نقش کلیدی جزایر خلیج فارس در توسعه پایدار

عطنا - همایش ملی«توسعه اقتصادی و اجتماعی جزایر سه‌گانه و تقویت وفاق با همسایگان» با حضور دانشوران علوم انسانی سراسر کشور ۱۰ دی ماه ۱۴۰۳ در دانشگاه علامه‌طباطبائی برگزار شد. 

«نقش کلیدی توسعه پایدار جزایر خلیج فارس»

علی حسینی در نشست بعدازظهر همایش به آسیب‌شناسی وضعیت جزایر خلیج فارس به‌ویژه جزیره ابوموسی پرداخت و بر ضرورت ارائه مدل توسعه پایدار برای این مناطق تأکید کرد.

حسینی گفت:« انتظار داشتم جزیره‌ای با این موقعیت استراتژیک و ظرفیت‌های طبیعی چشم‌اندازهای توسعه‌یافته‌تری داشته باشد اما متأسفانه با فقر گسترده و مشکلات زیرساختی مواجه شدم.»

او یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های توسعه این مناطق را نبود یک مدل توسعه جامع و مشخص دانست. او اظهار داشت:« بدون یک مدل توسعه نمی‌توان به توانمندسازی شهروندان و جذب سرمایه‌گذاری پایدار در این مناطق امیدوار بود.»

حسینی اضافه کرد که توسعه پایدار جزایر می‌تواند نقشی کلیدی در ارتقای اقتصادی و فرهنگی کشور ایفا کند.

او تاکید کرد ایجاد گردشگری ملی‌گرایانه می‌تواند راه‌حل مناسب برای بهره‌برداری بهتر از ظرفیت‌های اقتصادی و فرهنگی این مناطق باشد؛ همچنین باید یک نماد ملی برای جزایر طراحی شود که همبستگی و وفاق ملی را افزایش دهد.

او در پایان گفت: دولت، بخش خصوصی و دانشگاه‌ها باید در یک چارچوب مشترک مدل توسعه این مناطق را طراحی و عملیاتی کنند. او از دانشگاه علامه طباطبایی درخواست کرد که با اجرای مسئولیت اجتماعی خود در این مناطق پیشگام توانمندسازی مردم و حل چالش‌های موجود باشد.

« توسعه عدالت‌محور مستلزم توزیع عادلانه است»

سمیه توحیدلو در ابتدا در مورد نبود یک مدل جامع برای توسعه پایدار جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک صحبت کرد و توسعه پایدار را ضرورتی برای توانمندسازی شهروندان، کاهش نابرابری‌ها و جذب سرمایه‌گذاری پایدار دانست.

او گفت:« توسعه عدالت‌محور مستلزم توزیع عادلانه منابع، رفع نابرابری‌ها و توانمندسازی زنان و جوانان است.»

توحیدلو چالش های کلیدی توسعه را نبود زیرساخت‌های کافی در جزایر به‌ویژه در حوزه حمل‌ونقل، انبارداری و خدمات بانکی، دوگانگی‌های فرهنگی، قومی و مذهبی، تخریب محیط زیست و منابع طبیعی، محدودیت دسترسی به آموزش، فناوری و مشاغل متنوع برای ساکنان محلی و مهاجرت دائمی جوانان و نابرابری جنسیتی در فرصت‌های شغلی و اجتماعی دانست.

توحیدلو همچنین ضمن اشاره به اینکه هر یک از این جزایر ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند که می‌تواند به موتور توسعه اقتصادی کشور تبدیل شود، گفت: ابوموسی به‌دلیل نزدیکی به امارات متحده عربی،ظرفیت بالایی در تجارت و گردشگری لوکس دارد. تنب بزرگ بهترین گزینه برای انبارداری کالا و حمایت از کشتیرانی منطقه محسوب می‌شود و همچنین تنب کوچک قابلیت تبدیل به مرکز گردشگری طبیعی و فرهنگی به‌ویژه در حوزه حفاظت از گونه‌های جانوری نظیر پرستوهای دریایی را دارد.

در پایان توحیدلو تأکید کرد که جزایر خلیج فارس به‌عنوان نقاط استراتژیک ایران نیازمند تعامل سازنده با کشورهای منطقه و توسعه زیرساخت‌های فناورانه و تقویت همبستگی ملی هستند. این جزایر می‌توانند نقش مهمی در ارتقای جایگاه اقتصادی ایران ایفا کنند.

« تغییر نگرش به توسعه در خلیج‌ فارس»

محمد فرازمند ضمن اشاره به اهمیت توسعه دریامحور در ایران بر لزوم تغییر نگرش در برنامه‌های توسعه‌ای کشور تأکید کرد.

او به ضرورت استفاده بهینه از ظرفیت‌های موجود در خلیج فارس مخصوصا جزایر استراتژیک ایرانی مانند ابوموسی، تنب بزرگ و کوچک اشاره کرد و گفت: «نباید جمعیت این جزایر صرفاً نظامی باشد. ایجاد پروازهای مستقیم به جزایر، اعلام این مناطق به‌عنوان مناطق آزاد تجاری و بهره‌گیری از موقعیت استراتژیک آنها باید در اولویت قرار گیرد.»

او همچنین ادامه داد:« وقتی صحبت از توسعه می‌کنیم باید به این نکته توجه کنیم که توسعه دریا‌محور به‌عنوان یکی از اولویت‌های اساسی کشور مطرح است. سواحل جنوبی خلیج فارس علی‌رغم تأمین منابع نفت و گاز کشور به‌اندازه مرکز و شمال کشور توسعه نیافته‌اند. این خطای شناختی و نگاه امنیت‌محور به خلیج فارس مانع اصلی در توسعه این منطقه بوده است.»

فرازمند همچنین درباره‌ی تحول در مورد این موضوع گفت در تمام دریاهای مشترک دنیا مراکز کنترل و نجات دریایی وجود دارد؛ خلیج فارس هم باید دارای چنین مرکزی باشد تا امنیت کشتیرانی، ماهیگیری و محیط زیست در آن تضمین شود. علاوه بر این کشورهای منطقه با تبدیل مناطق غیرجذاب به مقاصد گردشگری از ظرفیت‌های دریا به بهترین شکل استفاده کرده‌اند؛ ما هم باید از این مزیت‌ها استفاده کنیم.

او در پایان اضافه کرد دانشگاه‌ها باید در تغییر نگرش توسعه‌ای کشور نقش کلیدی ایفا کنند. توسعه بدون همکاری منطقه‌ای غیرممکن است چرا که کشورهایی مانند امارات، قطر و عربستان سعودی با هوش مصنوعی، تکنولوژی‌های نوین و پروژه‌های زیربنایی به‌سرعت در حال پیشرفت هستند و ما نیز باید نگرش خود را به توسعه دریامحور تغییر دهیم.

عطنا را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:

روبیکا                         روبینو

بله             ایتا