طراحی آزمون «آمفا» با دو گونه دانشگاهی و عمومی/ آغاز تافل فارسی از سال 96

رضامراد صحرایی، معاون بنیاد پژوهشی سعدی گفت: برای زبان فارسی، آزمون مهارتی زبان با نام اختصاری آمفا را با دو گونه دانشگاهی و عمومی طراحی کرده‌ایم که وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گونه دانشگاهی آن را آغاز کرده و در مراحل پایانی آن است و طراحی گونه عمومی آن بر عهده دستگاه‌های دیگر خواهد بود.

به گزارش عطنا، رضامراد صحرایی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی و معاون بنیاد سعدی صبح امروز در نخستین گردهمایی مدیران گروه‌های زبان و ادبیات فارسی و ایران‌شناسی دانشگاه‌ها و مراکز علمی خارج از کشور که در تالار آمفی تئاتر دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد، به ارائه سخنرانی پرداخت.

صحرایی در ابتدا به معرفی آزمون مهارتی زبان فارسی پرداخت و گفت: آزمون مهارتی فارسی یا آمفا در یک فرآیند هفت مرحله‌ای در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری آغاز شده و اهداف، ضرورت‌ها و کاربردهای آن احصا شده و طرح آن تهیه و به تصویب رسیده است.

وی ادامه داد: به طورکلی دو دسته آزمون تحت عنوان پیش‌بینی یا آزمون‌ ارزیابی پیشرفت که هرکدام چندین نوع آزمون، چیزی قریب 12 نوع آزمون هستند که در علم آزمون‌شناسی وجود دارند.

معاون بنیاد سعدی به انواع آزمون‌های پیش‌بینی اشاره کرد و گفت: گزینش، استعداد و تعیین سطح از جمله این آزمون‌ها هستند که از بین آنها آزمون تعیین سطح را به عنوان معلمان زبان و ادبیات فارسی بیشتر می‌شناسیم و عموما وقتی مخاطبی داریم ابتدا باید سطح آن را تعیین کنیم و بعد شروع به ‌آموزش کنیم.

او تاکید کرد: باقی آزمون‌ها خیلی در ایران رایج نیستند مثلا آزمون استعداد در بعضی از مدارس آلمان و کشورهایی که در آنجا زبان فارسی تدریس می‌شود، وجود دارد.

صحرایی با بیان اینکه در ارزیابی پیشرفت سه نوع آزمون داریم، تصریح کرد: آزمون دانش، پیشرفت و آزمون بسندگی یا مهارت از انواع این آزمون‌ها است.

وی با اشاره آزمون‌های دانش خاطرنشان کرد: آزمون‌های مهارت به عنوان مهم‌ترین دسته از آزمون‌ها، آزمون‌هایی هستند که بدون توجه به اینکه فارسی‌آموز در کجا و چه موسسه‌ای، چه مقدار و با چه منابعی زبان فارسی یاد گرفته، میزان مهارت او را در زبان فارسی می‌سنجند.

او در بخش دیگری از سخنانش اظهار کرد: مطابق بررسی‌های صورت گرفته، مخاطبان آزمون مهارتی فارسی(آمفا) کسانی خواهند بود که در ایران قصد ادامه تحصیل، اقامت یا کار دارند، فارغ‌التحصیلان رشته‌های مرتبط در خارج از ایران که در آزمون‌های جامع شرکت خواهند کرد، کارکنان شرکت‌های خارجی در داخل ایران، دانشجویان خارجی دانشگاه‌های ایران، معلمان خارجی زبان فارسی و کارکنان محلی دستگاه‌های وابسته به جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور همگی باید این آزمون را بگذرانند و بعد وارد کار شوند.

مسئول کارگروه آزمون مهارتی فارسی ادامه داد: در سوابق و پیشینه این موضوع مشخص شد که 103 زبان جهان آزمون بسندگی یا مهارت دارند و 306 آزمون برای این موضوع در زبان‌های مختلف وجود دارد.

وی افزود: برای فارسی نیز دو آزمون مهارتی غیر رسمی از نظر جمهوری اسلامی ایران، ولی رسمی از نظر دستگاه‌های اجراکننده آن وجود دارد که یکی آزمون دانشگاه جورج تاون و دیگری آزمون دانشگاه آنکارا است.

صحرایی با بیان اینکه در ایران تا به حال هیچ آزمونی برای فارسی‌آموزان خارجی طراحی نشده، گفت: درجهان معروف‌ترین آزمون‌ها آزمون تافل است که از سال 1964 در حال اجراست و همچنین آزمون آیلس که از سال 1980 برگزار شده است.

وی یادآور شد: فرق تافل و آیلس در این است که آزمون آیلس در بریتانیا و محصول کشور انگلستان و مشخصا با اجرا در استرالیا می‌باشد ولی آزمون تافل از ابتدا در آمریکا شروع شد.

معاون بنیاد سعدی با اشاره به دیگر زبان‌هایی که آزمون‌های مرتبط جهانی دارند، تصریح کرد: زبان عربی یکی از این زبان‌هاست که آزمون ALPT  دارد و این آزمون را بخش بازرگانی اتحادیه عرب طراحی کرده و از آن استفاده می‌کند.

او خاطرنشان کرد: ژاپنی‌ها آزمون JLPT دارند که در بخشی از وزارت صنعت ژاپن تحت عنوان اداره استاندارد طراحی شده است البته همه این‌ها تحت نظر متخصصان زبان بوده ولی آنها برای مقاصد خود از آنها استفاده می‌کنند.

صحرایی ادامه داد: آزمون DELF در آلمان از آزمون‌های مشهور است و همچنین در کشورهای همسایه ما آزمون توانایی زبان ترکی از سال 2011 اجرا می‌شود که امسال نیز در تهران این آزمون برگزار شده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی در ادامه تاکید کرد: ما برای زبان فارسی، آزمون مهارتی زبان فارسی با نام اختصاری آمفا را طراحی کردیم که با دو گونه دانشگاهی و عمومی طراحی خواهد شد، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گونه دانشگاهی آن را آغاز کرده و در مراحل پایانی آن است و طراحی گونه عمومی آن بر عهده دستگاه‌های دیگر خواهد بود.

وی در بخش دیگری از سخنانش درباره نحوه زمان‌بندی آزمون آمفا یادآور شد: پیش‌بینی شده که آزمون آمفا در قالبی شبیه آیلس انگلیسی دارای چهار بخش خواندن، شنیدن، نوشتن و گفت‌وگو باشد که برای بخش شنیدن آن 55 دقیقه زمان در سه قسم طراحی شده و 30 نمره در بر دارد.

او اضافه کرد: بخش خواندن شامل چهار متن مربوط به علوم پایه، فنی و مهندسی، علوم انسانی و هنر و علوم پزشکی که دانش عمومی افراد را درحوزه دانشگاهی می‌سنجد، است و برای آن 60 دقیقه زمان پیش‌بینی شده است.

صحرایی با بیان اینکه بخش نوشتن دو تکلیف نوشتاری کوتاه و بلند دارد، تصریح کرد: برای هرکدام از این دو تکلیف 20 و 40 دقیقه زمان در نظر گرفته شده و بخش گفتاری که به صورت مصاحبه حضوری خواهد بود در سه قسمت و 30 دقیقه در نظر گرفته شده است.

معاون بنیاد سعدی در پایان گفت: بعد از پیش‌آزمایی این آزمون در برخی از موسسه‌های آموزش زبان فارسی ایران که خارجی‌ها در آن تحصیل می‌کنند پیش‌بینی کرده‌ایم که این آزمون در سال 1396 دو بار در ایران برگزار شود و بعد از آن در خارج از کشور قابل ارائه باشد.