رفع فیلتر از «یوتیوب» و «بلاگ اسپات» ضروری است

«محمد جواد جهرمی مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت با اشاره به درخواست مجموعه دانشگاهی، از رایزنی با دادستانی برای رفع فیلتر دو سرویس «بلاگ اسپات» (یکی از محبوب‌ترین سرویس‌های نوشتاری جهان) و «یوتیوب» (بزرگترین وب‌سایت اشتراک‌گذاری ویدئو) خبر داد.

به گزارش عطنا به نقل از روزنامه ایران، معاون وزیر ارتباطات گفت: این دو سرویس منبع بزرگی برای اشتراک گذاشتن مقالات و محتوای علمی و آموزشی هستند و به همین دلیل، درخواست بازگشایی آنها به دادستانی ارسال شده است.» گفتنی است امروزه شبکه‌های اجتماعی به یک ابزار مهم و اثربخش در حوزه آموزش و یادگیری مجازی یا آنلاین(Elearning) تبدیل شده‌اند. تا آنجا که بسیاری از اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های معتبر برای تدریس از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند.

حال این سؤال مطرح است که اگر سرویس‌های آموزشی در مراکز علمی و دانشگاهی رفع فیلتر شود چه گشایشی برای دانشجویان و استادان ایجاد می‌شود؟ این تغییر چقدر می‌تواند مسیر آموزشی و سرعت فعالیت‌های تحقیقاتی بسیاری از دانشجویان و استادان را تغییر و افزایش دهد؟

دسترسی دانشجویان به مطالب روز جهان

احمد اکبری رئیس دانشکده رایانه دانشگاه علم و صنعت با بیان اینکه رایزنی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با دادستانی کل کشور درباره رفع فیلتر سرویس‌هایی مانند بلاگ اسپات و یوتیوب را مثبت و خوب ارزیابی می‌کنم، گفت: سرویس‌های جهانی یوتیوب و بلاگ اسپات در زمینه محتوا فعالیت دارند،بخصوص در یوتیوب بخش عمده‌ای از فیلم‌هایی که بارگذاری شده، درباره کنفرانس‌های علمی است که در جهان برگزار می‌شود.

وی افزود: به عبارتی تمام سخنرانی‌ها در کنفرانس‌های علمی مطرح جهان و کارگاه‌های برگزار شده در سرویس یوتیوب بارگذاری می‌شوند و در دسترس همگان قرار می‌گیرند. در این میان بسیاری از دانشجویان و استادان ما به دلیل گرانی سفر و برخی مشکلات دیگر نمی‌توانند در این کنفرانس‌ها و کارگاه‌های علمی مفید شرکت کنند بنابراین می‌توانند به این سایت‌ها مراجعه کرده و در جریان آخرین وقایع علمی روز جهان که در کنفرانس‌های بین اللملی ارائه می‌شود، قرار بگیرند از این جهت استفاده از این سرویس‌ها بخصوص برای مراکز علمی ضرورتی اجتناب‌ناپذیراست.

اکبری افزود: از سوی دیگر در این سرویس‌ها سازمان و شرکت‌ها نه تنها محصولات خود را به صورت کلی معرفی می‌کنند، بلکه فیلمی از محصولات تولید شده خود را در سایت یوتیوب به نمایش می‌گذارند و جزئیات محصول را به صورت کامل توضیح می‌دهند که استفاده از این اطلاعات می‌تواند بسیار مفید باشد.

رئیس دانشکده رایانه دانشگاه علم و صنعت با اشاره به اینکه برای استفاده از این مطالب و فیلم‌های آموزشی دو راه بیشتر وجود ندارد، گفت: راه اول این است که باید یک سیستم در داخل کشور ایجاد شود تا این نوع فیلم‌های آموزشی را جدا و دوبله کرده و از طریق سرویس‌های داخلی مانند آپارات در اختیار مراکز علمی و دانشگاهی قرار دهد که این کار چندان مقرون به صرفه نیست، چرا که مطالب آموزشی مفید بسیار زیاد است و از سوی دیگر تمام اطلاعات بسرعت در حال به روز شدن هستند.

وی با بیان اینکه راه دوم هم همان رفع فیلتر کردن سرویس‌هایی مانند بلاگ اسپات و یوتیوب است، ادامه داد: که از نگاه من راه دوم بهتر و مقرون به صرفه‌تر است از این‌رو برای استفاده مراکز علمی و دانشگاه‌ها باید راهکارهای مناسبی اندیشیده شود تا استادان و دانشجویان بتوانند از آن استفاده کنند.

اکبری افزود: از آنجا که ما در کشور به دنبال اقتصاد دانش بنیان و اقتصاد مقاومتی هستیم باید به آخرین اطلاعات روز دنیا دسترسی داشته باشیم بنابراین مجبور هستیم که از اطلاعات علمی به روزی که در این سرویس‌ها قرار داده می‌شود، مطلع شده و بهره ببریم.

استفاده از ابزار کنترلی

همچنین ناصر مزینی استاد دانشگاه در رشته رایانه و هوش مصنوعی، گفت: سایت‌های اینترنتی ارائه دهنده محتوا از جمله یوتیوب و بلاگ اسپات دارای منابع عظیمی از محتواهای آموزشی هستند که قطعاً در ارتقای خدمات آموزشی تأثیرگذار هستند و مراکز دانشگاهی و آکادمیک مختلفی در دنیا با تعریف چارچوب‌هایی از خدمات این سرویس‌ها بهره می‌برند.

وی افزود: به‌عنوان نمونه دانشگاه ایالتی کلرادوی امریکا نحوه استفاده از یوتیوب را رسماً در وب سایت دانشگاه معرفی کرده و قواعد و چارچوب استفاده از ویدئوهای موجود در یوتیوب و نیز نحوه انتشار محتواهای جدید را نیز دقیقاً تشریح کرده است.

مزینی با بیان اینکه خدمات یوتیوب برای جامعه دانشگاهی مفید است، گفت: 4 سال بعد از راه‌اندازی سرویس یوتیوب یعنی در سال 2009 استفاده از این سرویس در آموزش‌های دانشگاهی شکل گرفت ولی از آنجا که استفاده‌های عمومی، فرهنگی، تفریحی و اطلاع‌رسانی غیر رسمی از جمله رسالت‌های دیگر این نوع رسانه‌ها است بنابراین برخی مطالب و محتواهای نامتناسب که با شئون و مبانی فرهنگ ما مغایرت دارد نیز در آن انتشار می‌یابد پس باید در مراکز دانشگاهی از فیلترینگ هوشمند استفاده شود.

بهروز مینایی استاد دانشگاه هوش مصنوعی نیز با تأیید صحبت‌های مزینی گفت: اگر کاری کنند که از این سرویس‌ها در مراکز علمی استفاده غیرمجاز نشود، مطالب علمی خیلی خوبی بخصوص در یوتیوب که بر پایه ویدئو است، بارگذاری شده است.

مینایی افزود: بسیاری از آموزش‌های مجازی آخرین تکنولوژی روز دنیا کارگاه‌های تخصصی در یوتیوب معرفی می‌شود پس اگر به صورت کنترل شده در دانشگاه‌ها و مراکز علمی مورد استفاده قرار بگیرد، مؤثر خواهد بود ولی بهتر است برای جلوگیری از هرگونه سوءاستفاده از دستاویزی برای دوباره فیلتر شدن، ابزارهای کنترلی به کار گرفته شود.

مدیریت دسترسی به محتواهای نامناسب

علیرضا هاشمی گلپایگانی استاد دانشگاه امیر کبیر نیز با بیان اینکه مفید بودن این نوع سرویس‌ها را برای مراکز علمی و دانشگاهی نفی نمی‌کنم، گفت: جدا از اینکه بلاگ اسپات و یوتیوب چه سرویس و سایتی هستند، بیشتر محتوایی که این سرویس‌ها به صورت غالب ارائه می‌دهند، مهم است. به‌عنوان نمونه اکنون سایت «لینکدین» باز است و همه می‌توانند از آن استفاده کنند، چرا که یک سایت بسیار تخصصی، حرفه‌ای و علمی است و در کل محتوای خوبی دارد و اگر در این بین مطالب نامربوط و منفی هم بارگذاری شود ، چون اصل محتوا مناسب است مشکلی ایجاد نمی‌کند.

هاشمی گلپایگانی افزود: یوتیوب علاوه بر محتوای علمی و آموزشی دارای مطالب نامناسبی نیز است بنابراین باید برای بخش‌های منفی تدابیری اندیشیده شود. به عبارتی درست است که سرویسی مانند یوتیوب دارای محتوای بسیاری در زمینه علمی و روز جهان است، ولی از سوی دیگر چون نخستین سایت و سرویس چند رسانه‌ای با مطالب متنوع در جهان است، مطالب منفی و غیراخلاقی زیادی نیز در آن بارگذاری شده است بنابراین اگر می‌خواهند آن را برای مراکز علمی و دانشگاهی رفع فیلتر کرده و دسترسی دانشجویان و استادان را آسان کنند، باید به دسترسی محتواهای غیراخلاقی توجه ویژه کنند، چون همین محتوای غیراخلاقی می‌تواند مزایای مفید این نوع سرویس‌ها را تحت‌الشعاع قرار دهد.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه باید سیاست و برنامه چگونگی استفاده از این سرویس‌ها در مراکز علمی مشخص شود، گفت: برای مدیریت بخش محتوای نامناسب باید تدابیر فنی اندیشیده شود. پیش از این فیلترینگ هوشمند برای شرایط خاص مطرح بود ولی به نظر می‌رسد اجرای این روش در سرویس چند رسانه‌ای مانند یوتیوب که بیشتر مطالب هم به صورت فیلم بارگذاری می‌شود، بسیار سخت‌تر باشد و نیاز به ابزارهای فنی بسیار پیشرفته و با هزینه‌های بالا دارد. به عبارتی انجام آن با روش‌های موجود قابل انجام نیست. از این‌رو باید دید چه مکانیزمی و با چه دقتی قرار است در اجرای این طرح به کار رود.