زیست انسانی ما در مواجهه با چالش های اجتماعی و ابزار های گفتمان ساز جدید، تاب آوری خود را در حال آزمودن است. گفتمان خشونت کلامی و ناپروایی در حال رواج و گسترش در بین آحاد جامعه است؛ نقش دولتی مردان و متصدیان و اربابان جراید و هژمونی رسانه در این مقوله آشکار است. بی اعتنایی به رسالت الهی تقدم تزکیه بر تعلیم، پرهیز از گفتمان های شفاف و خرد ورزانه، حمله های ناجوانمردانه در ساخت و بافت کلامی مغلطه آمیز، ارجاعات غیر قابل دسترسی به داده ها و رویدادهای نه چندان روشن و مغرضانه، نادیده انگاشتن حقوق شهروندی و پاسخگو نبودن به تیرگی این مسئله و ابهامات آن مدد رسانیده است.
در چنین میدان اجتماعی با معادلات چند گانه مجهول که هر کدام در صدد تخریب و تاثیر گذاری مقطعی برای منافع آنی است، چاره ای جز تقویت گفت و گو، خردورزی و فرزانگی نداریم. فرهیختگی ابعادی دارد که به نظرم در بعد انسانی، کلامی و رفتارهای آرام بخش و به دور از خشونت کلامی بسیار از آن فاصله داریم. فرهنگ ورزی بدون درک و دریافت عمیق از ضرورت ها و اقتضائات گفتمان فرزانگی و اصالت های ریشه دار همسو با منافع عمومی، شدنی نیست.
پرسش از کار ویژه کرسی های آزاد اندیشی و نقد همین برساخته ذهنی آزاد اندیشی، نقطه عزیمت به سوی مراحل بعدی است. آزاد اندیشیدن به معنی دوری از جانب داری و در سایه افق نگاه و اندیشه باز در مواجهه با دیگری معنا و مفهوم می یابد. آزاد اندیشی در فضای سوء فهم امری دشوار است و کار شما کارشناسان کرسی های آزاد اندیشی برای گشودن ابهامات و گره های سنگین و خطیر ارج می یابد. آزاد اندیشی کوششی است صادقانه و پویا برای ایستادن با یکدیگر و نه در مقابل همدیگر.
به صدق کوش که خورشید زاید از نفست
که از دروغ سیه روی گشت صبح ِ نخست
دیگر پذیری نقطه مبارک و راهگشایی است برای تکیه بر مفاهیم مشترک بعدی. این امر یعنی رابطه با دیگری به گشاده رویی و گشودگی در برابر جهان و انسان باز بسته است:
ما برای وصل کردن آمدیم
نی برای فصل کردن آمدیم
باری تعالی در قرآن کریم فرموده است:
"و به بندگانم بگو: آنچه را که بهتر است بگویند که شیطان میانشان را به هم می زند؛ زیرا شیطان همواره برای انسان دشمنی آشکار است."
"و قل لعبادی یقول التی هی احسن ان الشیطان ینزغ بینهم ان الشیطان کان للانسان عدوا مبینا"
اسراء آیه ۵۳
امید است کارگاه هایِ موثر روش ِ زیستن در حوزه فرهنگ، درک همدیگر به قصد کاستن از سوء فهم ها و سوء تفاهم بیش از پیش برگزار شود تا با شناخت دیگری در آن سوی میز گفت و گو و شکیبایی و تاب آوری در برابر دُرشتی های احتمالی بتوانیم یاری گر کنشگران اجتماعی باشیم.
به عمل کار برآید به سخنرانی/ سخندانی نیست