ارائه و بررسی شد.

به گزارش خبرنگار عطنا، در جریان دور نهایی کرسی‌های نظریه‌پردازی که در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد، "فرانظریه اسلامی روابط بین‌الملل" توسط دکتر دهقانی، عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل این دانشگاه ارائه شد.

وی در این نظریه با تلفیق فلسفه اسلامی با نظریات روابط بین الملل ادعا کرد که کتاب او با همین عنوان نقشه راهی برای نظریه‌پردازی و مفهوم‌سازی در حوزه‌های روابط بین‌الملل خواهد بود. در ادامه حدود دو ساعت ادعای وی به نقد، داوری و تأیید کشیده شد.

در آغاز این نشست علمی، دکتر ابوالفضل دلاوری عضو هیئت علمی دانشکده حقوق دانشگاه علامه طباطبائی که مدیریت این جلسه را برعهده داشت با بیان اینکه برگزاری دوره‌های کرسی نظریه‌پردازی علمی و ترویجی در دانشگاه‌های کشور رویکرد مثبت و رو به جلویی است، گفت: می توان گفت، دانشگاه علامه رتبه اول در تعداد و سطح کیفی برگزاری این کرسی‌ها را در سراسر کشور دارد.

وی اظهار داشت: از دانشگاه علامه طباطبائی تاکنون کرسی‌های زیادی به مرحله نهایی رسیده‌اند که دانشکده حقوق و علوم سیاسی و دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجی بیشترین کرسی‌ها را از آن خود کرده‌اند.

به گزارش خبرنگار ما، از دانشکده حقوق و علوم سیاسی تاکنون سه کرسی نظریه‌پردازی به مرحله پایانی راه یافته‌اند که امروز اولین کرسی با سطح کیفی بالایی برگزار شد. هدف از برگزاری این کرسی نظریه‌پردازی، تدوین فرانظریه اسلامی روابط بین‌الملل بود که در این چارچوب، چگونگی و الزامات نظریه‌پردازی اسلامی روابط بین‌الملل، و عوامل تأثیرگذار بر این فرآیند و مبانی فلسفی این نوع نظریه استخراج و تبیین شد.

دکتر دهقانی که هم اکنون سرپرست معاونت سیاسی-حقوقی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی را بر عهده دارد، نظریه خود را در کتابی با عنوان"فرانظریه اسلامی روابط بین‌الملل" تدوین و تألیف کرده که توسط انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی چاپ شده و در دسترس علاقه‌مندان به پژوهش در حوزه روابط بین‌الملل قرار گرفته است.

در این کتاب دکتر دهقانی با اختصاص چند فصل به چیستی نظریه و انواع آن و تعریف فرانظریه و بیان تفاوت‌های آن با فلسفه علم پرداخته است. سپس با بررسی آراء اندیشمندانی از جمله ملاصدرا، علامه طباطبائی و آیت الله جوادی آملی با نگاهی تلفیقی به تدوین و مفهوم‌سازی در زمینه روابط بین‌الملل و رویکرد حکمت اسلامی به آن کوشیده است.

این استاد دانشگاه برای تدوین فرانظریه خود مطالعات بسیار تخصصی در زمینه‌های فلسفه غربی، فلسفه اسلامی و علوم اجتماعی داشته و آن را به شکلی هنرمندان وارد عرصه روابط بین‌الملل کرده است.

در ادامه، مبانی، مفروضه‌ها و پیش‌فرض‌های فلسفی‌ای ارائه شده است که قواعد و منطق لازم برای پردازش نظریه اسلامی روابط بین‌الملل را فراهم می‌کند که به بخشی از آن اشاره می‌شود.

مفروضه‌های هستی شناختی: واقع‌گرایی تکثرگرا، جوهرگرایی حداقلی، تکثرگرایی علی، اراده‌گرایی، تعامل‌گرایی، عقل‌گرایی، امت‌محوری، همگرایی انسانی، قاعده‌مندی پدیده‌ها و تحول‌گرایی.

مفروضه‌های معرفت شناختی: واقع‌گرایی، تکثرگرایی، مبناگرایی، تعامل‌گرایی ارزشی، تنوع و تکامل‌گرایی، عام‌گرایی و کلان‌نگری، کل‌نگری و نظام‌محوری.

مفروضه‌های روش شناختی: تکثرگرایی تأسیسی، تکثرگرایی تشکیکی، تعامل‌گرایی روش شناختی، مسئله‌محوری، استنطاق‌گرایی.

در این نظریه اصول و مفروضه‌های هستی‌شناختی به تفکیک و تفصیل مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و در این خصوص از این نظریه دفاع شد و در نهایت با حضور اساتیدی از دانشگاه‌های مطرح کشور مورد نقد و داوری قرار گرفت.

در این کرسی تخصصی نظریه‌پردازی، دکتر محمد رضا دهشیری، دانشیار دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه، دکتر محمد ستوده، استاد دانشگاه باقرالعلوم، دکتر محمدباقر خرمشاد و دکتر علی‌اصغر کیوان‌حسینی، دانشیاران دانشگاه علامه طباطبائی به عنوان ناقد و دکتر ابراهیم متقی، دانشیار دانشگاه تهران، دکتر رضا سیمبر، عضو هئیت دانشگاه گیلان، دکتر افتخاری، دانشیار دانشگاه امام صادق (ع) و دکتر نقیب‌زاده عضو هیئت دانشگاه تهران نیز داوران این کرسی بودند.

از مجموع ۱۰۰ طرح ارائه شده برای کرسی‌های نظریه پردازی تعداد ۷۵ طرح ارائه شده قابلیت‌ ارائه در کرسی‌های نظریه‌پردازی را داشت و تاکنون ۴۹ کرسی نظریه‌پردازی و بیش از ۲۰ کرسی مناظره در دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد و هم اکنون در حال سپری کردن دوره نهایی آن هستیم.

گفتنی است، دکتر سید جلال دهقانی فیروزابادی متولد 1344 شهرستان میبد، دارای مدرک دکتری روابط بین الملل از دانشگاه بروکسل در سال 1374 است که لقب جوان‌ترین استاد تمام، رشته علوم سیاسی و روابط بین‌الملل در ایران را یدک می‌کشد. وی دارای تألیفات فراوانی در زمینه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است و مهمترین کتاب او "سیاست جمهوری اسلامی ایران" توسط انتشارات سمت به چاپ رسیده است.