مشکل اصلی رمزارز‌ها در کشور خلق پول است/ تشریح شرایط و تبعات استفاده از رمز ارز ریال

عطنا - عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی معتقد است یکی از دغدغه های اساسی افراد در حال حاضر بورس و ارزهای دیجیتال می باشد. با توجه به این مسئله که معاون فناوری نوین بانک مرکزی بیان کرده است رمز پول بانک مرکزی با نام رمز ریال به صورت آزمایشی به‌زودی اجرا می‌شود و به طور کلی در حال حاضر دنیا به سمت استفاده از این ارزها حرکت می کند این پرسش ایجاد می شود که این ارزها چه تاثیری در اقتصاد کشور می گذارند؟
 
دکتر محمدرضا تقوا، در گفت‌وگو با عطنا در رابطه با قواعد و شرایط بازار رمزارزها گفت: این قواعد بسیار زیاد است در حدی که اگر بخواهیم یک به یک آن را بیان کنیم به اندازه نگارش کتاب زمانبر است. اما اگر بسیار کلی به آن نگاه کنیم؛ چند نوع رمزارز وجود دارد، مثل رمزارز‌های کنترل شده و مجوز دار، رمزارز‌های خصوصی و رمزارز‌های عمومی. در رابطه با رمز ارز های عمومی تقریباً هیچ‌گونه قانونی وجود ندارد، رمز ارزهای مجوز‌دار که بانک مرکزی یا حاکمیت‌ها به آن‌ها اجازه می‌دهند، تابع قوانین بانک مرکزی و حاکمیت هستند و رمز ارزهای خصوصی نیز قوانین مخصوص به خود را دارند که مربوط به شخص یا اشخاص خاصی است.
 
وی در رابطه با قانون رمزارزها در ایران بیان کرد: «در حال حاضر در ایران رمزارز‌‌ها کمابیش ممنوع می‌باشند اما قوانین آن‌ها روشن نیست و این قوانین دیر عمل می‌کنند که تقریباً در بیشتر دنیا همین گونه است. اما در کشور ما دولت بیان کرده است که استخراج و آوردن ارز به کشور ایرادی ندارد و خارج کردن ارز ممنوع است. اصول این کار قانونمند نیست و با توجه به اینکه در ایران بسیاری از افراد و شرکت‌ها این ارزها را به صورت غیر قانونی خرید و فروش می‌کنند، در هر زمان خطر از دست رفتن پولشان و یا ایجاد مشکلات دیگر وجود دارد. همچنین در این رابطه قانونی وجود ندارد که به مردم کمک کند و اگر بنا به پیگرد قانونی باشد باید در این زمینه قانون حاکمیتی وجود داشته باشد. »

این استاد دانشگاه ادامه داد: «کاری که در حال حاضر ایران به نام رمز ارز ریال یا همان ریال دیجیتال شروع کرده، تابع قوانین بانک مرکزی است. این ارز، ریال یا همان اسکناس است فقط به صورت رمزارزی. بنابراین انتقال، دریافت و ارسال آن به کشورهای مختلف بسیار راحت‌تر انجام می‌شود.»
 
وی افزود: «نکته قابل توجه این است که تا زمانی که ارز ریال پشتوانه یا تعهدی از جانب بانک مرکزی در رابطه با این که به چه صورت (خرید یا فروش) بازمی‌گردد نداشته باشد، نمی‌توان به صورت جدی روی آن حساب کرد و زمانی این اتفاق می‌افتد که بانک دریافت رمزارز را قبول کند و در ازای آن اسکناس یا ارز دیگری تحویل دهد.»
 
تبعات اجرای رمز ارز ریال / علل جذابیت رمز ارزها

دکتر محمد رضا تقوا بیان کرد: «تنها مشکل اصلی این مسئله در داخل کشور خلق پول است. اما اگر ریال به صورت فعلی جابجا شود و افزایش پیدا کند یعنی تابع قوانین ریالی در کشورمان باشد، تنها مزیت این امر صرفه جویی در چاپ اسکناس و آسان شدن انتقال این پول به کشورهای دیگر است و این نیز به شرط تضمین از سمت بانک مرکزی امکان پذیر است و تا زمانی که ارتباطی با ارزهای دیگر مانند بیت کوین برقرار نکند تنها جابجایی اسکناس و سکه با ارقام، اعداد و کدها است.»

او گفت: «رمزارزها دارای دو جذابیت برای گروه‌های متفاوتی از مردم هستند؛ اول آنکه افراد ارزهایی مانند بیت کوین را می‌خرند تا بعد از گذشت زمان و گران شدن، آن را بفروشند و سود کنند. دوم آنکه که از این ارزها برای انجام کارهای خلاف، بدون پرداخت مالیات و باقی گذاشتن ردی از خودشان استفاده می‌کنند و اگر این رمز ارزها تابع قوانین حاکمیت و بانک مرکزی کشور باشند این دو جذابیت خود را از دست می‌دهند.نقش حاکمیت این است که به مردم حس اعتماد دهد، اما جذابیت بورسی آن برای مردم از بین می رود.»
 
وی در ادامه افزود: «باید دید هدف از ایجاد ارز ریال چیست. اگر هدف توزیع آسان‌تر ریال است که مانعی ندارد. اما اگر هدف انجام صادرات و واردات با این ارز است باید تابع حمایت های دولتی، غیردولتی و ارزی باشد؛ به شکلی که شخص بداند این پول بعداً به چه ارزی تبدیل می‌شود.»
 
این استاد دانشگاه اظهار کرد: «استفاده از این ارزها برای صادرات یا واردات کالا می تواند تحریم ها را تا جایی بی اثر کند، چرا که رد این پول به‌ راحتی دلار گرفته نمی‌شود. البته اگر تحریم‌ها باقی بماند این ارز به آن صورت معجزه‌آسا نیست که بتوان گفت می‌شود به واسطه آن معاملات نفتی را انجام داد، اما در معاملات کوچک قابل استفاده است.»
 
وی در رابطه با دغدغه های شرعی ارز ریال بیان کرد: «بهتر است که این مسئله را به متخصصان دینی سپرد تا اقتصاددانان. تنها مسئله ای که از نظر اقتصادی وجود دارد این است که اگر مراقب نباشیم این ارز خلق پول می‌کند و خلق پول مساوی است با تورم؛ چرا که پول باید آورده‌ای داشته باشد و باید آن را کنترل کرد. چرا که اگر این کدها بدون مراقبت تولید شوند تورم شدیدی ایجاد می‌شود و می‌تواند ارزش پول ملی را کاهش دهد.»
 
او در مورد مشکلات استفاده از ارزهایی مانند بیت کوین بیان کرد: «این ارزها می‌توانند قدرت اقتصادی کشور را تضعیف کنند چرا که ارز ملی را از کشور خارج می‌کنند و در قبال آن هیچ محصولی برای استفاده وارد کشور نمی‌شود بنابراین خروج بی رویه ارز که در حال حاضر نیز وجود دارد به نفع هیچ کشوری نیست. قسمت دیگر این مسئله کار‌های خلاف مانند پولشویی، واردات مواد مخدر، فروش اسلحه و غیره است که به واسطه این ارزها انجام می‌شود که نمی‌توان برای جلوگیری از آنها کاری انجام داد، چرا که هیچ ردی از افراد وجود ندارد. امروزه دنیا به این سمت حرکت می‌کند و هر قدر شفافیت این قوانین در کشور ما کمتر باشد احتمال بروز خطر، سوء استفاده، دزدی و.... در این زمینه ها بیشتر می‌شود.»