آموزش راه اصلی رسیدن به بالندگی است

به گزارش عطنا، دکتر امیر زندمقدم، مدیر برنامه‌ریزی آموزشی، نظارت و سنجش، در خصوص هفته سرآمدی آموزش در گفتگو با خبرنگار عطنا گفت: هفته سرآمدی آموزش امسال به دهه سرآمدی آموزش ارتقا پیدا کرده است. وزارت علوم در مکاتباتی که با دانشگاه‌ها داشته از روز ششم تا پانزدهم اردیبهشت ماه را به عنوان دهه سرآمدی آموزش معرفی کرده است.

وی تاکید کرد: دهه سرآمدی آموزش فرصتی است که بتوانیم بخشی از تلاش‌های استادان و کارکنان را در حوزه آموزش پاس بداریم و از زحمات آن‌ها تقدیر کنیم. هرچند زحمات متولیان آموزش نباید فقط در این ۱۰ روز دیده شود، چون همه آن‌ها در طول سال مشغول خدمت و فعالیت هستند و برای ارتقای آموزش دانشگاه تلاش می‌کنند.

در ادامه گفتگوی خبرنگار عطنا با دکتر زندمقدم را به مناسبت دهه سرآمدی آموزش می‌خوانید:

به طور کلی عملکرد مدیریت برنامه‌ریزی آموزشی، نظارت و سنجش را در سال گذشته چگونه ارزیابی می‌کنید؟
مدیران گذشته این مدیریت بسیار تلاشگر بودند و زحمات زیادی برای ارتقای مدیریت برنامه‌ریزی آموزشی، نظارت و سنجش کشیده‌اند. بنده سه ماه است که مدیریت این مجموعه پرتلاش را بر عهده گرفته‌ام. خوشبختانه برنامه‌ریزی آموزشی در همه ابعاد توانسته در سال گذشته استاندارد‌های لازم را به دست بیاورد. با تلاش و برنامه‌ریزی همه همکاران فعال پیشین و کنونی در این مدیریت، ما در حال حاضر پرونده معطلی برای طرح در هیئت ممیز دانشگاه نداریم و قبل از سال همه این موارد صفر شد. همچنین با همتی که همه دوستان و همکاران داشتند، کار‌هایی که باید با سازمان سنجش هماهنگ می‌شد، همه رشته‌ها و گرایش‌ها و کار‌هایی که برای ثبت رشته و گرایش‌های ارشد و دکتری باید انجام می‌شد، خوشبختانه به سرانجام رسید. می‌توان گفت این مدیریت در مجموع عملکرد مثبت و راضی کننده‌ای داشته است، گرچه بنده خودم نباید قضاوت کنم و قضاوت به عهده دیگران است. البته ما برنامه‌های متعدد و متفاوتی را، علاوه بر امور عادی و کار‌هایی که قبلا انجام داده‌ایم، برای سال جدید در دست برنامه‌ریزی و اقدام داریم و بعد از دهه آموزش وارد مرحله اجرا خواهیم شد.

در خصوص چالش‌ها و موانع پیش پای این مدیریت چه راهکار‌ها و پیشنهاد‌هایی دارید؟
البته چالش‌هایی مانند کمبود نیروی انسانی و مسائل مالی برای پیشبرد فعالیت‌ها، برای همه مدیریت‌ها، معاونت‌ها و همه قسمت‌های دانشگاه وجود داشته و دارد، اما خوشبختانه ما در این مدیریت چالش بزرگ و حل نشدنی نداریم و برگ برنده ما هم همین است. آنچه مهم است این است که در مدیریت برنامه‌ریزی آموزشی، سیاست گذاری‌های لازم انجام و همه جوانب دیده شود. در حوزه آموزش باید همه جوانب و پیش‌بینی‌ها انجام شود. خوشبختانه معاونت توسعه که نقش پشتیبانی دارد، همکاری بسیار تنگاتنگی با معاونت آموزشی دارد و این مهم باعث تسهیل و تسریع امور شده است. البته ارتباط خوب با سایر معاونت‌ها نیز به این مهم کمک کرده است. در خصوص رشته‌های آموزشی نیز، باید شاخص‌ها و ملاک‌های مهم مورد توجه قرار گیرد تا بتوانیم سیاست‌گذاری‌های لازم را انجام دهیم. برنامه‌های جدیدی نیز در سال ۱۴۰۴ بر اساس ماموریت‌های ابلاغ شده داریم که اعلام خواهند شد.

مدیریت برنامه‌ریزی، نظارت و سنجش چه برنامه‌هایی را به مناسبت دهه آموزش تدارک دیده است؟
ما برای این دهه برنامه‌های متعددی داریم. با توجه به اینکه شعار این دهه، «بالندگی با آموزش هوشمند» است، برنامه‌های ما در این راستا طراحی شده‌اند. این بالندگی همان ارتقا و توسعه حرفه‌ای اعضای هیئت علمی، کارکنان و دانشجویان در همه ابعاد است. برگزاری بوت‌کمپ هوش مصنوعی برای گروه‌های هدف نوعی آگاهی‌بخشی برای ورود به عصر جدید آموزش است؛ چراکه آموزش از حالت سنتی خارج شده شده است. خوشبختانه، این بوت‌کمپ با استقبال خیلی چشمگیر استادان و دانشجویان روبرو شد. البته این شعار فقط محدود به این دهه نیست بلکه این شعار، شعار سال ۱۴۰۴ ما است و ما تمام برنامه‌هایی که طراحی و اجرا می‌کنیم بر مدار همین شعار خواهد بود. «نشست بین‌المللی‌سازی آموزش: توسعه رشته‌های مشترک» با هدف بررسی الزامات افزایش رشته‌های مشترک دانشگاه علامه طباطبائی با دانشگاه‌های دیگر، نشست‌های تخصصی، کارگاه‌های آموزشی مانند «سواد سنجش»، «تدریس تاملی»، «الزامات آموزش برای ورود به عصر هوشمند و هوش مصنوعی» و سایر دوره‌های طراحی شده، از جمله کارگاه‌ها و دوره‌هایی است که در این دهه برگزار می‌شود. البته دیگر بخش‌های معاونت آموزشی مانند مدیریت تحصیلات تکمیلی، مدیریت یادگیری الکترونیک، مدیریت خدمات آموزشی، مدیریت آموزش‌های تخصصی آزاد و مهارت‌افزایی نیز رویداد‌های متعددی برای این دهه تدارک دیده‌اند که بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده برگزار می‌شوند.

چه اقداماتی برای بهبود کیفیت آموزش در سال گذشته انجام شده و چه نتایجی داشته است؟
در مجموع برنامه‌های خوبی طراحی و اجرا شد به طوری که سبب رضایت استادان و دانشجویان شد. این برنامه‌ها نتایجی خوبی نیز به دنبال داشته است؛ به طور مثال، در خصوص عملکرد اعضای هیئت علمی دانشگاه در حوزه آموزشی، در ارزشیابی‌های کلاسی، درصد بالای رضایت دانشجویان می‌تواند نشانگر مطلوب بودن آموزش باشد. ما حتی امسال از دانشکده‌ها خواستیم تا برای مدرسان مدعو هم برنامه‌های ویژه‌ای در راستای توانمندسازی آن‌ها برگزار کنند و این هم یکی از مواردی است که در راستای تضمین کیفیت آموزش پیش می‌بریم.

در مسیر تحقق آموزشِ با کیفیت از چه فناوری‌های ابزار‌های نوینی استفاده می‌کنید؟
در حوزه آموزش، هوش مصنوعی، دنیا را وارد یک عرصه جدیدی کرده و همه چیز متفاوت شده است. البته ما هنوز به طور کامل وارد این حوزه نشده‌ایم، ولی آنچه بسیار مهم است این است که ما باید روی بهره‌گیری از هوش مصنوعی در آموزش سرمایه گذاری کنیم؛ چه در حوزه ترسیم و طراحی درس‌ها و رشته‌هایی که الان مورد نیاز جامعه و بازار کار است، چه در راستای کیفی کردن دوره‌ها و رشته‌های موجود و چه در راستای وارد کردن هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین به حوزه‌های مختلف آموزش. ما پیگیر هستیم تا درسی مرتبط با هوش مصنوعی برای رشته‌های مختلف طراحی کنیم و مجوز آن را از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اخذ و سپس ارائه کنیم.

چه پیامی برای استادان، کارکنان و دانشجویان به مناسبت هفته آموزش دارید؟
به نظر من آموزش، راه اصلی رسیدن به بالندگی است. بالندگی به‌خصوص در یک حوزه تخصصی، حرفه‌ای و ... از طریق آموزش دیدن و آموزش دادن امکان‌پذیر می‌شود. با آموزش می‌توان بسیاری از مشکلات را حل کرد. آموزش می‌تواند خیلی از واقعیت‌ها را نشان دهد و تبیین کند. همچنین می‌تواند به کشف بسیاری از مسائلی که تا حالا کشف نشده، کمک کند. به نوعی آموزش لازمه پژوهش است و پژوهش پشتوانه آموزش؛ یعنی ما اگر پژوهش نداشته باشیم، نمی‌توانم آموزش خوبی داشته باشیم و اگر آموزش ندهیم، نمی‌توانیم خلا‌های پژوهشی رو شناسایی و برای رفع آن‌ها برنامه‌ریزی کنیم. با رویکرد جدید دانشگاه‌های نسل جدید، شاید رویکرد آموزش متفاوت شده باشد، ولی به هر حال آموزش است که فرد را توانمند می‌کند. آموزش، انسان را ارتقا می‌دهد و باعث شناخت او از ناشناخته‌ها می‌شود. پس تاکید بنده این است که آموزش را به هر صورتی که هست و ارائه می‌شود باید جدی گرفت. جدی گرفتن آموزش، استفاده از رویکرد‌های جدید در فرایند یادگیری و یاددهی و بها دادن به آموزش، از اصلی‌ترین دغدغه‌هایی است که بنده به عنوان یک عضو هیئت علمی دانشگاه دارم. دهه آموزش فرصتی است برای اینکه بار دیگر بر نقش بسیار پر اهمیت و سازنده آموزش در همه ابعاد زندگی تاکید کنیم.