فردا برای خواندن دیر است؛ برای «اقدام» مسئولان هم!

به گزارش عطنا به نقل از مهر، با افتتاح بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در روز چهاردهم اردیبهشت ماه، کلید خانه جدید و دائمی این نمایشگاه از سوی شهردار تهران به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تحویل داده می‌شود تا این نمایشگاه در جشن تولد ۲۹ سالگی خود و پس از نزدیک به سه دهه، از شرّ مستأجری خلاص شود و خود را صاحبخانه ببیند.

این صاحبخانه شدن البته یک ویژگی منحصر بفرد هم دارد و آن، رایگان بودن خانه نشینی این نمایشگاه در شهر آفتاب به مدت 10 سال است تا بزرگ‌ترین رویداد فرهنگی کشور از این نظر دغدغه ای نداشته باشد و شاهد کاهش هزینه های خود هم باشد.

اکنون می‌توان گفت که نمایشگاه کتاب بیست و نهم (که به مدت یازده روز، از پانزدهم تا بیست و پنجم اردیبهشت ماه در شهر آفتاب تهران برپا می‌شود)، با همت جهادی شهرداری تهران و البته ریسک پذیری قابل تحسین بخش فرهنگی دولت یازدهم، دوره جدید فعالیت خود را در آستانه دهه چهارم از حیات، آغاز می کند که امید است، فتح بابی برای بهبود کیفیت فرهنگسازی کتاب و کتابخوانی هم باشد.

شهرآفتاب؛ خانه تازه نمایشگاه کتاب

این نوشتار بر آن است تا در آستانه آغاز به کار این رویداد مهم فرهنگی، سخنی ساده و صمیمانه با مردم و مسئولان داشته باشد:

یک. سخنی با مردم

در امر خطیر فرهنگ کتاب و کتابخوانی و تبیین، تعمیق و نهادینه‌سازی آن، همه چیز به تک‌تک مردم عزیز و شریف و هموطنان ارجمند بستگی دارد.

به بیان دیگر، اگرچه تلاش مسئولان و برنامه‌ریزی جامع و مانع آنان در کنار «اقدام و عمل» مجاهدانه، همواره ضروری است؛ اما تا زمانی که همت و اراده خود مردم بر اهمیت دادن به کتاب و کتابخوانی قرار نگیرد، این مهم به فرهنگی عمومی تبدیل نخواهد شد.

شایسته است در اینجا، شعار مهم و تلنگر فرهنگی نمایشگاه بیست و نهم را مجددا از نظر بگذرانیم که «فردا برای خواندن دیر است ...»

بنابراین لازم است تا همه ما، یکبار برای همیشه، اهمیت کتاب را با خود مرور کنیم و با تامل در این مفهوم، بخشی (و لو حداقلی)  از درآمد خود را برای کتاب و همچنین بخشی از برنامه روزانه، هفتگی یا حداقل ماهانه خود را برای خواندن کتاب اختصاص دهیم.

بدیهی است اگر کتاب همیشه در دسترس ما در خانه و بیرون از خانه باشد، خواهیم توانست تا بخشی از اوقات فراغت مانند فرجه‌های دو دقیقه‌ای یا پنج دقیقه‌ای در طول روز را به خواندن و آموختن اختصاص دهیم تا توانسته باشیم، بیشترین استفاده را از زمان محدود خود ببریم.

دو. سخنی با مسئولان

می‌توان امیدوار بود که بر اساس گفته سید عباس صالحی، رئیس بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، آماده باش کامل مسئولان برگزاری این نمایشگاه، محقق شود؛ چراکه همیشه اسباب کشی‌ها به خانه های جدید، البته با چالش‌هایی همراه است و خواهد بود و این آماده باش کامل برای واکنش سریع، امیدوارکننده است.

همچنین امید است که سیاست وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در واسپاری امور نشر و نمایشگاه کتاب به تشکل‌های صنفی، تداوم یابد؛ مسئله مهمی که امسال در تفویض اختیار پنج کمیته از نمایشگاه به تشکل‌های صنفی و حضور سه نفر از نمایندگان تشکل ها در شورای سیاستگذاری نمایشگاه، نمود داشت.

نکته دیگر اینکه باید تصمیم نمایشگاه امسال را در اختصاص ۵۰ درصد از اجاره غرفه‌ها برای خرید کتاب از ناشران ارج نهاد و آن را راهکاری مناسب برای توسعه نشر دانست.

در عین حال باید اذعان داشت که یکی از مهم ترین نکات در زمینه بحث کتاب و کتابخوانی، تخصیص بهینه یارانه‌های نشر است که باید به شکل هوشمند و عادلانه توزیع شود و البته بخشی از آن هم برای گسترش خود فرهنگ کتابخوانی –  و نه لزوما گسترش خرید کتاب – اختصاص یابد.

و اما نکته دیگر خطاب به مسئولان، ضرورت گسترش کتاب های جیبی بویژه در اماکن عمومی است تا با این رویکرد مستمر، گامی بلند برای توسعه فرهنگ کتاب برداشته شود. همچنین با توجه به گسترش استفاده از شبکه های اجتماعی، ضرورت تولید کتابهای ارزشمند صوتی نیز بیش از پیش احساس می شود.

خلاصه سخن با مسئولان اما اشاره‌ای کوتاه به این نکته است که اگر برای مردم و مخاطبان، فردا خواندن دیر است (که است)، برای شما هم، فردا برای «اقدام و عمل»، نه تنها دیر که خسارت تأخیر در آن هم جبران ناپذیر است.