چگونگی تعیین سرانه بودجه سرانه دانشجو
برای تعیین بودجه سرانه دانشجو در هر مقطع گروه آموزشی، رعایت شاخصهای مطلوب در فعالیتهای آموزشی (پرسنلی)، پشتیبانی عمومی، دانشجویی، فرهنگی و پژوهشی، مشخص و هزینه متناظر آنها برآورد شده، از آنجا که دانشگاهها به نسبتهای متفاوت با الگوی مبنای تعیین هزینه سرانه دانشجویی فاصله دارند، مدل توزیع اعتبار به نحوی مدلسازی شده که دانشگاههای نزدیک به معیارهای مطلوب مدل، اعتبار بیشتری از بودجه عمومی دریافت کنند.
با توجه به شرایط دانشگاهها ضرایب تعدیل مختلفی در بودجه سرانه نیز در نظر گرفته شده است که از این ضرایب می توان به تعدیل بودجه سرانه در گروه، مقطع آموزشی با نسبت دانشجو به هیات علمی، ضریب منطقهای، ضریب کیفیت اعضای هیات علمی و ضریب هزینه متوسط بالاتر در دانشگاههای کوچک اشاره کرد.
با اعمال ضرایب تعدیلی در اعتبار سرانه، اعتبار نهایی استحقاقی هر دانشگاه در مدل به دست می آید و وزن اعتباری هر دانشگاه مشخص می شود. با ضرب وزن اعتباری هر دانشگاه در مجموع اعتبار بودجه آموزش عالی کل دانشگاهها، برآورد اعتبار استحقاقی هر دانشگاه در قالب مدل بودجه سرانه به دست میآید.
در این مدل، منابع اصلی هزینه تربیت دانشجو به ۴ گروه عمده، هزینههای سرانه مستقیم پرسنلی، هزینههای سرانه غیرمستقیم پشتیبانی عمومی، هزینههای سرانه مستقیم خدمات دانشجویی فرهنگی، هزینههای سرانه مستقیم فعالیتهای پژوهشی و فناوری تقسیم می شود.
گروههای بودجهای آموزشی نیز به پنج گروه علوم پایه، فنی و مهندسی، کشاورزی، علوم انسانی و هنر تفکیک شده و هر گروه نیز شامل مقاطع کارشناسی، ارشد و دکتری است. هزینههای سرانه به ازای یک دانشجو در گروه، مقاطع مختلف در مراکز هزینه و متناسب با اجزا هزینه محاسبه میشود.
سرانه تعدیل شده هر دانشجو در مقطع کارشناسی بین ۶۰ تا ۱۲۰ میلیون ریال
مدل توزیع اعتبار دانشگاهها غیر خطی است و در لایحه برای هر دانشجو سرانه تعدیل شده به مقطع کارشناسی بین ۶۰ تا ۱۲۰ میلیون ریال اختصاص داده شده است که هر دانشگاه با توجه به ماهیت رشتهها و مقاطع آن و نیز میزان انطباق با شاخصهای کیفی سرانه بودجه دریافت کرده و بودجه نیز صرفا به دانشجویان روزانه اختصاص یافته است.
در این مدل به طور متوسط بودجه سرانه دانشجوی کارشناسی ارشد ۱.۶۵ برابر کارشناسی و مقطع دکتری نیز ۳ برابر دوره کارشناسی است.
مزیت اجرای این مدل عدالت توزیعی در اعتبار عمومی، شفافیت در بودجه ریزی دانشگاهها، حذف چانه زنی و رفتارسازی دانشگاهها در جهت توجه به شاخصهای عملکردی و نیز توجه به مدیریت هزینهها با شفاف شدن حداکثر اتکا و جذب اعتبارات عمومی اعلام شده است.