حجتالاسلام سید عباس موسویان، دانشیار دانشگاه علامه طباطبائی، در همایش کارآمدی مفاهیم دین اسلام در اقتصاد با بیان اینکه امروزه بانکداری اسلامی به عنوان یک تکنیک در راستای پیشبرد اهداف اقتصادی در جهان پذیرفتهشده است، گفت: پایبندی به عقود اسلامی و اجرای درست آنها بانکداری اسلامی و بدون ربا را در کشور تضمین میکند.
به گزارش عطنا ، وی با اشاره به اینکه وقتی بانکداری اسلامی وارد جهان اسلام شد متفکران با تناقض در این صنعت رو به رو شدند، گفت: متفکران اسلامی از یکسو بانکداری را پلی میان نقدینگی و جوامع انسانی میدیدند و متوجه شدند بخشی از افراد جامعه که ثروت در اختیار دارند و نمیتوانند از آن استفاده کنند از طریق بانکها میتوانند این ثروت را در اختیار افراد کارآفرین بی پول قرار دهند.
این استاد دانشگاه افزود: همچنین با صنعت بانکداری سرمایه کم افراد، سرمایههای راکد افراد فاقد تجربه و فاقد زمان و تخصص جمع شده و امکان استفاده افراد فاقد کار را فراهم کرده و زمینه پیشبرد اقتصادی نظام اسلامی را فراهم میکند.
دانشیار دانشگاه علامه طباطبائی ادامه داد: به عبارتدیگر صنعت بانکداری پیوند میان نقدینگی و افراد فاقد سرمایه و بیکار را فراهم میکرد؛ اما آنچه موجب رویکرد انفعالی فقهای مسلمان نسبت با صنعت بانکداری غربی شد رویکرد ربوی آن بود که موجب شد دانشمندان مسلمان تا مدتها این صنعت را نادیده بگیرند.
حجتالاسلام موسویان اظهار داشت: دومین رویکردی که از سوی اندیشمندان اسلامی به ویژه مصر و ترکیه نسبت به صنعت بانکداری ایجادشده این بود که آنها به خاطر مزایای بانکداری نتوانستند آن را نادیده گرفته و به دلیل مفید بودن و رشد ناشی از صنعت بانکداری در اصل ربوی بودن این صنعت و اصل ربا شک کرده و به ارائه تفسیرهای جدید از ربا روی آوردند.
وی اظهار کرد: در مقابل عدهای دیگر از اندیشمندان مسلمان به این دلیل که رشد و توسعه ناشی از بانکداری برای کشورهای اسلام را بسیار مناسب میدیدند میگفتند باید با وجود ربوی بودن به حکم ضرورت از این صنعت برای پویای نظام اسلامی استفاده کنند.
دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اینکه در ایران هم قبل از انقلاب نظام بانکداری غربی را با وجود ربوی بودن به حکم ضرورت پذیرفته بودند، افزود: اما بعد از انقلاب هیچکدام از این نظریهها مقبول نشد و پس از آن نظریه بانکداری بدون ربا مطرح شد.
حجتالاسلام تصریح کرد: در سالهای اخیر متفکران اسلامی به این نتیجه رسیدهاند که نظام بانکداری بدون ربا لازم است ولی کافی نبوده و به خاطر همین قراردادها مشتریان با بانکها عقود اسلامی از جمله عقد بیع، قرضالحسنه، مساوات، مزارعه و سایر عقود اسلامی را مطرح کردند.
وی یادآور شد: امروز هم با بررسیهای دقیق مبحث ربا اندیشمندان مسلمانان پی به عقود اسلامی برده و متوجه شدهاند که خداوند قبل از اینکه ربا را در نظام اسلامی حرام کرده و آن را مصداق جنگیدن با خود و رسولش قرار دهد در میان مسلمانان از عقد بیع و حلال بودن آن و سایر عقود اسلامی از جمله قرض الحسنه سخن گفته است.
منبع: رسا