توصیه‌های انتخاباتی معاون وزیر به دانشگاهها/ پرهیز از امنیتی شدن

به گزارش عطنا به نقل از مهر، دکتر ضیاء هاشمی صبح امروز در نشست مشترک معاونان فرهنگی و اجتماعی دانشگاه‌ها و نمایندگان وزیر علوم در هیات نظارت بر تشکل‌ها، گفت: امسال، سال ویژه‌ای است. در طول دو سال گذشته مسیر پر فراز و نشیبی را طی کرده‌ایم. امسال کار ما نسبت به دو سال گذشته حساس‌تر خواهد بود؛ برای همین برگزاری این جلسه با توجه به برگزاری انتخابات مهمی که پیش‌رو داریم، ضروری بود تا این دوره را نیز با حداکثر پویایی و نشاط طی کنیم.

دلایل بی انگیزگی دانشگاهها

وی اولین محور فرهنگی در دانشگاه‌ها را ضرورت گسترش فضای اعتماد در دانشگاه‌ها عنوان کرد و گفت: دانشگاه‌ها باید سرشار از نشاط باشند و این نشاط را به متن جامعه نیز منتقل کنند.

معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم یکی از علل بی‌انگیزگی دانشگاهیان را حس عدم اثرگذاری آنان در معادلات حاکم بر دانشگاه و جامعه عنوان کرد.

هاشمی از علائم دیگر وجود یأس در جامعه دانشگاهی را نداشتن نقش بارز در تغییر و اصلاح جامعه عنوان کرد و افزود: ما باید تلاش کنیم تا نشاط و امید را در دانشگاه‌ها تقویت کنیم. چرا که وجود فضای رکود و بی‌اعتمادی در دانشگاه‌ها، خطر کلی برای کل کشور است و ما باید در این مسیر، اعتماد دانشگاهیان را برای غلبه بر این خمودگی و بی‌انگیزگی بدست آوریم.

از امنیتی‌ کردن فضای دانشگاه‌ها بپرهیزید

معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم با بیان اینکه برای همین است که تاکید می‌کنیم از امنیتی‌ کردن فضای دانشگاه‌ها بپرهیزید، افزود: برخی به دلیل بی‌اعتمادی و سوءظن به دانشگاه‌ها، سعی در کنترل سلبی و قهری دانشگاه‌ها دارند و رویکرد آمرانه‌‌ای از بالا به پایین داشته و با اعمال قوه قهریه و حاکمیت سعی می‌کنند با ایجاد فضای ترس، دانشگاه را کنترل کنند.

هاشمی یادآور شد: این گروه‌ها حتی اگر نیت خیرخواهانه نیز داشته باشند، راه و روش درستی را برای مواجهه با نهاد علم پیش نگرفته‌اند. نگاه قهری به دانشگاه‌ها با هویت این نهاد سازگاری ندارد؛ دانشگاه پادگان نیست که عده‌ای فرمان دهند و عده‌ای نیز اطاعت کنند.

وی ادامه داد: ما یقین داریم جامعه دانشگاهی، قشری دلسوز، صادق و پایبند به منافع و مصالح کشور است که باید به آنها اعتماد کرد و اگر جامعه نتواند به دانشگاه به عنوان نماد تولید علم اعتماد کند، پس باید به چه نهادی تکیه و اعتماد کند.

معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم تصریح کرد: جامعه دانشگاهی آنگاه که زبان به نقد می‌گشاید، نه به قصد ضربه زدن به کشور است، بلکه به دنبال اصلاح و تامین منافع کشور است و اگر کژی‌ها و خطاهای پیش‌روی کشور توسط دانشگاهیان فریاد زده نشود، چه نهادی می‌تواند این کار را انجام دهد.

هاشمی یادآور شد: دانشگاهیان صالح‌ترین و شایسته‌ترین نهاد کشور هستند که به دنبال نقد منصفانه و عالمانه هستند؛ البته نهادی که به هیچ گروه و جناحی وابسته نیست و هیچ هدفی جز اصلاح امور ندارد.

دانشگاه نمی تواند سیاهی لشگر احزاب باشد

وی تاکید کرد: دانشگاه نمی‌تواند سیاهی‌لشگر و پیاده نظام احزاب و گروه‌های بیرون از دانشگاه باشد. دانشگاه نیاز به فعالیت در گروی قانون، آزادی و امنیت دارد و رشد علمی و پویایی و نشاط و امید در دانشگاه‌ها در گروی قانون، آزادی و امنیت است و در هر گونه فعالیت در دانشگاه‌ها باید این اصول سه‌گانه ملاحظه شود.

معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم ادامه داد: ما معتقدیم تشکل‌های دانشجویی و اساتید باید فعال و پویا باشند. ما در دانشگاه‌ها شاهد بروز نیازها و تقاضاهای گوناگونی از طریق دانشجویان هستیم که تشکل‌های دانشجویی به نمایندگی از این دانشجویان می‌توانند این خواسته‌ها را ارائه دهند. یک تشکل منحصر و محدود با یک رویکرد مشخص، نمی‌تواند درخواست و تقاضاهای موجود دانشگاهیان را نمایندگی کند و بر این اساس باید زمینه فعالیت تشکل‌های مختلف در دانشگاه‌ها فراهم شود.

هاشمی تصریح کرد: هیچ مسئول دانشگاهی نباید از ظهور و فعالیت تشکل‌های جدید واهمه داشته باشد. مبنای مجوز فعالیت تشکل‌های جدید فقط قانون است و البته با رعایت خطوط قرمز که از خطوط قرمز می‌توان به حفظ منافع ملی، حفظ مقدسات دینی و داشتن نگاه سلیقه‌ای و حزبی خارج از قانون اشاره کرد.

وی تاکید کرد: تشکل‌ها می‌توانند در چارچوب قانون فعالیت داشته و مورد حمایت هستند.

معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم به تشکل‌های یکبار مصرف اشاره کرد و گفت: تشکلی که زمانی بر اساس شرایطی ایجاد شده و امروز دیگر جایگاهی ندارد، شاید تشکل یکبار مصرفی بوده که دوره آن سرآمده است. تشکلی که شرایط قانونی ندارد و در مرز تردید است، نمی‌تواند به صورت یک تشکل ریشه‌دار فعالیت کند.

هاشمی در ادامه با اشاره به احترام حقوق و کرامت دانشگاهیان، گفت: مهمترین دغدغه دانشگاه‌ها، احترام به حقوق دانشگاهیان و حفظ کرامت آنان است و وزارت علوم خود را ملزم به رعایت حقوق اساتید و دانشجویان می‌داند و هدف فرهنگی که پیگیری می‌شود، تربیت دانشگاهیان مطالبه‌گر، نقاد، پرسشگر و آگاه به حقوق خود و جامعه است.

وی در ادامه به ضرورت بسط فضای نقد و تفکر انتقادی اشاره کرد و گفت: ما بر ترویج کرسی‌های آزاداندیشی در دانشگاه‌ها تاکید داریم و دانشگاه به عنوان بزرگترین نهاد تولید علم، زمانی کارآمد است که امکان نقد، گفتگو و تضارب آرا در آن فراهم باشد.

معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم ادامه داد: نمی‌شود این فضا را محدود کرد و انتظار کارکرد درست از دانشگاه داشت.

هاشمی تصریح کرد: دانشگاه موفق، دانشگاه آزاداندیش است، ولی متاسفانه ما در ترویج کرسی‌های آزاداندیشی با موانع مواجه هستیم؛ در صورتی که ترویج این کرسی‌ها از وظایف قانونی ما است.

وی یادآور شد: ترویج کرسی‌های آزاداندیشی از راهبردهای کلان آموزش عالی کشور است و آن را فرصتی برای بحث، گفتگو، تحقیق و توسعه علمی می‌دانیم. بر همین اساس باید فضا و بستری ایجاد کنیم تا دانشگاهیان استقلال و اعتماد به نفس داشته و از رهگذر گفتگو و نقد از یکدیگر بیاموزند.

معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم ادامه داد: دانشجویان ما باید بیاموزند که با تمام تمایزها، می‌توانند زندگی مسالمت‌آمیز داشته باشند و همچنین با پایبند به اخلاق حقوق شهروندی، نقد سازنده نیز داشته باشند؛ البته نقد علمی با تهمت و افترا فاصله دارد.

هاشمی افزود: همچنین دانشجویان ما می‌توانند یاد بگیرند به منافع کشور پایبند باشند ولی سیاست مسئولان را نیز نقد کنند؛ بنابراین عقل سلیم حکم می‌کند که برنامه‌ریزی در خصوص کرسی‌های آزاداندیشی را باید به خود دانشگاه‌ها واگذار کنیم.

قاطبه دانشگاهیان از توافق خشنود هستند

وی در بخش دیگری از سخنان خود به توافق هسته‌ای اشاره کرد و گفت: بر اساس بررسی‌هایی که صورت گرفته قاطبه دانشگاهیان از اتفاقی که افتاد و از توفیق توافق اخیر که در سطح جهانی رخ داد، خشنود هستند و آن را نمادی از موفقیت دانشگاه می‌دانند.

معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم ادامه داد: این توافق اثبات کرد، توفیق دانشمندان هسته‌ای ما چنان بوده که دنیا به این سطح تخصص دانشمندان ما اذعان کرد.

هاشمی تصریح کرد: همچنین ما با پیروزی در این توافق نشان دادیم که توانایی گفتگو، تعامل و رقابت در عرصه‌های بسیار دشوار سیاسی و بین‌المللی را پیدا کرده‌ایم.

وی یادآور شد: پیروزی در این توافق یک موفقیت تاریخی بود که منجر به شکست تحریم‌ها، حفظ دستاوردهای هسته‌ای و ایستادگی در برابر زورگویی زیاده‌خواهی کشورهای بزرگ شد.

معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم گفت: ما دانشگاهیان وظیفه خطیر برای بررسی و تبیین ابعاد این رخداد داریم. بر همین اساس اعلام کردیم که دانشگاه‌ها باید این موضوع را در دستور کار خود قرار دهند تا توفیقات و برجستگی این کار و الزامات ادامه کار، مورد توجه و بررسی قرار گیرد.

هاشمی در ادامه به انتخابات پیش‌رو اشاره کرد و گفت: دانشگاه‌ها به دلیل موقعیت اجتماعی، نقش اساسی در این زمینه دارند و باید از هر گونه رفتاری که موجب شود دانشگاه‌ها در مظان سیاست‌زدگی و جناحی بودن قرار می‌گیرند، دوری کنند. دانشگاه‌ها باید نقش آگاهی‌بخشی و روشنگری داشته باشند.

نباید دانشگاه‌ها به جولانگاه احزاب و گروه‌های مختلف تبدیل شوند

وی یادآور شد: درِ دانشگاه‌ها به روی افراد و جناح‌های مختلف که به دنبال ارائه برنامه هستند، باز است، البته در عین حال نباید دانشگاه‌ها به جولانگاه احزاب و گروه‌های مختلف تبدیل شود.

معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم ادامه داد: دانشگاه‌ها در عین التزام به قانون و امنیت، دعوت به قانونگرایی می‌کنند و همچنین نقش نظارتی خود را نیز فراموش نخواهند کرد. دانشگاه باید محلی برای طرح مسائل کلان اجتماعی و سیاسی در یک فضای عقلانی علمی و بی‌طرف باشد.

هاشمی در ادامه به شناخت اقتضائات و نیازهای نسل کنونی اشاره کرد و گفت: تا زمانی که ما درک درستی از تحولات در حال وقوع نداشته باشیم و ندانیم این تحولات چه تاثیری بر محیط پیرامونی ما می‌گذارد و دانشجو و نسل کنونی ما چگونه از این فضا متاثر است و چه علایق، ذائقه‌ و نیازهایی دارد و چگونه به آنها پاسخ می‌دهد، نمی‌توانیم سیاستگذاری و برنامه‌ریزی مناسبی داشته باشیم. از این منظر همچنان باید دست ما به سوی دانشگاهیان، اساتید و پژوهشگران گشوده باشد که با مطالعه دقیق، شناخت و درک درستی از میدان پیرامونی به ما ارائه دهند.