حذف نمره مردودی؛ نخبه‌پروری یا تنبل‌پروری؟

کابوس نمره مردودی که سالیان سال خواب را بر دانشجو و دانش آموز حرام کرده بود اکنون با تصویب یک مصوبه پایان یافت، مصوبه ای که هدف وزارت علوم از تصویب آن تعبیر یک رویای شیرین برای کابوس نمره مردودی بود، تعبیری که اختلاف نظر درباره آن بسیار است.

به گزارش عطنا و به نقل از ایسنا، وزارت علوم در دولت دهم برای ارتقای کیفی تحصیل دانشجویان از ابزاری به نام "نمره" استفاده و اعلام کرد نمره صفر از کارنامه دانشجویان حذف می شود. طرحی که با هدف ارتقای تحصیلی دانشجویان و کاهش اضطراب آنان اجرا شد، اما اجرای آن چندی نپایید و اندکی بعد، مدیر کل دفتر برنامه‌ریزی آموزشی وزارت علوم اعلام کرد حذف نمره صفر به مصلحت نظام آموزشی کشور نبوده و بر این اساس نمره صفر دوباره به کارنامه دانشجویان بازگشت.

پس از گذشت کمتر از یک سال از "بازگشت نمره صفر به کارنامه دانشجویان"، وزارت علوم باز هم با هدف ارتقای کیفی تحصیلی دانشجویان، این بار با رویکردی دیگر به نمره متوسل شد و آنطور که مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و تحصیلات تکمیلی وزارت علوم اعلام کرده بود: نمره مردودی در معدل کل دانشجویان دوره‌های کاردانی وکارشناسی محاسبه نخواهد شد.

بر اساس ماده 18 این آیین‌نامه حداقل نمره قبولی در هر درس ۱۰ است و دانشجویی که در هر نیمسال در یک و یا چند درس نمره قبولی کسب نکند چنانچه در نیمسال های بعدی، درس یا دروس مذکور را با نمره قبولی بگذراند، نمره یا تمام نمره های مردودی قبلی در ریز نمرات تحصیلی دانشجو ، فقط ثبت و باقی می ماند اما این نمره ها در محاسبه میانگین کل دوره بی اثر و صرفا آخرین نمره قبولی در آن درس ملاک محاسبه میانگین کل دوره خواهد بود.این طرح برای دانشجویان وروردی سال تحصیلی 94-1393 و پس از آن و نیز تمام دانشجویانی که در زمان ابلاغ این آیین‌نامه شاغل به تحصیل می‌شوند است.

واکنش مخاطبان ایسنا به حذف نمره مردودی از معدل دانشجویان

انتشار خبر حذف نمره مردودی از معدل دانشجویان با واکنش‌های مختلفی از سوی جامعه آموزش عالی کشور مواجه شد. تنها با مرور کامنت‌های خبر مذکور در ایسنا می‌توان دریافت که مصوبه مذکور برخلاف تصور چندان هم موجب خوشحالی دانشجویان، فارغ‌التحصیلان و اساتید نشده است، به عنوان مثال گروهی این مصوبه را نوعی اجحاف و بی عدالتی در حق افرادی می‌دانستند که در سال های قبل فارغ‌التحصیل شده‌اند و به دلیل معدل از برخی فرصت‌های شغلی و تحصیلی محروم شده‌اند.

از دیگر سو اساتید و اعضای هیات علمی هم دل‌نگرانی‌هایی از حذف نمره مردودی از کارنامه دارند.

دکتر فرزانه، استاد دانشگاه صنعتی شریف در این باره به ایسنا می‌گوید: اجرای این طرح تبعات منفی در پی خواهد داشت. از یک‌سو با اجرای این طرح دانشجویان در طول ترم دغدغه ای برای درس خواندن ندارند و از سوی دیگر ممکن است دانشجویی درس را خوانده باشد و به هر دلیلی از امتحان نمره 10 بگیرد، این نمره در کارنامه و معدل کل او حساب می شود، در صورتی که اگر دانشجویی نمره 9 اخذ کند، در کارنامه و معدل کل او محاسبه نمی شود و این دانشجو می تواند همین درس را ترم آینده با نمره بالاتر بگذراند و این نوعی اجحاف در حق دانشجویی است که درس را با نمره 10 گذرانده است.

حذف نمره مردودی از معدل دانشجویان باعث از بین رفتن انگیزه درس خواندن می شود

دکتر فرقانی عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبائی نیز "حذف نمره مردودی" در معدل کل را خلاف فلسفه برگزاری آزمون می‌داند و به ایسنا می‌گوید: اجرای این قانون باعث می شود دانشجویان انگیزه خود برای اخذ نمره قبولی را از دست دهند.

وی عقیده دارد:گرچه اجرای این طرح ممکن است تبعیض آمیز باشد اما هر زمان که قانون جدیدی تصویب می شود ممکن از برای برخی از افراد حامل تبعیض باشد،فارغ التحصیلان حق دارند در این مورد اعتراض و انتقاد کنند، مگر آنکه دلایل اجرای این قانون به قدری قوی بوده و به نفع جامعه علمی، دانشگاهیان و دانشجویان باشد که وجه تبعیض‌آمیز آن را از بین ببرد.

ابزار دیگری جز نمره برای ارتقای کیفی آموزش وجود ندارد؟

به جرات می‌توان گفت بودن یا نبودن نمره مردودی در کارنامه، مساله‌ امروز نظام آموزش عالی کشور نیست، در شرایطی که تجهیزات آزمایشگاهی دانشگاه‌ها روز به روز فرسوده‌تر می‌شوند و انگیزه اساتید رو به کاهش، در شرایطی که کلاس‌های درس به جای گفتمان و مباحثه بر مدار «جزوه» می چرخد و مدیران چاله چوله‌های مالی دانشگاه را با پذیرش کمی دانشجو پر می‌کنند.

هرچند باید منتظر ماند و دید عمر حذف نمره مردودی از کارنامه دانشجویان مانند عمر حذف نمره صفر از کارنامه دانشجویان کوتاه خواهد شد و مسئولین پس از مدتی به این نتیجه می رسند که اجرای آن باعث افت کیفیت تحصیلی قشر دانشجو شده و بازگشت نمره مردودی به معدل دانشجویان را مانند نمره صفر به کارنامه آن ها را مصلح نظام آموزشی کشور می دانند.