پایان رانت و چندگانگی قیمت در بازار محصولات کشاورزی/مقاومت دلالان

عرضه محصولات پایه دربورس کالا، سبب شفافیت اقتصادی شده و جلوی رانت، انحصار و سوء استفاده را می‌گیرد، بر این اساس، گروه‌های و افرادی که معمولا به وجود رانت خو گرفته اند، تلاش می‌کنند در مقابل طرح‌هایی که باعث شفافیت اقتصادی شود، سنگ اندازی کنند.

به گزارش عطنا به نقل از ایرنا، چنانچه عرضه محصولات در بورس صورت گیرد، مصرف کنندگان اصلی و نهایی می‌توانند با سهولت و اطمینان بیشتری مواد پایه مورد نیاز خود راخریداری کنند و دیگری فضایی برای فعالیت دلالان و رانت خواران وجود نخواهد داشت.

بورس کالا به تازگی شاهد عرضه محصولات کشاورزی است که مورد توجه قرار گرفته و در این زمینه محمود حجتی وزیر جهاد کشاورزی نیز بر اهمیت موضوع تاکید دارد.

وزیر جهاد کشاورزی هدف از عرضه محصولات کشاورزی در بورس کالا را شفاف سازی آمارهای این بخش و تامین به موقع و کافی محصولات کشاورزی اعلام کرده است.

کارشناسان و فعالان اقتصادی با استقبال از این تصمیم، آن را زمینه ساز رونق بازار و همچنین کوتاه شدن دست دلالان از بازار محصولات کشاورزی می‌دانند.

باید دست دلالان را از بازار کوتاه کرد

ساسان شاه ویسی، اقتصاددان و مدرس دانشگاه، درباره ورود محصولات کشاورزی به بورس کالا، گفت: بازار محصولات کشاورزی به عنوان یکی از پایه‌های اصلی اقتصاد از طریق بورس، باعث ایجاد ظرفیت‌های جدیدی خواهد شد و این امکان را به فعالان اقتصادی می‌دهد تا دسترسی آسان تری برای انجام معاملات داشته باشند.

وی افزود: بورس کالا به عنوان بازاری منسجم این فرصت را دارد تا با جذب بخش‌های مختلف، روابط تجاری خود را علاوه بر منطقه، در سطح بین‌المللی گسترش دهد.

شاه ویسی درباره دلالان واسطه گرانی که در بازار محصولات کشاورزی وجود دارند، گفت: گسترش دلالی و واسطه گری را در کشور مشاهده می‌کنیم و این مزاحم‌های اقتصادی، اجازه رونق تولید به بخش‌های واقعی را نمی‌دهند.

وی اضافه کرد: فراهم سازی شرایط و برنامه ریزی منسجم، به مرور زمان، دست دلالان و مفسدان اقتصادی را از بازارها کوتاه کرد و چنانچه ساختارهای بازارهای اقتصادی به نفع دلالی و انحصارطلبی و صادرات کالا، سخت تر از واردات باشد، نمی‌توان طرح‌های موثر و کارآمدی برای رونق تولید ایجاد کرد.

این اقتصاددان اضافه کرد: تصمیم وزیر جهاد کشاورزی برای عرضه محصولات کشاورزی در بورس کالا و پایان انحصار قابل تحسین است، اما نباید این نکته را فراموش کرد که دولت برای تنظیم بازار نباید به دخالت در بازارها اقدام کند.

شاه ویسی براین باور است، حمایت کامل از کارهای جدید همچون عرضه محصولات کشاورزی به صورت گسترده در بورس کالا، از ملزومات موفقیت این طرح به شمار می‌رود.

باور این اقتصاد دان این است، امسال که به نام « اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل» نامگذاری شده، تصویب قانون در مجلس و نوشتن سیاست اجرایی در دولت به تنهایی کافی نیست و سبب رونق تولید نمی‌شود، بلکه باید موانع مالی و بازاری آن هم برطرف شود.

پایان چندگانگی قیمت محصولات کشاورزی

مهدی تقوی استاد دانشگاه علامه طباطبائی خاطرنشان ساخت :عرضه گسترده محصولات مختلف از جمله کالاهای کشاورزی در بورس کالا به شفافیت و افزایش رقابت در بازار کمک می‌کند، بنابراین با ورود محصولات کشاورزی به بورس کالا، در آینده از آسیب قیمت‌های متفاوت محصولات کشاورزی که از سوی عده ای سودجو برای کسب منفعت شخصی اعلام شده و به بازار سمت و سو می‌دهند، رها خواهیم شد.

به گفته این اقتصاددان، بیشتر محصولات کشاورزی بر اساس تصمیم وزیر جهاد کشاورزی، وارد بورس کالا می‌شود و خریداران با خیال آسوده تری خریدهای خود را انجام خواهند داد، زیرا در بورس کالا، قیمت واحدی براساس عرضه و تقاضا کشف خواهد شد و مصرف کنندگان نیز از کیفیت و کمیت کالاها اطمینان پیدا می‌کنند.

تقوی افزود: عرضه و معاملات محصولات کشاورزی در بورس کالا برای اقتصاد، نتایج مثبتی در پی خواهد داشت، زیرا سبب ثبات در قیمت‌ها و شکل گیری بازار رقابتی خواهد شد.

وی گفت: رونق گرفتن بورس کشاورزی موجب می‌شود تا بازار از انحصار عده ای خاص خارج شود و دیگر واسطه گران نمی‌توانند به افزایش قیمت‌ها دامن بزنند.

به گفته این استاد دانشگاه علامه طباطبائی، انحصاری بودن بازارها برای اقتصاد، زیان‌های زیادی خواهد داشت، بر همین اساس با شفافیت قیمت‌ها در بورس، امکان کسب رانت‌های کلان در خارج از بورس نیز از بین می‌رود و همین موضوع به سلامت اقتصادی کشور کمک می‌کند.

ورود محصولات به بازاهای جهانی از طریق بورس

آلبرت بغزیان، استاد اقتصاد دانشگاه تهران نیز به شفافیت معاملات در بورس کالا پرداخت و گفت: بورس‌های کالا با هدف کشف واقعی نرخ ایجاد شده و قمیت‌ها در بازار شفاف بورس در تقابل عرضه و تقاضا تعیین می‌شوند، به این ترتیب نقش دولت در روند معاملات کمرنگ می‌شود و بازار به سمت رقابتی تر شدن حرکت می‌کند.

وی نقش ورود محصولات به بورس در کاهش واسطه گری را مهم دانست و افزود: بدون شک ورود محصولات کشاورزی به بورس کالا با مقاومت‌هایی از سوی افرادی که شفاف شدن بازار کشاورزی به نفع آنها نیست، همراه خواهد شد.

بغزیان اضافه کرد: بورس کالا در زمینه کالاهای کشاورزی می‌تواند به حوزه صادرات نیز ورود کند به طوری که محصولات صادراتی از راه بورس روانه بازارهای جهانی شوند.

وی گفت: براساس سیاست‌های اقتصاد مقاومتی حداکثر بازار داخلی باید متعلق به تولیدکننده داخلی باشد و بخش مازاد نیاز بازار داخل در اختیار خارجی‌ها و سرمایه گذار خارجی قرار گیرد.

پیش از این جلال محمود زاده نایب رییس اول کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی‌گفته بود، براساس معاملات بورس کالای ایران، همه چیز قابل رصد و شفاف است و آمارهایی که از بورس خارج می‌شود، می‌توان نقشه راهی برای روند تولید کالاهای کشاورزی و توسعه این بخش باشد.

وی اظهار داشت: بازار محصولات کشاورزی موجب حضور واسطه گران زیادی شده که از رسیدن سود واقعی به دست تولیدکنندگان و همچنین کشف واقعی قیمت محصولات جلوگیری می‌کنند، از این رو عرضه گسترده محصولات کشاورزی در تالار شفاف بورس کالا و امکان رصد و نظارت معاملات می‌تواند عمده این واسطه گری‌ها را حذف کند.

عضو کمیسیون کشاورزی مجلس گفت: روند درست کشف قیمت محصولات کشاورزی در بازاری شفاف و رقابتی مشخص می‌شود که در بسیاری از کشورها، بورس‌های کالایی این وظیفه را برعهده دارند؛ در کشور ما نیز از سال‌ها پیش، بورس کالا فعالیت خود را شروع کرده و امروز به بلوغ خوبی رسیده است.